Skutull - 11.02.1955, Blaðsíða 2

2
SKUTULL
Ríkisstjórnin hindri nauðnngarsolnr vélbáta úr bænum
og stuðli að bví að nýr togari fáist hingað.
SKUTULL
títgefandi:
Alþýðuflokkurinn á Isafirði
Ábyrgðarraaður:
Birgir Finnsson
Neðstakaupstað, Isaf. — Sími 13
Afgreiðslumaður:
Guömundur Bjarnason
Alþýðuhúsinu, Isaf. — Sími 202
Innheimtumaður:
Haraldur Jónsson
Þuergölu 3, tsaíirfU.
Bæjarfélðffín fði nýja
tekjustofna.
Oft heyrist nú talað um nauð-
syn þess „að viðhalda jafnvægi í
byggð landsins“, og eru það eink-
um ýmsir þingmenn stjómar-
flokkanna, sem taka sér þessi orð
í munn, og má með sanni segja,
að þetta séu orð í tíma töluð.
En gerðirnar eru svo ekki alltaf
samkvæmt því, t.d. hefur fátt
eitt verið gert til þess að jafna
aðstöðumun bæjarfélaga úti um
land og höfuðborgarinnar til
tekjuöflunar, og má raunar segja,
að þessi aðstöðumunur fari vax-
andi eftir því sem Reykjavík
þenst út.
Á fundi báejarstjórnar ísafjarð-
ar 5. f.m. var gerð svofelld álykt-
un:
„Bæjarstjórn ísafjarðar skorar
eindregið á Alþingi og ríkisstjóm
að eftirláta bæjarfélögunum utan
Reykjavíkur nauðsynlega tekju-
stofna, og bendir þar sérstaklega
á söluskatt og landsútsvar. Jafn-
framt skorar bæjarstjórnin á Al-
þingi og ríkisstjórn að létta af
bæjarfélögunum lögboðnum út-
gjöldum t.d. lögreglukostnaði og
framlagi til almannatrygginga.
Bæjarstjórnin telur það vera
nauðsynlegan þátt í því að við-
halda jafnvægi í byggð landsins,
að létta útsvarsbyrðum af íbúum
þeirra bæjarfélaga úti um land,
sem eins og nú háttar, hljóta
að leggja mun hærri útsvör á
einstaklinga, en gert er í höfuð-
borg landsins."
Á undanförnum árum hefur það
vandamál einnig verið ofarlega
á dagskrá með þjóðinni, með
hverjum hætti unnt væri að jafna
metin um réttlátari skiptingu
milli ríkisvaldsins og sveitar- og
bæjarfélaganna, á þeim hluta
þjóðarteknanna, sem á hverjum
tíma er ákveðið að innheimta
skuli til þess að standast kostnað
af opinberum útgjöldum þessara
aðila, til menningarmála og ann-
ara nauðsynlegra framkvæmda.
Hlutur bæjarfélaganna í þeim út-
gjöldum er fastákveðinn með lög-
um, og er mörgum þeirra um
megn, og í raun og veru hafa
verst settu bæjarfélögin gefist upp
Á fundi bæjarstjórnar ísafjarð-
ar 5. f.m. var gerð svohljóðandi
samþykkt, með samhljóða atkvæð-
um allra bæjarfulltrúa kaupstað-
arins:
„Bæjarstjóm ísafjarðaðr skorar
á ríkisstjórnina að hindra frekari
nauðungarsölur báta úr bænum,
meðan ekki hafa verið gerðar ráð-
stafanir til að fylla þau skörð,
sem á undanförnum árum hafa
verið höggvin í atvinnutæki bæj-
arbúa með skipasölum.
Jafnframt skorar bæjarstjórn-
in á ríkisstjómina, að hún greiði
fyrir því, að a.m.k einn nýr tog-
ari fáist til bæjarins."
