Vesturland - 22.07.1927, Side 1

VESTURLAND
Rilstjóri: Sigurður Kristjánsson.
IV. árgangur. ísafjörður, 22. júlí 1927. 25. tölublað.
Kosninga-úrslit.
í Reykjavík:
A-listinn 2494 atkv., B-listinn
3559, C-listinn 1158. Kosnir eru
því:
Magnús Jónsson docent,
Jón Ólafsson framkv.stjóri,
Héðinn Valdimarsson og
Sigurjón Á. Ólafsson.
í Gullbr.- og Kjósarsýslu:
Björn Kristjánss. með 1352 atkv.
Ólafur Thors — 1342 „
Stefán Jóhann fékk 715
Pétur G. Guðm. — 651
Jónas Bjarnas. — 102 „
Björn Birnis — 87 „
í Árnessýslu:
Jörundur Brynjólfsson
með 916 atkv.
Magnús Torfason — 884 „
Einar Arnórsson fékk 442 „
Ingimar Jónsson — 353 „
Valdimar Bjarnas. — 289 „
Sig. Heiðdal — 126 „
í Rangárvallasýslu:
Einar Jónsson með 669 atkv.
Gunnar Sigurðsson 520 „
Skúli Thorarensen fékk'461 „
Klemenz Jónsson — 384 „
Sig. Sigurðsson 99 „
Björgvin Vigfúss. — 89 „
í Vestinannaeyjum:
Jóh. Þ. Jósefsson með 848 atkv.
Bj. Bl. Jónsson fékk 218 „
í V.-Skaftafellssýslu:
Lárus Helgason með 379 atkv.
Jón Kjartansson fékk 344 „
í A.-Skaftafellssýslu:
Þorleifur Jónsson með 307 atkv.
Páll Sveinsson fékk 187 „
Á Seyðisfirði:
Jóh. Jóhannesson með 234 atkv.
Karl Finnbogason fékk 165 „
í N.-Múlasýslu:
Halldór Stefánsson með571atkv.
Páll Hermannsson —- 437 „
Árni frá Múla fékk 370 „
Gisli Helgason " — 207 „
Jón Sveinsson — 147 „
Jón á Hvanná — 66 „
í N.-Þingeyjasýslu:
Benedikt Sveinsson með 422 atkv.
P. Zophoniasson fékk 62 „
Á Akureyri:
Erlingur Friðjónss. með 670 atkv.
Björn Líndal fékk 569 „
•
í Eyjafjarðarsýsiu:
Einar Árnason með 1031 atkv.
Bernh. Stefánsson — 1030 „
Steingr. Jónsson fékk 645 „
Sigurjón Jónsson — 554 „
Steinþór Guðm. 206 „
HalldórFriðjónss. — 185 „
í Skagafjarðarsýslu:
Magnús Guðmundss. með 689 atk.
Jón Sigurðsson 643 „
Brynl. Tobiasson fékk 546 „
Sigurður Þórðarson 462 „
í A.-Húnavatnssýslu:
Guðm, Ólafsson með 460 atkv.
Þórarinn Jónsson fékk 372 „
í V.-Húnavatnssýslu:
Hannes Jónsson með 314 atkv.
Eggert Leví fékk 294 „
í Strandasýslu:
Tryggvi Þórhallsson með 416 atkv.
Björn Magnússon fékk 198 „
í N.-ísafjarðarsýslu:
Jón A. Jónsson með 641 atkv.
Finnur Jónsson fékk 392 „
Á ísafirði:
Haraldur Guðmundsson
með 510 atkv.
Sigurg. Sigurðss. fékk 360 „
í V.-ísafjarðarsýslu:
Ásgeir Ásgeirssou með 558 atkv.
Böðvar Bjarnason fékk 133 „
í Barðastrandasýslu:
Hákon Kristóferss. með 340 alkv.
Sig. Einarsson fékk 289 „
P. A. Ólafsson 201 „
AndrésStraumland— 109 „
í Dalasýslu:
Sigurður Eggerz með 305 atkv.
