Vesturland - 17.09.1927, Blaðsíða 2

2
VESTURLAND.
VESTURLAND
kemur út einu sinni í viku.
kostar 7 kr. um árið.
Gjalddagi 1. oktober.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Sigurður Kristjánsson.
Ritstjórinn tii viðtais kl. 4-5
dagl. í Hafnarstr. 1. Síini 99.
Afgreiðslum. Loptur Gunn-
arsson Aðalstræti 11. Sími 37.
sjáifir eru sannir að, þegar land-
ráðamaðurinn gerir sér upp þjóð-
ernisvandlætingu og krefst sem
slíkur liðsinnis alþjóðar gegn and-
stæðingum sínum.
,,Grund grær
grænum lauki.“
í Annálum og árbókum er það
jafnan fyrst talið, hvernig árferði
hafi verið þá og þá. Landsmenn
hafa löngum átt hálfan hlut sinn
eða meir undir árferði. Aflaleysis-
og sprettuleysisár ollu suiti og
vaudræðum, og mannfelii ef fleiri
en eitt fóru saman.
Menn eru nokkru viðbúnari nú,
en áður var, að mæta harðæri,
en góðæri til lands og sjávai eru
þó enn höfuðuppspretta vellíðau-
ar almennings, og efnaaukningar
þeirra, sem forsjálir eru.
íslendingar hafa nú fengið yfir
sig eitt hið mesta góðæri, vetur
svo mildan, að menn muna varla
slíkan, en eftir fylgdi nær einstætt
heyskapar- og aflasumar.
Bæudur mæta nú vetri með
mikinn og góðan heyfeng, sem
aflað hefir verið með rninni til-
kostnaði, en hinna lélegu heyja
oft áðnr, og fénaður gengur und-
an sumri hraustur og holdgróinn.
Við sjávarsíðuna hafa menn
aukið búsefni og grynt skuldir.
Verkafólk hefir haft svo mikla og
góða atvinnu, að t. d. varð að
stöðva í bili sjósókn við Eyjafjörð,
til þess að verkafólk í landí fengi
hvild.
Árgæska er aldrei oflofuð, en
mikið er undir því komið, að
hún sé vel notuð. dafnaðarmenn
og bolsevikar telja að árgæska
og annað örlæti náttúrunnar komi
ekki almenningi að neinu gagni,
þar sem „auðvaldsskipulag“ sé
ríkjandi. bar séu það nokkrir „í-
haldsburgeisar", sem fitni, en „al-
þýðan“ búi við sama skort, hvern-
ig sem í ári lætur.
Alþýða manna getur sagt sér
það sjálf, hvort kjör hennar og
líðau mótast ekki af árferði, verka-
manna hvað mest. Og þö cr í-
haldið víðast livar atvinnuveitand-
inn, og stjórnandi málefna almenn-
ings.
Á einum stað hér á landi er
þó auðvaldið brotið á bak aftur
og völdin dregiu úr liöndum í-
haldsins, það er á ísafirði. har
hefir „alþýðan" tekið stjórn allra
mála af íhaldinu og lagt i hend-
ur sinna trúnaðarmanna. beir hafa
fengið að ráða málefnum bæjar-
ins í 5 ár og hafa komið á sínu
skipulagi.
Hamingjusama „alþýða“ ísa-
fjarðar. Harðsótt og þolgóð hefir
þín pólitíska barátta verið. En þú
hefir ekki tekið steininn í staðinn.
Nú hefir þú ekki þurft að horfa á
ríkulegar gjafir náttúrunnar lenda
i vargaklóm „kaupmanna". Nú
hefir þú náð hlut þínum heilum
undir verridarvæng hinna frain-
sýnu og réttlátu foringja þinna.
Nú ert þú íeit og pattaraleg und-
an sumrinu og getur örugg inætt
nepjuin vetrarins. bú erl ekki kul-
vís núna. bú liefir ekki svitnað
á Hæstakaupstaðarreitnúm i sum-
ar né í riki Árna Jónssonar í
Neðsta.
l>að er gott að gera vel og hitta
sjálfan sig fyrir.
