Vesturland - 20.02.1927, Side 1

VESTURLAND
Ritstjóri: Sigui'ður Kristjánsson.
' IV. árgangur.
ísafjörður, 20. febráar 1927.
0. tölubla^.
T
Sundið í Reykjanesi.
'Siind cr liciliiæmasta og bcsla
íjjrótt, scm lil cr. Um það cru
visl ekUi skiftar skoðanir. Rcykja-
nesið hérna inni í Dinpinu cr,
næst Reykjavík, besti og heppi-
legasti staður á öllu íslandi til
þes*s að veita fjölinenni uppeldi i
þessari ágælu og nauðsynlegu i-
þrótt, þvi auk náttúruskilyrðanna,
sctn ekki geta betri verið, Iiggja
að staðnum fjölmenn héruð, og
allslór kaupstaður og mannmörg
þorp á næstu grösum. Ef menn-
irnir gengju til móts við náttúr-
una i því að gera staðinn gisti-
legan, cr engum vafa undir orpið,
að þangað sæktu liundruð manns
árlega, til ómetanlegs gagns fyrir
þroska og hcilbrygði alls þcss
fjölda.
Hér cr ttm svo mikið nauð-
synjamál, svo tnikla héraðsbót að
ræða, að enginn lmgsandi ntaður
má hlutlaus hjá sitja.
Bústaður námsfólksins er slikur,
að þar má ekki við una. Er þar
svo mörgum saman lirúgað í litla og
óvistlegakró, að ekki cr hættulaust.
Og þrifnaði verður ekki við komið
svo unándi sé.
Við sundþróna verður að byggja
svcfnhús og iþróttaskála nú þeg-
ar. Verða sýslati og ísafjarðar-
kaupstaður að beita sér fyrir fjár-
útvegun, þvi sjálfsagt er að leita
til þingis ttm fjárframlag. Má full-
treysta þvi að fjárveitingarvaldið
sinni að einhvcrju svo tniklu menn-
ingartnáli setn þessu, ef isafjörður
og sýsla veita því einlægt fylgi:
bað er ekki hægt að búast við
því, að ungmennafélagið, sem séð
hefir um sundkensluna, geti aflað
fjár svo setn til þarf. Alþingi
mundi að sjálfsögðu þykja meiri
trygging fyrir fratnkvætndum, ef
umsóknir konta frá bænutn og
sýslufélaginu. Og er einnnig skylt
að framlag kæmi úr sjóðutn þeirra.
Samskota mætti og afla hjá al-
mettningi, og eru ibúar þessa hér-
aðs þá orðnir ólíkir þvf, sem þeir
hafa áður verið, ef þeir bregðast
þar ekki drengilega við.
í sambafidi við þetta verður að
benda á það, að vanda verður
alveg sérstaklega til sundkennar-
ans. Fyrst i stað að minsta kosti
myndi það laða fólk best að sund-
skólanum, að þar væri meir en
meðalmaður til stjórnar. Má ekki
horfa j að borga kensluna rífleg-
ar, til þess að fá úrvals mann,
því sannast að segja er þeint
manni trúað fyrir miklu, og er
ekki nóg að Itann sé sundfær vel;
hann vcrður að vera maöur þrosk-
aður að viti og ábyrgðartilfinn-
ingu, Þvi engum grænjaxli er trú-
andi fyrir mörgum tugum barna
og unglinga. Ætti að auglýsa eft-
ir kennara strax og bjóða sæmi-
legt kaup.
Einni ráðstöfun má ekki gleyma
framvegis: Allir þeir sem sund-
skólann sækja verða að vera háð-
ir nákvæmri læknisskoðun með
öllum fatnaði, og má ekki vcita
lúsínni aðgang. Hún er hörmuleg-
asta plága undir að búa í slíkri
þröttg, scm þarna er og verður,
og auk þess sú svívirðing, sem
ekki má við una.
Ritfregii.
FRUAtHLAUP;.
Stjórn F3únaðarfélags
Islands og tilbúinn á-
burfhir. líftir Sigurð
Sigurðsson.
Á seinni árum hefir víst ekkert
mál upp komið, er fylg't hefir verið
af jafn miklútn og almennum á,-
huga af bændutn landsins og á-
burðarmálinu svo kallaða. Og úr-
slita þeirrar deilu, er af þvi reis
og hefir staðið, blður víst hver
einasti hugsandi bóndi incð eftir-
væntingu. beirra úrslita má nú
víst vænta næstu daga, þvi að
likiudum vcrður það aðalmálið á
búnaðarþinginu, scm nú stcndur
yfir.
Margir bændur hafa látið þá
ósk sína í Ijósi, að Sigurður Sig-
urðsson skýrði opinberiega frá
þessu máli, því þá tiltrú hefir hann
hjá bændum landsins, að þeir
vætna sannastra sagna frá honum,
þó tnálið sé lionuin skylt.
Nú hafa iitenn fengið þessa ósk
sína uppfylta, og það á þann
hátt, að engin vonbrigði verða,
þeim er hins besta vænta af Sig-
urði.
Rit þetta er fyrst og fremst saga
tilbúinna áburðarefna hér á landi.