Jón Guðnason fékk 267 „
Ásgeir Asgeirss. „ 105 „
í Snæfellsnessýslu:
Halldór Steinsson með 623 atkv.
Hatines Jónsson fékk 259 „
Guðm. Jónsson 130 „
í Mýrasýslu:
Bjarui Ásgeirsson með 422 atkv.
Jóh. Eyjólfsson fékk 349 „
í Borgarfjarðarsýslu:
Pétur Ottesen með 566 atkv.
Björn Þórðarson fékk 360 „
Þótt enn sé ófréti um úrslit
kosninga í tveim kjördæmum S.-
Þingeyjasýslu og S.-Múlasýslu er
fullvíst að skipun næsta þings
•verður þessi: 19 Framsóknarmenn,
16 íhaldsmenn, 5 Alþýðuflokks-
menn, 1 Frjálslyndaflokksmaður
og 1 utan flokka, sem samkvæmt
þyngdarlögmálinu þykir líklegt að
lendi i Framsókn.
Um atkvæðamagn flokkanna á
öllu laudinu er ekki hægt að segja
fyr en talið hefir verið í öllum
kjördæmum.
Bannfæring.
Tveini nóttum fyrir kosning-
arnar, kom Vesturland út kl. '71/2.
Tveim til þretn tímum síðar kom
bæjarfógeti í eigin persónu og
allri sinni dýrð inn á afgreiðslu
blaðsins; hafði hantt með sér lög-
regluþjón; lét hann afgreiðslu-
manninn afhenda sér upplag blaðs-
ins, það sem eftir var, en búið
var að senda nál. 400 eintök út
I bæinn.
Afgreiðslumaður vildi kalla rit-
stjórann, til þess að vera við-
sladdan þessa hátíðlegu athöfn,
en fógeti vildi með engu móti
gera honum slíkt ónæði. En rit-
stjórann bar nú samt að og sá
á herleiðingu síns kæra Vestur-
lands. Reyndi hann að afstýra
því með skynsamlegum fortölum,
en fógeti var svo vel brynjaður,
að slíkt hafði ekki hin minstu á-
hrif. Ritstjórinn krafðist þess af
fógeta, er hann vildi ekki blaðið
laust láta, að hann feldi úrskurð
um töku þess, en því neilaði hann.
Bað þá ritstjórinn hanti að gera
sér grein fyrir, hver þau ummæli
blaðsins væru, er valdið hefðu
þessari bannfæringu. Benti fógeti
þá á tvær tnálsgreinar í greininni
„ Atkvæðafölsunin “.
Ritstjórinn las þær nú yfir og
þóttist ekkert saknæmt finna við
þær; átti og fógeti erfitt nieð
að gera grein fyrir því, sagði
samt að í þeim væru aðdráttanir
(sem reyndar mun ekki óalgengt
í blöðum) en ekki gat hann fund-
ið út, til hverra þær aðdráttanir
væru. En fógetinn stóð ekki uppi
ráðalaus. í blaðinu er prentuð
mynd af tveim kjörseðlum og
kjósendum þar sýnt, hvernig þeir
eigi að kjósa. Var það auðvitað
sr. Sigurgeir, sem blaðið þar réði
mönnum til að kjósa. Þetta sagði
fógeti að væri óleyfilegt. Ritstjór-
inn sýndi honum þá fyrirmyndina
að þessum kjörseðlum. Er hún
prentuð i blaðinu 1923 og þá
borin til þessa sama fógeta, er
hafði ekkert við slikt að athuga.
En fógeti hafði enn ráð undir rifjum.
Sagði bara að sér hefði yfirsést.
Er hörmulegast lil þess að vita,
að þessi saina yfirsjón hefir hent
hann á hverju ári, því hliðstæðar
kjörseðlamyndir með sömu fyrir-
sögnum eru í Vesturlandi fyrir
hverjar bæjarstjórnarkosningar.
Síðasta áhlaupi ritstjórans svar-
aði fógeti svo, að hann yrði að
gera þetta samræmisins vegna*).
Þóttist þá ritstj. skilja, að fógeti
stæði eigi óstuddur í þessu máli.
Lýsti hann yfir að liann mundi
leita réttar síns.
