Vesturland - 15.06.1927, Blaðsíða 2

2
VESTURLAND.
VESTURLAN’D
kemur út einu sinni í viku.
kostar 7 kr. um árið.
Gjalddagi 1. oktober.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Sigurður Kristjánsson.
Ritstjórinn til viðtals kl. 4-5
dagl. í Hafnarstr. 1. Sími 99.
Afgreiðslum. Loptur Gunn-
arsson Aðalstræti lt. Sími 37.
Sími um Arneshrepp.
Séu búendur á útkjálkum og í
afskektum sveitum spurðir um
það, hvers þeir óski helst sér og
sinni sveit til lianda frá því opin-
bera, munu flestir svara, að það
sé bættar samgöngur, bætt skif-
yrði til þess að komast í samband
við umhverfið og umheiminn.
Símar og vegir eru hin lang-
þráða umbót þeirra sem verst eru
í sveit settir. betta er afar eðli-
legt. Símar og vegir eru það, sem
flytur útkjálkana og afskektu sveit-
irnar, ef svo mætti að orði kveða,
í nánd við meginhéruðin, setur
þau í samband viðskifta og menn-
ingar við aðra.
Meðan símar og viðunanlegir
vegir voru hvergi hér á landi,
fundu menn síður til þess, hve
útkjálkarnir voru afskektir, en síð-
an flestar meginsveitir öðluðust
þessi þægindi, er síma- og vega-
leysið orðið hörmuug þeim sveit-
um, sem útundan eru i þeim sök-
um.
Hvergi verður þetta þó eins
tilfinnanlegt, eins og við sjávar-
síðuna. Þótt slíkir staðir hafi mörg
gæði og góð skilyrði að bjóða,
verður fram hjá þeim gengið af
flestum, og ábúendurnir lenda í
einangri. Atvinnu manna er þann-
ig háttað nú orðið, að fram hjá
þeim stöðum, sem slitnir eru úr
greiöu sambandi við umheiminn,
er gengið, sem í eyði væru.
Það er víst, að takmörk eru
fyrir því, hve mikið fátækt og
strjálbygt land getur gert fyrir
almenning, hve þétt og fullkomið
vega- síma- og skipagöngunet
það getur ofið um Iandið og með
ströndum þess. En þess verður
vandlega að gæta, að það sem
gert er, sé framkvæmt á hagkvæm-
asta hátt og komi sern best að
tilætluðum notum. Hins ber og
að gæta, að ekki sé hlaðið himna-
rið undir einn á annars kostnað.
Ef það væri rannsakað, hve
mikið fé rikissjóðui lætur af mörk-
um til livers einstaks héraös eða
Iandshluta, til liinna og annara
umbóta, inundi koma í Ijós alveg
úndravert misrétti, hvert helst sem
miöað er við fólksfjölda, víðáttu
eöa afrakstur. Þetta má ekki eiga
sér stað; en því verður auðvitað
ekki breytt, meðan helmingur
þingsins er Reykvíkingar, bundnir
með allaun álmga við lítinn hluta
landsins og mótaðir á allan hátt
af hugsunarhætti höfuðstaðarins.
En oian á þetta misrétti má
ekki bætast það, að þær litlu um-
bætur sem falla í skaut þeirra af-
skiftu, verði hálfverk, sakir ókunn-
ugleika og e. t. v. kæruleysis.
Eins og kunnugt er, kosta
hreppar og bygðarlög, sem aðal-
línur síma ekki liggja um, lagn-
ingu og starfrækslu símalínanna
að nokkru leyti. Þessi bygðarlög
eiga því að minsta kosti heimt-
ingu á því, ef þangað er lagður
simi, að svo sé fyrir séð, að sveit-
inni eða hreppnum komi það að
sem almennustu og inestu liði.
Árneshreppur í Strandasýslu
nær yfir afarmikla strandlengju.
Síldar- og þorskmið auðug eru
þar undan landi í Húnaflóa utan-
verðum, og sækir þangað skipa-
floti frá öðrum landshlutum. Sild-
verkunarstöð mikil hefir verið sett
á Ingólfsfirði, og þorskveiðaskip
ættu þar oft erindi að landi í
fréttaleit um beitu og aflabrögð
annarsstaðar. En hér er ekki í
annað hús að venda. Símalína
hefir að sönnu verið lögð norður
í lireppinn, en stöðin er setl á
endajaðar hreppsins, f Kúvíkurnar,
svo síminn kemur bygðarlaginu
að litlu liði.
