Skutull - 01.06.1956, Side 1

Landhelgismál á Alþingi
1 grein eftir undirritaðan í A1
þýðublaðinu 12. marz 1953 eða
fyrir rúmum þremur árum, um
friðunarlínureglugerðina frá 19.
marz 1952 segir svo m. a.:
„Friðunin er ágæt á sinn hátt
og nauðsynleg, en það hefur
sannazt, að hún er ekki öllum
landsmönnum jafnt í hag, og hún
hefur jafn vel orðið til þess að
auka ásólm útlendinga að vissum
miðum t. d. fyrir Vestfjörðum,
þar sem sæmilega ganghraður
bátur er 4—6 mínútur að sigia
í gegnum það sjávarbelti, sem
4 sjómílna friðunarsvæðið jók
við 3 sjómíina landhelgina (frá
1901). En í því sambandi væri
einmitt athugandi, hvort ekki
væri rétt að miða landlielgis-
gæzluna fyrir Vestfjörðum við
16 sjómílna landhelgi í samræmi
við tilskipanir frá 13. júní 1862
og aðrar yngri samhljóða tilskip-
anir, og gefa þar með þeim til-
skipunum um 16 sjómílna land-
heigi raunhæft gildi.“
16 sjómílna landheigi
í nýjum búningi?
Ábending þessi virðist hafa
fengið góðan hljómgrunn á Vest-
fjörðum, því eftir sameiginlegum
óskum vestfirzkra sjómanna og út-
gerðarmanna fluttu þeir Hannibal
Valdimarsson og Eiríkur Þor-
steinsson, tæpu ári eftir að fyrr-
greind grein birtist, tillögu um að
friðunarlínan milli Bjargtanga og
Kögur skuli liggja 16 sjómílur ut-
ar en grunnlína hennar eða 12 sjó-
mílum utar en núverandi friðun-
arlína. Þar með hafði kenningin
um sögulegan rétt íslands til að
minnsta kosti 16 sjómílna land-
helgi, með nokkrum hætti fengið
formælendur innan veggja Alþing-
is. Síðar fluttu 13 aðrir alþingis-
menn breytingartillögur varðandi
stækkun friðunarsvæðisins, allt að
16 sjómílum fyrir Norður- og
Austurlandi. Tillögur þessar hafa
ekki fengizt afgreiddar heldur hafa
þær dagað uppi. Virðast þar hafa
valdið nokkru „hagsmunir“ tiltek-
inna manna innan Sjálfstæðs-
flokksins, en svo sem kunnugt er
hefur Sjálfstæðisflokkurinn farið
með sjávarútvegsmálin í ríkis-
stjórn. Þá er það alkunna, að
áhrifamenn innan fyrrgreinds
flokks hafa umfram allt viljað
koma á sættum við Breta í lönd-
unarbannsmálinu í þeim tilgangi
einum, að því er virðist, að geta
byrjað að flytja fiskinn óunninn
á erlendan markað, að hætti ný-
lenduþjóða.
Frumvarp til laga um fiskveiði-
landhelgi íslands sem gengur mikl-
um mun lengra en fyrrgreind
þingsályktunartillaga, hefur einnig
verið svæfð í nefnd.
Áhugalitlir alþingismeim.
Það er athyglisvert við flutn-
ing framangreindrar Þingsálykt-
unartillögu, um stækkun friðun-
arsvæðisins fyrir Vestfjörðum,
að enginn af alþingismönnum
Sjálfstæðisfiokksins í Vestfjarða-
líjördæmunum hefur fundið köll-
un hjá sér til þess að láta í ljós,
beint eða óbeint stuðning við til-
löguna; svo mikilvægt sem það
er þó fyrir fólkið í þessum lands-
hluta að eitthvað verði gert til
að stemma stigu fyrir ásókn tog-
ara á bátamið og að tryggja
framtíð vélbátaútgerðar í þessum
landshluta, en hún hefur undan-
farna áratugi verið helzti bjarg-
ræðisvegur þess.
Kéttmæt gagnrýni.
1 blaðagreinum hafði undirritað-
ur m. a. gagnrýnt afmörkun
grunnlínunnar frá 19. marz 1952.
Sú gagnrýni reyndist síðar fylli-
lega réttmæt, eins og greinargerð
ríkisstjórnarinnar um landhelgis-
málið, (sbr. grein mín í Alþýðubl.