Strax næsta morgun kærði rit-
stjórinn mál þetta til dómsinála-
ráðuneytisins og krafðist þess, að
fógeta yrði fyrirskipað að afhenda
sér blaðið tafarlaust. Lét hanu
stjórnarráðinu í té hin átöldu um-
mæli. Stjórnarráðið sneri sér því
næst til fógeta og fékk staðtest
kæruatriði ritstj. og hin símuðu
átöldu ummæli. Fann það upp-
tektina ástæðulausa og fyrirskip-
aði fógeta að skila blaðinu.
Ekki hefir ritstjórinn enn fengið
tilkynningu um það, og ekki heldur
afgreiðslumaðurinn. En einn af
*) Fógeti hafði áður gerl upptækt flug-
rit írá Skutli, og niun það hafa gengið
honutn nær hjarta, þvl hann skilaði þvi
aítur ótilkvaddur eftir fáa daga.
Gamlir ísfirðingar
Biðjið Áfengisverslun ríkisins
fyrst og fremst um sherrg,
portvín og madeira frá
KJÆR & SOMMERFELDT,
kgl. Iiirðsala, Kaupmannahöfn.
vinum VI. komst að því seint um
kvöldið, að stjórnin mundi vera
búin að beygja liinn harðsvíraða
fógeta. Fór sá til fulltrúa bæjar-
fógetans og spurði, hvort hann
gæti fengið blaðið afhent. Fór full-
trúinn til bæjarfógeta og spurði
unt og fékk leyfi hans til þe$sa.
Nú var lagt af stað með blaðið,
og er þann, er það leysti úr varð-
haldinu, bar niður í Aðalstræti,
var fundur þar á Hæstakaupstað-
artúninu. Var þar einn þeirra rauð-
skinna að hælast um yfir því, að
Vesturland væri svo ósvífið, að
það hefði verið gert upptækt. Og
er menn sáu á sötnu stundu blað-
ið leyst úr varðhaldi, urðu þeir
svo áfjáðir að ná í þetta æfintýra
rit, aö handhafi þess varð af með
mestan hluta þess, en rauðskinn-
inn, sem var ritstj. Skutuls, fékk
ekkert hljóð og varð að hætta.
Losaðist hann þannig á „billegan
máta“ við það að verða sér til
skammar á ræðupalli. Er það
merkur viðburður á æfi hans.
Það er fáheyrt iiér á landi, og
raunar hvar, sem ritfrelsi er við-
urkent, að stjórnmálablöð séu
gerð upjitæk. Almenningur hlýtur
að líta svo á, að blöð, sem fyrir
þvi verða, hljóti að flyta alveg
óheyrilegar svívirðingar. Ritstjóri
Vesturlands gerir því ráð fyrir, að
mörgum ínuni forvitni á að sjá
og lesa þetta óttalega númer blaðs-
ins. En það skal með hálfgerðri
feimni játað, að þar munu ies-
endurnir verða fyrir miklum von-
brigðum. Vesturland hefir oft verið
hvassyrtara en í þetta sinni og
er ekki laust við, að ritstjórinn
kviði og kvíði þeim dómi, að á
l)laðinu verði lítt séð kapp hans
í kosningunni, og að hann sé
ekki svo harðsnúinn flokksmaður,
sem orð hefir verið á gert. En
fyrir mörgum mun jafnframt vakna
sú spurning: Hvar hefir sá bæjar-
fógeti vit sitt, sem framkvæmir
slíka fjarstæðu?
Þeirri spurningu skal hér ekki
svarað, og ekki heldur hælst urn
yfir þvi, að blaðinu var aftur skil-
að. Það var of sjálfsagður hlutur
til þess að orðum sé um það
eyðanói. Eti út af þessu atviki
hlýtur sú spurning að vakna,
livort hinn vaxandi kotninúnismi
hér á landi boði kúgun ritfrelsis
og málfrelsis. Sú spurning er al-
varleg fyrir þá, sem halda vilja
þjóð sinni vakandi og réttskygnri
á stjórnmálastefnur og meðferð
opinberra mála.