Nú inunu menn líta svo á að
órannsökuðu máli, að svo löng
strandlengja sem þessi, verði ekki
sett í viðunanlegt símasamband
nema með ærnum kostnaði.
Þessu er þó ekki þannig farið.
Frá Kúvíkum i Reykjarfirði, þar
sem stöð hreppsins nú er, að Ár-
nesi, þarf tveggja km. sæsima og
fjögra km. landlínu. Munu allir
sjá, að smámunir einir eru að
leggja slíka línu, en stöð í Árnesi
kemur hreppnum að ómetanlegu
gagni, því þaðan er aðeins klukku-
stundar ferð um greiðfæran veg,
hvort lieldur er til Norðfjarðar
eða lngólfsfjarðar. En frá hvorum
þessara staða er íjögra tíma ferð
um torleini mikið að stöðinni sem
nú er, eða dagleið fram og aftur,
þegar best hagar vegum og veðri.
Til Ingólfsfjarðar og Norðfjarð-
ar niundu fiskiinenn injög sækja,
ef auöleitað væri þaðan símasam-
bands, og má telja að svo væri,
ef stöð kæmi í Árnesi. Að lfk-
indum kæmu og fljótt einkalínur
á báða þessa staði, því frá Ár-
nesi eru það aðeins tæpir 6 km.
og sameiginleg lína nál. hálfa
ieiðina.
Stöð f Árnesi væri vel sett, og
kæmi bæði hreppsbúum og fiski-
mönnum að miklu og almennu
iiði. En kostnaður við þá breyt-
ingu er mjög lítill.
Síðasta þing stóð yfir í 100
daga. Ef þingmenn hefðu tak-
uiarkað málæði sitt uin 6 daga,
sem sannarlega hefði engan skað-
.ð, hefði fyrir þann sparnað til
iianda ríkissjóði mátt leggja sima-
iinuna að Árnesi.
Það er ein þrekraunin fyrir þol-
inmæði kjósendanna, að vita Reyk-
íkskar málpípur með þarflausu
vg jafnvel hneykslanlegu málæði
eyða fé ríkissjóðs og þar mcð
getu hans til að kosta þær um-
hætur I kjördæmum sömu þing-
manna, sem þeim liefir veriö trú-
•:ið fyrir að hrynda f framkvæmd,
■ ig verða mundu til mikillar upp-
byggiugar heilum bygðarlögum.
Framboðin á ísafirði.
Eins og getið er um á öðrum
stað hér f blaðinu, býður enginn
íhaldsmaður sig fram á ísafirði
við þessar kosningar. Frá ástæð-
um hirðir Vesturland ekki að
greina. Þær eru einkamái íhalds-
manna hér á isafirði og koma
ekki öðrum við.
Sira Sigurgeir Sigurðsson býð-
ur sig fram utan flokka. Er hann,
sem bæjarmönnum er kunnugt,
hlyntur málefnum jafnaðarinanna.
Hafa því nokkrir menn orðið til
þess, að fetta fingur út í fram-
boðin hér, með þeim rökum, að
frambjóðendurnirfylgi sömu stefnu,
og sé þvf óeðlilegt að þeir keppi
um þingsætið.
Þetta eru ekki rétt rök, þvi þótt
skoðanir frambjóðendanna falli
saman í einskökum tnálum, sem
telia verður áhugamál jafnaðar-
inanna, skilur þá þó niargt, sein
telja verður alt annað en smá-
muni. Fyrst er það, að hinn fratn-
bjóðanditm, Haraldur Guðmunds-
son, er ekki jafnaðarmaður, heldur
einn af áhangendutn kommunista-
stefnunnar. Og þótt þessu tvennu
sé mjög grautað sarnan hér á
latidi, og af ásettu ráði reynt að
gera alþýðu manna örðugt að
grcina þai í milli, eru þó jafn-
aðarmenn I öörum löndum ákveðn-
ustu andstæðingar kommunistanna.
Og um sira Sigurgeir Sigurðsson
er það að segja, að hann er á-
kveðinn andstæðingur kommun-
ismans. Hann mundi þvi aldrei
láta bera fyrir sér merki með kröfu
utn heimsbyltingu, né taka þátt í
slíkum ærslum, eins og H. G. gerir,
þegar hann er ekki á ísafirði.
En frambjóðendurua skilurmargt
fleira. Sfra Sigurgeir er hinn virðu-
legasti maður í alla staði, sem
sýnt hefir, að hann leggur virð-
ingu sina við hvert það trúnað-
arstarf, sem honum er falið, og
leysir þau af hendi með elju og
samviskusemi. Um hinn frambjóð-
andann verður varla sagt, að hann
hafi verið heppinn í þessum sök-
um.
