Vesturland - 31.08.1927, Blaðsíða 1

ísafjörður, 31. ágúst 1927.
31. tölublað.
hæfileikatnaður, þejrra er nú taka
sæti í stjórninni.
Að öðru -leyti skal hér ekki
dæmt mikiö um hina nýju stjórn.
hess er að vænta að hún dætni
sig sjálf ttieð verkunt sínum. En
þess verður þó að géta, að hafi
Tímaflokkurinn átt úr litlii mann-
vali aö kjösa, hefir hann þó iátið
hjá sitja mann, setn að margra
dómi sameinar einna best sinna
flokksmanna þá kosti, sem ráð-
herra eru nauðsynlegir, en það
er mentun, vit og umgengnisgáfa.
hessi ntaður er þingmaður Vest-
ur-ísfirðinga.
: >~^<B>^<>^o^<S, ^o^cB>^o^o^<E>^<
Hafið þér reykt
LONDON OPINION
( Á L I T LUNDÚNAB0R6AR?)
Mildar, kaidap og þétt vaföas*.
Fást Itjá:
Lopti Gunnarssyni, Yerslun Bjöa*jtiinn,
Mattliiasi Sveinssyni, Versiun Oddi.
Framleiðendur:
AKDATll rOBACCO CO. LONDON.
L35<B>í—o«s<>s=í<B>^<>^<B>3Se<x-í~o55
IV. árgangur.
Stjórnarskifti.
Strax og kosningarnar vortt af-
staðnar, og sýut var, að íhalds-
flokkurinn hafði ekki hlotið rneiri-
hluta, sagði stjórnin af sér. Benti
fráfarandi stjórn á formann Fratn-
sóknarflokksins til stjórnarmynd-
unar, og allir gengu út frá því
setn sjálfsögðu, að Tímamenn
mynduðu stjórn.
Ýrnsir liafa orðið til þess að
fella ámæli á fráfarandi stjórn fyr-
ir það, að bíða ekki með lausn-
arbeiðni til þess, er þing kentur
satnan. Eru það helst Framsókn-
armenn, sem telja að fráfarandi
stjórn hefði átt að sitja til þitigs,
og sumir kjósendur flokksins héldu
meira að segja, og treystu því,
að stjórnarskifti yrðu engin —
hafa aldrei treyst sínum flokks-
bræðrunt til að sitja i stjórn.
Það er engunt vafa buttdið, að
ekki einasta var rétt af fráfarandi
stjórn aö segja af sér strax eftir
kosningar, heldur var það sjálf-
sagt, þótt þetta hafi ekki átt sér
stað hér áður. Stjórn, sern ekki
hefir þingmeirihluta að styðjast
við, getur ekki eftir réttum þing-
ræðisreglum verið framkvæmda vald
ríkisins, og kemur það ekkert því
máli við, hvort þingið á setu á
þeitn tíma eða ekki.
Hver maðut getur líka skilið
það, að sú stjórn, setu Thnamenn
og Kommúnistar setja á laggirn-
ar, gæti ekki á uæsta þingi borið
fram lagafrumvörp, sem önnur
stjórn, tneð gagnstæða stefnu í
þjóðmálum hefði satniö og undir-
búið. Mál þau, sem stjórnirnar
bera fram, ntarka venjulega stefnu
þeirra, og gæti því aldrei farið
vel á því, að tnálin væru undir-
búin og fruntvörp samin af and-
stöðuflokknum.
22. þ. tn. kornu allir þingmenn
Tímaflokksins saman í Rvik, til
þess að ræða um stjórnarmynd-
un. Var það fljótlega afráðið, að
Tryggvi Þórhallsson skyldi mynda
stjórnina. Var það fullráðið 26.
þ. m. hvernig stjórnarsætin yrðu
skipuð, og er það á þessa leið:
Tryggvi bórhallsson er forsætis-
og atvinnumálaráðherra, .lónas
Jónsson er dóms- kirkju- og kenslu-
málaráðherra, Magnús Kristjáns-
son er fjártnálaráðherra.
