Skutull - 01.05.1966, Blaðsíða 3

SKUTULL
3
Stjórn Baldurs: Sitjandi frá v. Guðm. Eðvarðsson ritari,
Sverrir Guðmunds .form., Sigurður Jóhannss. fjármálar.
Standandi frá v. Jón Magnússon gjaldk., Pétur Péturs-
son varaformaður.
Minælisfalnaðiii llalilurs
Eins og frá var skýrt í
síðasta tbl. Skutuls, átti
Verkalýðsfélagið Baldur fimm
tugsafmæli 1. apríl s.l. Þessa
merkis afmælis minntist fé-
lagið með veglegu hófi í Al-
þýðuhúsinu 2. apríl. Sigurður
Jóhannsson, fjárm.ritari Bald
urs stjórnaði hófinu, sem fór
hið bezta fram.
Aðalræðu kvöldsins flutti
Sverrir Guðmundsson, form.
Baldurs. Rakti hann aðdrag-
andann að stofnun félagsins
og í stórum dráttum störf
þess á þessum fimmtíu árum.
Undir borðum voru ýmis
skemmtiatriði: Ungfrú Sigr-
íður Ragnarsdóttir lék einleik
á píanó, Gísli Kristjánsson,
forstjóri, söng gamanvísur við
undirleik Ragnars H. Ragnar,
frú Ingibjörg Sigmundsdóttir
las upp, ennfremur var fjölda
söngur undir stjórn þeirna
Ragnars og Gísla.
Eftirtalin voni gerð að
heiðursfélögum Baldurs:
Guðný Sveinsdóttir, Einar
Jóelsson, Guðmundur G. Krist
jánsson, Hannibal Valdimars-
son, Helgi Finnbogason, Helgi
Hannesson og Stefán Stefáns-
son.
I hófinu voru fluttar margar
ræður og tóku þessir til máls:
Björgvin Sighvatsson varafor
seti bæjarstjómar, sem til-
kynnti að bæjarstjóm ísa-
fjarðar hefði ákveðið að gefa
félaginu fundarhamar í til-
efni afmælisins, Ingimar óla-
son, Guðjón Jóhannesson,
Garðar Einarsson, Halldór
Geirmundsson, Halldór Ölafs-
son, Jón Á. Jóhannsson og
Kristján Guðjónsson, sem
allir fluttu félaginu kveðjur
og árnaðaróskir. Félaginu
barst og fjöldi heillaskeyta,
og tilkynnt var gjöf frá A.S.Í.,
borðfáni.
Jónas Tómasson 85 ára
Heiðursborgari ísafjarðar,
Jónas Tómasson, er aðeins 15
árum yngri en kaupstaðurinn.
Hann er fæddur 13. apríl 1881
á Hróarsstöðum í Fjónskadal,
og var áttatíu og fimm ára
afmælis hans minnst þ. 7.
marz s.l. af ísfirzku kórunum,
og ágætu listafólki að sunnan,
með frumfluttningi á lögum
Jónasar við „Strengleika",
ljóðaflokk Guðmundar Guð-
mundssonar skálds.
Útvarpið flutti síðan þessa
ágætu tónleika kvöldið fyrir
afmæli tónskáldsins, og .hefir
endurtekið þá a.m.k. einu
sinni nú þegar.
Strengleikar eru gott dæmi
þess, hversu mikla alúð og
vandvirkni Jónas hefir lagt á
tónsmíðar sínar. Ljóðin eru
alls 30, en Jóónas hefir samið
lög við 21 þeirra. Fyrstu þrjú
lögin komu út 1914, en hið
síðasta var fullgert 1962, og
út voru lögin gefin 1963.
Hefir hann þannig unnið að
þessu verki af og til um 50
ára skeið, jafnframt öðrum
hugðarefnum, sem eru mörg,
og brauðstritinu.
Skólaganga Jónasar Tómas-
sonar var ekki löng, en
honum hefir orðið mikið úr
því, sem hann lærði, og fyrir
það mega ísfirðingar vera sér-
staklega þakklátir. Fáir hafa
gefið bæjarlífinu meira menn-
ingargildi en hann. Kennari
Jónasar í tónlistinni var Sig-
fús Einarsson, tónskáld og
hjá honum tók hann organ-
leikara og söngkennarapróf
árið 1910. Upp frá því var
hann organleikari við ísa-
fjarðarkirkju um hálfraraldar
skeið, og stjómaði þar söng.
Árum saman kenndi hann
söng við skólann hér á Isa-
firði, og æfði og stjómaði ís-
firzku kórunum. Undir hans
stjórn komst Sunnukórinn í
fremstu röð blandaðra kóra
hér á landi, og vakti mikla
hrifningu á söngferðum um
landiö.
Eftir að tónlistarskóli ísa-
fjarðar var stofnaður 1948,
hefir Jónas kennt orgelleik
við skólann, en áður voru
einkanemendur hans orðnir
margir. Hann hefir lengi
verið umboðsmaður söngmála
stjóra þjóðkirkjunnar, og víða
ferðast til að heimsækja
kirkjukóra og leiðbeina þeim,
einkum á Vestfjörðum.