16. okt. 1954), sannaði bezt. 1
stjórnarskýrslu þessari var nefni-
lega viðurkennt berum orðum að
grunnlínan hefði mátt liggja tölu-
vert utar en gert var, milli tiltek
inna grunnlínupunkta. Hins vegar
var engin skýring gefin á því, hvað
olli þessum ástæðulausa afslætti.
Nokkru eftir að umrædd skrif birt-
ust í Alþýðublaðinu, var flutt til-
laga á Alþingi, um leiðréttingu á
grunnlínunni, í samræmi við um-
rætt álit ráðunauta ríkisstjórnar-
innar, en sú tillaga dagaði einnig
uppi.
Affærasælast hefði verið, svo
sem bent hefur verið á, að ríkis-
stjórnin hefði strax í upphafi hald-
ið fram hinum ýtrasta rétti Is-
lands, bæði að því er varðar víð-
áttu landhelginnar eða friðunar-
svæðisins og afmörkun þess. Hitt
er þó staðreynd, að í því efni hef-
ur verið gengið eins skammt og
unnt var, til tjóns fyrir málstað-
inn og er ekki gott að fullyrða
hverra hagsmuna hefur átt að
gæta í sambandi við þau mál, en
svo mikið er víst, að íslenzkir
hagsmunir virðast ekki hafa set-
ið þar í fyrirrúmi.
Afstaða ihaldsins.
Alþingismenn Sjálfstæðisflokks-
Dr. Gunnlaugar Þórðarson
ins á Vestfjörðum hafa brugðizt
í þessu máli, samt hljóta þeir að
gera sér fyllilega grein fyrir því,
að framtíð fólksins í þessum lands-
hluta byggist á því, að vélbáta-
miðin verði ekki upp urin. Þessir
menn hafa fremur kosið að þjóna
ímynduðum hagsmunum örfárra
stórlaxa í Sjálfstæðisflokknum en
þess fólks, sem veitt hefur þeim
umboð til alþingissetu. Enda hef-
ur Morgublaðsíhaldið sýnt mjög
eftirminnilega hug sinn til þessa
máls t. d. fyrir síðustu alþingis-
kosningar, en þá þyrlaði það upp
fádæma óhróðri og persónulegu
níði, í þeim tilgangi einum að gera
málsvara hins foma réttar Islands
í landhelgismálum, sem tortryggi-
legastan. Vafalaust tekur Morgun-
blaðið upp fyrri iðju sína, nema
það gefi hinum smærri íhaldsblöð
um eftir þá skemmtun. Þess ber
því að minnast að íhaldinu er
hvorki trúandi fyrir forsjá þessa
máls né annarra, velferðarmála
þjóðarinnar, því þegar á herðir er
ekki að vita nema íhaldið láti hags-
muni íslenzku þjóðarinnar þoka
fyrir hagsmunum annarra.
Næsta sporið.
Framsóknarflokkurinn hefur
löngum verið einarðlegur í land-
helgismálinu, þannig birtist for-
ystugrein í Tímanum í þann mund,
er friðunarlínan var sett, en þar
segir svo m. a. um friðunaraðgerð-
irnar:
„Það er ánægjulegt spor í rétta
átt, en rangt væri þó að líta á
það sem lokaspor varðandi
stækkun landhelginnar. Hún þarf
Framhald á 3. síðu.
Hann þekkti blutverkið
Fimmtudaginn 24. maí s.l. kom einn af áróðursmönnum
Flóttabandalagsins í heimsókn til velinetins borgara hér í bæn-
um, sem er ákveðinn Sjálfstæðismaður, þeirra erinda að biðja
hann að gefa peninga í kosningasjóð bandalagsins.
Maðurinn, sem til var leitað, neitaði um fjárliagsaðstoðina
með þeim ummælum, að hann hefði aldrei og niundi aldrei
leggja kommúnistum lið í einu né neinu.
Þá sagði maðurinn þessi athyglis- og eftirtektarverðu orð,
sem ísfirzk alþýða ætti að leggja sér á minnið:
„Hvað er þetta maður, viltu ekki að Kjartan læknir nái
kosningu og skilurðu það virkilega ekki, að við lijálpum
honum bezt til þess.“
En það skal þessum mæta borgara sagt til verðugs hróss, að
hann Iét þessa ílialdshækju ganga bónleiða af fundi sínum, þrátt
fyrir þessa hreinskilningslegu játningu.