Vesturland hafði áður sagt það
fyrir um tvo þessara manna, að
þeir væru sjálfsagðir í stjórnar-
sæti. Ekki verður því neilað, að
nokkuð sýnist það fjarri líkum, að
Jónas Jónsson skyldi ekki verða
forsætisráðherra, því vitanlegt er
það, að hann hefir að miklu Ieyti
komið upp þeint flokki, er stjórn-
ina tnyndar, og algerlega stjórn-
að honum nú um nokkur ár. Er
og sjálfur óneitanlega langmestur
bað er eins sjálfsagt eins og
það, að einn dagur tekur við af
öðrum, að ein landstjórn hlýtur
að taka við af annari. Er mest
um vert, aö til þess veljisl jafnan
góðir menn, því oftast finst eitt-
hvað af þeim í hverjum flokki.
þykir þá mestu varða, að höfuð
stjórnarinuar sé vel til kjörið, því
eðlilegast er, að forsætisráðherr-
ann sé mestur áhrifamaður stjórn-
arinnar. Um góðan ásetning hins
nýja forsætisráðherra og vilja til
að verða þjóð sinni að gagni,
eíast víst fáir. En pólitiskur ferill
hans að þessu sæti mun mörgutn
virðast troðinn af minni djúphygni
og sannleiksást en æskilegt verð-
ur að teljast, því vissulega er það
heldur vansæmd hinu unga ríki, !
að verulegur stjórnmálaagði skipi
mesla virðingar- og ábyrgðarsæli
þess.
Að ööru leyti mun það þykja
óviðeigandi, að dónismálaráðherr-
ann sé ekki lögfræðingur og eng-
inn ráðherranna.
Utn það hefir talsvert verið tal-
að og þótt undrun sæta, hve sjálf-
sagt Tímamen'n töldu það, að þeir
mynduðu ráðuneyti, þótt þeir hlytu
tninna en þriðjung atkvæða við
kosningarnar og ekki helming
þingsæta. En þetta er samt mis-
skilningur. Andstæðingar fráfar-
andi stjórnar sigruðu við kosning-
arnar, og þótt nokkur hluti þeirra
nefnist Alþýðuflokkur en nokkur
hlutinn Tímamenn eða Fratnsókn-
arflokkur, þá skilja þar aðeins
línur í milli en ekkert djúp. Vissu-
lega er inikln meira djúp milli
sjálfra flokksbræðranna sutura í
Fratnsókn, heldur en hálfbræðr-
anna beggja Tiegin við hin óljósu
pólitísku landamæri. Og þcssir
samherjar, sem skiftu ntilli sin
herlínunni utn kosningarinir, þann-
ig að kommúnistar höfðuherstjórn-
ina í kaupstöðutn en Tímamenu í
sveitum, þólt liðstneun væru lagðir
til satneiginlega, ganga nú saman
að stjórnarmyndun. Vitanlega er
hin nýja stjórn, ráðuneyti hinna
sameinuðu og á iíf sitt jafnt undir
beggja náð og vilja, verður því
aö bera fram sameiginleg áform
beggja, þótt aðrir leggi til ráð-
herrana, en hinir stuðninginn, sem
þeir kalla hlutleysi.
Hve lengi hin gerölíku efui
þessa stjórnmálasainbands loða
saman sem heild og gela unnið
saman, er auðvitað undir glögg-
skygni bænda komið. Séu bænd-
ur Framsóknarflokksins litblindir
stjórnmálalega, s]á þeir auðvitað
seint missmíði á samvinnunni við
þá rauðu. Og séu þeir algerlega
ósjálfstæðir gagnvart foringjum
sínum, sem margir telja að sé
unt núverandi þingtnenn Ttma-
flokksins, vcrða þeir auðvilað að
sætta sig við samvinnuna. En
varanlegt getur fóstbræðralag
| bóndans og komrnúnistans varla
verið, og jafn varanlegt er líf
hinnar nýju stjórnar.