Mörg sönglög Jónasar hafa
orðið ástsæl meðal þjóðar-
innar, og af tónverkum hans,
sem út hafa komið á prenti
má nefna þessi: Helgistef, 12
smálög, útg. 1941. Strengja-
stef I, 32 sönglög fyrir sam-
kóra, útg. 1951, Strengjastef
II, 40 sönglög fyrir einsöng,
tvísöng, kvennakór og karla-
kór. útg. 1956, Helgistef,
sálmalög og orgelverk, útg.
1958, og loks Strengleika, sem
áður var getið.
Tónlistarstarf Jónasar er
þannig orðið mikið og gott,
og honum er annt um að á-
framhald verði á tónmenntun
bæjarbúa. Þegar hann fann
að hann yrði fyrir aldurs
sakir að láta af ýmsum þeim
störfum, sem hann hafði
gegnt um áraraðir, beitti
hann sér fyrir því, að fá
hingað Ragnar H. Ragnar,
alla leið vestan frá Ameríku,
og það hefur sannarlega verið
vel ráðið. Tónlistarskólinn er
m.a. ávöxtur þessarar ráð-
stöfunar Jónasar, sem hann
og aðrir hafa síðan haft ríka
ástæðu til að gleðjast yfir.
Hér hefir aðallega verið
dvalist við tónlistarstörf Jón-
asar, en fyrir þau er hann
þekktastur, og fyrir þau hefir
hann hlotið þá viðurkenningu
að vera gerður að heiðursfé-
laga í Tónskáldafélagi Islands
En á margt fleira hefir
hann lagt gjörfa hönd: Rekið
bókaverzlun, stofnað prent-
smiðju, fengist við útgerð,
verið bæjarfulltrúi fyrir Al-
þýðuflokkinn, starfað í góð-
templarareglunni o. fl. fé-
lögum, og alls staðar þótt
góður liðsmaður.
Jónas er hvorki hár í lofti,
né kraftalega vaxinn, en hann
hefir á langri starfsævi búið
yfir óvenjulega miklu starfs-
þreki og hrífandi áhuga og
einbeitni, en allt þetta er góð-
um söngstjóra nauðsynlegt
og hefir einnig komið Jónasi
í góðar þarfir á öðrum svið-
um.
Menningarstarf Jónasar
verður seint metið sem vert
væri, en samborgarar hans
gerðu hann að heiðursborgara
ísafjarðar árið 1960, og hann
hefir tvívegis verið sæmdur
Fálkaorðunni.
Árið 1921 kvæntist Jónas
Önnu Ingvarsdóttur, gáfaðri
og glæsilegri konu, og var
hjónaband þeirra ástríkt og
farsælt. Anna andaðist 6. okt.
1943. Synir þeirra eru: Tómas
Árni, læknir í Reykjiavík, Ing-
var, fiðluleikari í Kópavogi,
og Gunnlaugur, bóksali hér á
ísafirði.
Áttatíu og fimm ár er að
vísu hár aldur, en ég vil að
1. maí fridagur
I hófi, sem Eggert Þor-
steinsson, félagsmálaráð-
herra, hélt miðstjórnum A1
þýðuflokksins og Alþýðu-
sambands Islands I tilefni
50 ára afmælis samtakanna
hinn 12. marz s.l. tilkynnti
hann, að ríkisstjórnin
myndi beita sér fyrir því,
að hátíðisdagur verkalýðs-
ins, 1. maí verði lögfestur
sem almennur frídagur.
Fyrir 43 árum var 1.
maí fyrst haldinn hátíð-
legur hér á landi. Alla tíð
síðan hefur það verið eitt
helzta baráttumál verka-
lýðshreyfingarinnar að fá
daginn viðurkenndan sem
almennan frídag.
Núverandi ríkisstjórn hef
ir ákveðið að verða við
þessum langþráðu óskum
samtakanna.
Þeir sletta
skyrinu
sem eiga
Frásagnir Skutuls af furðu-
legri afstöðu Framsóknarleið-
toganna til samstarfs vinstri
flokkanna um bæjarmálin
hafa ýtt óþyrmilega við við-
komandi mönnum. Þeir
hrukku upp úr dýrðardraum-
um sjálfsánægjunnar með
hinum mestu andfælum, og
láta nú öllum illum látum.
Og er þeir áttuðu sig á að
þeir eigi ekki að fá óátalið
að skrökva að bæjarbúum,
glötuðu þeir með öllu sinni
takmörkuðu sjálfsstjórn.
Skemmtilegasta sýnishornið
af þessum lasleika kom fram
í grein sem einhver G. Þ.
skrifaði í næst síðasta tölu-
blaði Isfirðings. Umrædd
grein er höfundi sínum veg-
legt minnismerki, jafnframt
því, sem hún sannar hið forn-
kveðna, að þeir sletta skyrinu,
sem eiga.
x A
lokum láta þá von í ljósi,
að Jónas Tómasson eigi enn
eftir að dvelja lengi meðal
samborgara og vina. Hafi
hann þökk fyrir langt og
heilladrjúgt starf.
Birgir Finnsson.