Heigi Sigurgeirsson
gullsmiður, ísafirói
smíðar og grefur
enn.
Knæpan.
Solimann heitir loddari, sem hér
dvaldi um titná og skattlagði ís-
firðinga eftir efnum og ástæðum
dstastnekks. Gerði hann ýmsar
„kunstir" eða „galdra" af meiri
iiandfirni en menn höfðu áður
séð.
Goodtemplarar eru matheíll lýð-
ur, og af margra ára sorphreins-
un í bænum, eru þeir orðnir tals-
verðir mannþekkjarar. l>eir skildu
það, að Solim. þessi mundi lrafa
þá list að bjóða, sem hæfa nmndi
andlegum meltingarfærum ísfirð-
niga, og fundu þeir matarþefinn
if Iistamanniiium á langleið. Gerðu
þeir því samnirig við hann urn
það, að hann héldi samkomur
sínar í musteri þeirra, Hebron.
Nú auglýsti Solimann. Aðgang-
tir kr. 2.50. Fólk kom og fylti
húsið. Menn skemtu sér ágætlega.
í’emplarar neru sainan höndunum
af ánægju. Því tniður var hætt
við að þetta háflóð stæði ekki
inörg kvöld, líklega ekki nema
eitt. En alt verður þeim til góðs,
sem guð elskar. Einn „galdur“
Solimanns var sá, að breyta vatni
i vín. Hafði hann belgflösku mikla
með vatni, og bauð áhorfendum
að kjósa sér úr henni áfengi,
hverjum þá teguud, er liann girnt-
ist mest. Varð mörguin reikað inn
að „skenknum“ til Solimanns.
Kusu sumir sér wliisky, aðrir
cognac o. s. frv. og hver fékk
það er hann bað um. Sýndist
ölluin Solimann skenkja af vatns-
flöskunni, og dáðust mjög að
þessum „galdri", en þeir þó lang-
mest, sem sannreyndu að þetta
var ósvikin vara.
Solimann fékk húsfylli mörg
kvöld.
l^hisky það og cognac, sem
Solimann veitti, gat hvorugt verið
löglega fengið. Goodtemplurum
hlýtur að vera kunnugt um það,
að til þess að ná í það, hafa
bannlögin verið brotin. Jafnkunn-
ugt og hitt, að þeir í orði kveðnu
banna nautn áfengra drykkja í
samkomuhúsi sínu. En aurarnir
voru hér annars vegar, og þeir
reyndust þyngri á metaskálinni
en bann- og bindindishugsjónin.
Um templara má segja eins og
Bakkaköttinn: Bölvaður kötturinn
étur all, og jafnvel einustu hug-
sjón sína.
En utn samkomuhús þeirra á
Ísafirði verður ekki sannara sagt,
en að það sé eina opinbera knæp-
an í kaupstaðnum.
Ódýr mannslíf.
Á síðastliðnum vetri fann fiski-
skip frá Færeyjum færeyskan bát
út á hafi undan suðurströnd ís-
lands. Var veður hið versta. í
bátnum voru 16 skipbrotsmenn
færeyskir af kútter „Florens".
Höfðu þeir barist við dauðann á
bátkríli þessu i 8 klst. og var einn
þeirra þegar látinn af vosbúð.
Mennirnir voru fluttir til Vest-
mannaeyja. og komust allir til
heilsu. Var síðan tekin af þeim
skýrsla fyrir rétti og var saga
þeirra á þessa leið:
Þeir höfðu „lagt til“ sökum
harðviðris, er móti þeim stefndi
færeyskur mótorkútter „Hafstein".
Eftir siglingareglum bar „Haf-
stein" að víkja, en gerði ekki,
fyr en um seinán, „Florens11 reyndi
að víkja, er vaktmenn sáu, að á-
rekstur tnundi verða, en það varð
einnig um seinan: Árekstur varð
og brotnaði „Florens11 svo mjög
að sýnt var, að skipið mundi
sökkva á skammri stundu.
Skipstjóri á „Florens" sneri
skipinu og sigldi á eftir „Hafstein“
og gaf neyðarmerki, en „Haf-
stein“ gaf því engan gaum og
liélt leiðar sinnar.