Oeila um Isannldgiu.
Lænkatundurinn íslenski setn
haldinn var 28—30 júní s. 1. sam-
þykti svo hljóðandi ályktun:
........ „læknafundurinn lítur
svo á, að því tniður sé það full-
reynt, að bannlögin geta ekki náð
tilgangi sínum, og hafa líklega
frekat gert ilt en gott“.
hessi ályktun var samþykt í
einu hljóði. Auðvitað var það
skoðun margra lækna á funðinum,
að fordætna bæri bannlögin með
miklu ákveðnari og sterkari orð-
um, en þeim mun hafa þött hitt
meira vert, að það kæini berlega
fram, að fundurinn væri óskiftur
móti banninu.
heir menn, setn annað hvort
eru svo blindir eða ðskammfeilnir
að mæla bannsvíviröiugunni ennþá
bót, fyltust við þeíta úlfúö geng
læknasféttinni. Meðai þeirra .var
ritstjóri Tímans, sem notaði þetta
tilefni til árásar á læknastéttina
ísiensku.
Bannmenn hafa frá öndverðu
lagt mikla áherslu á það, að íá
tnenn úr læknastéttinni til að
„vitua“ með banninu. Töldu, setn
vonlegt var, mikinn styrk, ef sú
stétt þjóöfélagsins, sem vísinda-
lega þekkingu hefir á heilbrigðis-
hlið þessa máls, léði því fylgi sitt.
Bannmenn eru allra manna ötul-
astir i þvi að „framleiða" vitni.
heir afla þeirta á amerískan máta.
— Þeim hefir ekki heldur orðið
skotaskuld úr því, að fá einstaka
lækna til að „vitna“. En það hef-
ir íarið fyrir þessum vitnum eins
og vant er um vitnisburði, setn
þannig er aflað: framburður þeirra
hefir orðið nokkuð ótrúlegur og
þá stundum nteir til ógagns en
gangs (sbr. fittska öliö) en altuin
það hafa bannmenn þó altaf ver-
iö að vitna í álit einhverra lækna.
Það gat því fátt komið þeitn ver
en þessi ályktun læknafundarins
íslenska. En bannmenn eru ekki
ráðalausir; þeim kemur ekki til
hugar að mæta þessari ályktun
læknanna með rökutn. Nei, þeir,
íslensku læknarnir, eru bara
„brennivínslæknar"’, hafa „brugð-
ist gjörsatnlega skyldu sinni“ sem
læknar. Og „vegna afbrota (sinna)
svo almennra, hefir álit hinnar
íslensku Jæknastéttar beðið hinn
mesta hnekki".
Vesturjand vill játa það, að það
telur ekki að læknar hafi tneira
vit á bannmálinu en aðrir skyn-
satnir inenn, því þótt sú hlið þess,
sem að líkamlegri heilbrigði snýr,
sé ekki ötnerkileg, þá ber þó aö
taka miklu meira tillit tií hinnar,
sem að hinni andlegu heilbrigði
snýr. Alt um það telur blaðið á-
lyktun læknafundarins mjög merki-
lega. Og af því að um hana hafa
orðið nokkrar deilur. leyfir blaðið
sér að birta nokkur ummæli próf.
Guöntundar Hannessonar úr svar-
grein lians í Tímanum 13. þ. tn.,
ekki sérstaklega af því að hann
er prófessor i læknisfræði, heldur
vegna þess íyrst og fremst, að
ltann er mentaður maöur og satn-
viskusamur, og i öðru iagi vegna
þess, aö prófessorinn var ákveð-
iun íylgismaður bannsins I þeirri
öruggu trú, að áfengisnautnin
mundi hverfa úr landinu tneð
þeirri kynslóð, sem þá var roskin,
en hefir nú hreinskilni og dreng-
skap til að viðurkenna, að sér
hafi algerlega skjátlast. Og próf.
U. H. verður að því leyti óþægi-