Höfundurinn skýrir írá, hverfyrst-
ur flutti tilbúin áburðarefni hingað
til lands. Og siðan hve mikið hef-
ir veriö flutt inn af honum árlega
til þessa dags og hverjir fyrir inn-
flutningnum hafa staöið. Jafnframt
er skýrt frá þeim tilraunum, sem
gerðar hafa verið með þessi á-
burðarefni og hverjir þær ltafa
aðallega framkvæmt.
Aðalkaflinn er þó um Itina miklu
deilu, sem staðið hefir utn Nor-
egssaltpétur, og er saga þess
máls sögð greinilega. Birtir S. S.
fundarsamþyktir og bókanir Bún-
aðarfélagsstjórnar og búnaðar-
þings, og bréf og skeyti er íarið
ltafa tnilíi Norsk Hydro aiutars
vegar, og Búnaðarfélagsstjórnar,
búnaðarmálastjóra og einkasolu-
ltafa hins vegar. Eru öll plögg á
borðið lögð, svo hver maður getí
þar af sjálfur skapað sér skoðun
á ntálinu. Mun það og hverjum
manni létt verk. Og eftir lesturinn
er ekki trúlegt að nokkur sé sá,
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦*
Fjórþætt ullargarn,
mjög ntargir litir,
Hrósaö af öllum, sem reynt í a"a.
Shetldndsgarn
ágæft t kvenhúfur o. fl. Avalt fyrirliggjandi í verslun
Karls Olgeirssonar.
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
❖
♦
*

♦
*
er vera vildi í sporum Bútuiðar.-
félagsstjórnarinnar. —
Aftast í ritinu . er birt skýrsla
Pálma Einars-onar ráðunauts til
Búnaðarfélagsstjónarinuar, þess er
fór á íund Norsk Hydro fyrir Itana.
Fylgja þar skýringar frá honum.
Hver einn og einasti bóndi á
íslandi verður að lesa þetta rit,
bæði vegna þess almetma fróð-
leiks, sem það hefir að færa;svo
og til þess að öðlast fulla t tkiln-
ing á því mikla þrætumáli, sent
staðið liefir utn Noregssaltpétur,
því það er ekki einasta ttauðsyn
fyrir bvcrn bónda að öðlast rétt-
an skilning á því tnáli, lteldur er
það blátt áfram skylda.
Símfréttir.
Innlendar:
Frá Alþingi.
Við fyrstu untræðu virkjunar og
járnbrautarfrumvarpsins, lýsii Kle-
menz málavöxtum og mælti með
fruinvarpinu. — Atvinnuniálaráð-
herra var veikur. —
Möller andmæiti því að virkj-
unarsérleyfið yrði veitt, taldi ettg-
ar líkur til að tiokkurntítna kæmi
til framkvæmda.
Þórarinn taldi að 2 miljónum, er
verja ætti t jámbraut, væri betur
varið í vegi og brýr.
Fjármálaráðherra svaraði aðal-
lega þeirri spurningu, hvort rétt-
mætt væri, fjárhagslega séð, að
leggja 2 miljónir í járnbraut aust-
ur, kvaðst viss um að hún mundi
svara rentum af stofnkostnaði og
ábætta rikissjóðs ekki tilfinnanleg
þótt hann kpstaði hana að öllu
leiti, livað þá hcldur þegar ekki
væri að ræða netna unt % af
kostnaðaráætluninni og af þeim
6 erlendu miljónum, fengi rfkis-
sjóður ekki óverulega fúlgu í skött-
um og tollum og þegar*virkjunin
væri komin i framkvæntd fengi
ríkissjóður einnig sínat 2 tniljónir
fljótlega aftur f afgjöldunt frá orku-
verinn.
Einnig benti hann á að vega-
málastjóri teldi að frantbúðarvcgur
austur yfir fjalt myndi kosta 2
miljónir, en af þeim vegi fengi
ríkissjóður engar tekjur.
Klemenz gaf þær upplýsingar,
að ráðgert væri að leiða orkuna
til Reykjavíkur loftleiðiua ogmundi
hún þangað komin verða 81 00
—136 000 hestöfl.
Áætlaður kostnaður 41 ntiljón
miðað við verðlag í Noregi 1924
að viðbættum 50%.
600 verkamemt er áætlað að
þurfi að vinna við bygging orku-
versins er taki 3—4 ár.
Verkfall
stóð yfir í Reykjavik i nokkra
daga í síðustu viku, en samning-
ur er nú á komin, og bófst vinna
aftur á fimtudaginn.
Innfluttar vörur í jattúar kr.
1 667 389 00 þar af til Reykjavíkur
kr. 664 460 00.
IJtlendap.
Berlín:
Frá Berlín er síntað, að mikiit
Iandskjálftar hafi verið nú undatt-
farið í Jugoslavíu og að i þeim
hafi farist 600 menn.
Dánarfregn.
Þann 13. þ. m. andaðist í Hnifsdal
Steindór Gíslason fyrbóndiáLeiru,
faðir Einars verslunarstjóra í Hnífs-
dal og þeirra syskina.
Steindór sál. var 66 ára að
aldri, var hann jarðsettur í hinum
nýja kirkjugarði Hntfsdælinga í
gær, og garðurinn vigður um
leið.
Fréttapistill
úr Nauteyrarhreppi.
Heiðraða Vesturlandl Mér flaug
i hug livort þú ekki vildir tjá les-
endum þínum frá samkomu eða
móti er nokkrir félagslyndir og á-
liugasamir menn hér í hreppnutn