Bæjarstjóri hefur skrifað ríkis-
stjórninni með þessari samþykkt
á þessa leið:
„Hæstvirtri ríkisstjórn er mjög
vel kunnugt, hversu veigamikill
fjárhagslega, m.a. vegna takmark-
aðrar gjaldgetu borgaranna til
þess að standa undir byrðum af
síhækkandi útsvörum. Hin lög-
ákveðnu útgjöld til lýðhjálpar,
menningarmála, heilbrigðismála,
lögreglukostnaðar o.s.frv., verða
að sjálfsögðu ekki umflúin. En
uppgjöf illa stæðra bæjarfélaga
kemur fram í því, að þau skortir
fé til að halda til jafns við betur
setta staði um fjárframlög til
eflingar atvinnulífinu og til ann-
ara framkvæmda, sem gera fólki
lífvænlegt að eiga þar heima á-
fram eða setjast þar að. Með
öðrum orðum: Fjárhagsörðug-
leikar, annarsvegar vegna þungra
lögskipaðra byrða og hinsvegar
vegna skorts á nauðsynlegum
tekjustofnum, valda því, að sum
bæjarfélögin verða að láta þá
hluti mæta afgangi, sem mestu
máli skipta um að viðhalda jafn-
vægi í byggð landsins.
Með ofangreindri samþykkt vill
bæjarstjóm ísafjarðar vekja at-
hygli Alþingis og ríkisstjómar á
nauðsyn þess, að stórkostlegt
þjóðfélagslegt vandamál verði
tekið til gaumgæfilegrar athug-
unar og skjótrar úrlausnar, —
jafnframt því að benda á þau
atriði, sem líklegust hafa þótt
til úrlausnar, þegar um þetta
vandamál hefur verið fjallað á
opinberum vettvangi.
Er þess að vænta, að þeir þing-
menn stjórnarinnar, sem oftast
tala um nauðsyn þess „að viðhalda
jafnvægi í byggð landsins", sýni
í verki, að þeir meini eitthvað
með þessum orðum, og styðji þá
sanngjörnu kröfu, að bæjarfélögin
utan Reykjavíkur fái nýja tekju-
stofna, t.d. söluskattinn. Hér í
bæ mun hann nema um 500 þús.
kr. árlega.
þáttur vélbátaútgerðin hefur ver-
ið atvinnulífi kaupstaðarins. Rík-
isstjórninni er einnig vel kunnugt
um, að vélbátaútgerðin á Isafirði
er, og hefur á undanfömum árum
verið fjárhagslega lömuð, og um
ástæður til þess að svo er komið:
Síldarleysi margra undanfarinna
ára og aflaleysi á vélbátamiðum
við Vestfirði, vegna gengdarlausr-
ar ágengni togveiðiskipa, inn-
lendra og erlendra.
Það er alkunna, að hinar nýju
reglur um rýmkun landhelginnar
stækkuðu aðeins óverulega friðuð
svæði við Vestfirði. Lokun stórra
flóa og annara togveiðisvæða víðs
vegar við strendur landsins, sem
áður voru opin togveiðiskipum,
varð hinsvegar .til þess, að tog-
veiðiskipin, innlend sem erlend,
flykktust tugum og hundmðum
saman á bátamið Vestfirðinga.
Sannarlega var þó ekki á bæt-
andi um togaraágengni þar. Með
réttu var þessum aðgerðum líkt
við að rekið hefði verið í túnið
hjá Vestfirðingum. Er þá ekki á
góðu von og sízt ef svo verður
til frambúðar, sem nú er, að þeim
einum er meinað að reka ófögn-
uðinn af höndum sér.
Reynslan af starfsemi hluta-
tryggingarsjóðs bendir eigi til
þess, að ísfirzk vélbátaútgerð geti
notið þaðan þess stuðnings, sem
hún með réttu á tilkall til, flest-
um eða öllum öðrum fremur.
Fj árhagsþrengingar undanfar-
inna ára hafa reynt mjög á þol-
rifin í ísfirzkum vélbátaútvegs-
mönnum. En þeim er ljóst hví-
líkur bjargvættur vélbátaútgerð-
in hefur verið atvinnulífi kaup-
staðarins og vilja í lengstu lög,
og í þeirri von að úr rætist,
tregðast við að leggja árar í bát.