Þegar sýnt var, að engrar hjálp-
ar var von frá „Hafstein", og
„Florens" var að því komin að
sökkva, steig skipshöfnin öll í
skipsbátinn, en áður hann losn-
aði frá skipinu, gaf svo mjög á
hann, að sýnt var að hann myndi
sökkva, ef eigi væri á honum
létt. Hlupu þá sex af mönnunum
aftur upp á hið sökkvandi skip
og sukku með því.
Slys þetta vakti mikla eftirtekt
hér á íslandi, og hver iriaður mun
hafa óskað þess, að skýrsla skip-
brotsmanna væri röng, og að skip-
stjóri „Hafsteins" væri ekki sekur
um þenuan tnikla glæp gegn sam-
löndum sínum. En nú skýrir
„Dimmalætting" 20. ágúst frá að-
gerðum réttarins í málinu:
Skipstjóri á „Hafstein" varekki
tekinn fastur, svo sem venja er
um menn, setn grutiaðir^eru um
glæp, en er skipið kom heim, var
málið rannsakað. Stýrimaður við-
urkennir að hafa átt vakt og að
áreksturinn hafi orðið fyrir vangá
sína. Skipstjóri hafði kontið á
stjórnpall rétt áður en áreksturinn
varð, én hvarf aftur undir þiljur
aö lionum loknum — til að skifta
um klæðnað. — Stýrimaður sá
neyðarmerkið frá „Florens“ og
tilkynti það skipstjóra, en hann
gerði enga tiiraun til hjálpar og
alt fór, sem áður er sagt.
Svo kemur dómurinn: Stýrimað-
ur skal greiða til rikissjóðs 500
krónur, en skipstjóri sæta þriggja
ínánaða einföldu fangelsi. Þeir
greiði saineiginlega málskosnað-
inn.
Þetta er sama refsing og fyrir
vínsölubrot á íslandi.
Landhelgisgæslan
við Norðurland.
Þór kom að norðan á mánu-
daginn og fór áleiðis til Reykja-
víkur sama dag. Er nú síldveiðum
að heita má lokið og útlend síld-
veiðaskip flest lögð af stað lieim.
Þór segir lítils við hafa þurft
tneð landhelgisgæslu í sumar
vegna síldveiðaskipa, þvf síld hef-
ir verið allsstaðar, bæði utan og
innan landhelgi, en tíð svo hag-
stæð, að allsstaðar hefir máttveiða.
Þór hafði ekkert skip tekið í sum-
ar, nema einn Englending.
Óðinn hefir verið við Norður-
land í sumar, en er nú nýfarinn
til Kaupmannahafnar. Hafði eitt-
hvað orðið að katli skipsins, sem
byggingastöð þess verður að at-
huga og færa í iag.
Vonandi verður annað hvort
skipanna látið vera hér við Vest-
firði að staðaldri í haust og fratti
til áramótanna, því eins og kunn-
ugt er, láta útlendir togarar venju-
lega Víkurnar hér norðurmeð ger-
sópaðar á haustinu, og er það
sama sem að ræna bygðina, því
sé tíðarfar bærilegt, taka bændur,
er í nánd búa, hálfa vetrarbjörg
sína inn á víkunum haust og önd-
verðan vetur.
Pólitískur fimbulvetur.
Fyrsta íramkvæmd Frantsókn-
arstjórnarinnar, scm menn vita um
er sú, að einn kjósandi Ingólfs f
Fjósatungu var af dómsmálaráða-
neytinu kvaddur til höfuðstaðar-
ins, til þess að ráða ríkisstjórninni
heilræði í skólamáium. Ekki er
upplýst livort fræðslumálastjóri
hefir sjálfur fundið og tjáð van-
mátt sinn til þess að leysa þenn-
an vanda, eða ríkisstjórnin hefir
af visku sinni séð, að hann væri
ekki þeim vanda vaxinn, en þetta
er víst, að kjósandi lngólfs, Arnór
Sigurjónsson er leiddur á stall