Vesturland hefir haldið þvf fram
og fært að þvf fullgild rök, að
kjördeemin eigi að senda menn
að heiman á þing, og velja til
þess einhvern sinna bestu manna,
en hreint ekki að sækja þá i
aðra landsfjórðunga, síst til Reykja-
víkur. Ekkert getur réttlætt slfkt,
nema þá að um þjóðkunna atorku-
menn sé að ræða.
Af þeim ástæðum, sem hér hafa
verið taldar og öðrum fleiri, sem
siðar verður e. t. v. tækifæri til
að niinna kjósendur á, vill Vest-
urland eindregið hvetja ísfirðinga
til að styðja kosningu slra Sig-
urgeirs, þvi með því sjá þeir á-
reiðanlega best fyrir málefnum
kjördæmisins. En jafnframt er hér
óvenju gott tækifæri fyrir borgar-
ana til að sýna það, livort hugur
þeirra hneygist meir að róttækum
kommunisma eða öfgaiausri jafn-
aðarstefnu, og hvort þeir telja,
að verður sé verkamaðurinn laun-
anna, þvi ólikt er dagsverk þeirra
frambjóðendanna til þessa, en þó
mun þar meiru muna að lokum.
Hestajárndjábaldcar
kosta minsta peninga hjá
Lárusi Jakobssyni
Sundstæti 25 A.
Frambjóðendur.
í Reykjavik er hlutfallskosning,
sem kunnugt er og skal kjðsa 4
þingmenn. Fram hafa komið þrír
listar, og veit Vesturl. ekki f hverri
röð þeir eru, en einn er frá íhalds-
flokknum og á honum þessir:
Magnús Jónsson dósent,
Jón Ólafsson framkv.stjóri.
Sigurbjörg Þorláksd. kensluk.
Stefán Sveinsson verkstj.
Á öðrutn lista eru þessir:
Héðinn Valdemarsson,
Sigurjón Á. Ólafsson,
Ágúst Jósefsson,
Kristofer Grimsson.
Á þriðja lista eru þessir:
Jakob Möller,
Páll Steingrfmsson,
Baldur Sveinsson.
í Árnessýslu bjóða sig fram:
Einar Arnórsson prófessor,
Valdeinar Bjarnason bóndi,
Jörundur Brynjólfsson bóndi,
Magnús Torfason sýslumaður,
Ingimar Jónsson prestur,
Sigurður Heiðdal kennari.
í Rangárvallasýslu:
Einar Jónsson bóndi,
Skúli Thorarensen bóndi,
Klemens Jónsson,
Gunnar Sigurðsson,
Björgvin Vigfússon sýslum.,
Sig. Sigurðsson bún.málastj.
í Vestur-Skaftafellssýslu:
Jón Kjartansson ritstjóri,
Lárus Helgason bóndi.
í Austur-Skaftafellssýslu:
Páll Sveinsson kennari
Þorleifur Jónsson bóndi.
í Vestmaunaeyjum:
Jóh. Þ. Jósefsson útgerðarni.,
Björn Jónsson Blöndal.
í Suðurmúlasýslu:
Þorsteinn Stefánsson bóndi,
Sigurður Arngrímsson ritstjóri,
Sveinn Ólafsson bóndi,
Ingvar Pálmason útgerðarm.
Arnfinnur Jónsson kennari,
Jónas Guðmundsson ritstjóri.
Á Seyðisfirði:
Jóh. Jóhannesson bæjarfógeti,
Karl Finnbogason kennari.
í Norðurmúlasýslu:
Árni Jónsson frá Múla,
Gísli Helgason bóndi,
Halldór Stefánsson bóndi,
Páll Hermannsson bóndi,
Jón Sveinsson bæjarstj. Akure.
Jón Jónsson Hvanná.
Í Norður-Þingeyjarsýslu:
Pétur Zophoniasson,
Benedikt Sveinsson.
í Suður-Þingeyjarsýsiu:
Sigurjón Friðjónsson bóndi,
Ingólfur Bjarnason bóndi.
í Eyjafjarðarsýslu:
Steingrímur Jónsson sýslum.,
Sigurjón Jónsson læknir,
Einar Árnason bóndi,
Bernharð Stefánsson bóndi,
Steindór Guðmundss. kennari,
Halldór Friðjónsson ritstjóri.
Á Akureyri:
Björn Lindal útvegsbóndi,