Þó hefur svo farið, að ísfirzk
vélbátaútgerð hefur dregist mjög
saman á síðari árum. Meðal ann-
ars hafa þau óhöpp skeð, að lfena-
stofnanir sjálfs ríkisins hafa stað-
ið að nauðungarsölu ísfirzkra vél-
báta til fjarlægra staða.
Bæjarstjórn Isafjarðar treystir
því, að hæstvirt 'ríkisstjórnin
sýni atvinnumálum Isfirðinga
þann skilning að koma með ein-
hverjum ráðum í veg fyrir, að
áframhald verði á nauðungar-
sölum vélbáta úr bænum, ísfirzku
atvinnulífi til óbætanlegs tjóns.
Haéstvirtri ríkisstjórn er kunn-
ugt um, að athuganir fara nú
fram á möguleikum til þess að
efla atvinnulíf kaupstaðarins með
útvegun :ogara til viðbótar hing-
að til ba jarins. Hér er um stór-
fellt nauð'synjamál að ræða og
með einh. ga fylgi sínu einnig við
síðari hluta framangreindrar sam-
þykktar, vill bæjarstjórnin beina
eindregnum tilmælum til hæst-
virtrar ríkisstjórnar um að veita
því máli nauðsynlega fyrir-
greiðslu.“
Hér kann sumum finnast það
skjóta skökku við að tala um
aukna útgerð togara héðan jafn-
framt því, sem rætt er um á-
gengni togara >á fiskimiðin, en
er ekki nærtækara og sjálfsagðara
að þeir íbúar þessa lands, sem
búa næst hinum auðugu togmið-
um, Hala og Hornbanka o.s. frv.,
hafi lífsviðurværi sitt af togveið-
um hér út af, heldur en að er-
lendir sjómenn sæki á þessi mið
um fleiri þúsund mílur, stundum
á skipum, sem eru lítt hæf til
slíkra ferða?
----------O---------
Bjðrgun þokkuð.
Á b.v. Agli rauða voru 20 fær-
eyskir sjómenn, og fyrir þeirra
hönd flutti sendiherra Dana, frú
Bodil Bergtrup ávarp það, sem
hér fer á eftir, í útvarpið 1. þ.m.
„Við gleymum þessum atburði
aldrei — segja færeysku sjómenn-
irnir, sem heimtir voru úr helju,
þegar Egill rauði ’ fórst — og
þeir hafa beðið mig að þakka
íslendingum björgun sína úr stór-
sjó og veðurofsa.
Hugur þeirra beinist til skip-
stjóra Ægis og áhafnar, til mann-
anna á Austfirðingi, Jörundi,
Goðanesi, Páli Pálssyni, Andvara
og Andanesi og manna á mörg-
um öðrum skipum, til dæmis Heið-
rúnu, Sæbirni og iá togurunum
Elliða, Neptúnusi og ísólfi, sem
allir hættu lífinu til að taka þátt
í björgun þeirra. Skipstjóra sín-
um á Agli rauða gleyma þeir
ekki heldur.
Þeir biðja mig að flytja þakkir
Slysavarnafélagi íslands í heild
og sérstaklega þó björgunarsveit-
unum á Isafirði — þeirri sem
brauzt yfir fjallið í ófærð og hríð,
og skíðasveitinni, sem færði þeim
mat og föt, ennfremur símstöð-
inni á ísafirði, já, öllum ísafjarð-
arkaupstað, sem mun verða
minnzt sem bæjar hinna dug-
miklu drengja og hjálpsömu
kvenna.
Færeyingar hafa glaðst yfir
vinsemdinni, er þeim hefur verið
auðsýnd hér í Reykjavík og þeir
endurtaka:
Við munum aldrei gleyma ís-
landi.“
ísleifur Gíslason, skipstjóri á
b.v. Agli rauða, flutti einnig
þakkarorð í útvarpið f.h. skips-
hafnarinnar.
--------o--------