Vesturland - 13.10.1927, Síða 1
VESTURLAND
Ritstjóri: Sigurður Kristjánsson.
IV. árgangur.
ísafjörður, 13. október 1927.
36. tölublað.
Auglysing.
Um eða eítir 10. þ. tn. opna eg vinnustofu rnína i húsitiu nr.
2 við Teinplaragötn (áður hús M. Magnússonar kaupmanns). Hefi
eitthvað af úrvalsefnum eins og áður, sem eg sel tneð sanngjörnu
verði. Vonast eftir að minir gömlu viðskiftavinir og aðrir líti inn til
min; verkið liygg eg að leysa af hendi svo öílum liki.
Tek eitntig að mér að hreinsa, pressa og gera við föt.
ísafirði, 7. október 1927.
Þorsteinn Guðmundsson
klæðskeri.
*
♦
♦
♦
♦
♦
♦
Klœðskerar
EINAR & KRISTJÁN
1. 11. saumastofa.
Nýkomið úrval af fata- og frakkaefnum. REGNFRAKK-
ARNIR eftirspurðu kotnnir aftur. Ennfremur skinnkantur,
upphlutasilki, cabardine. Efni í drengjaföt og frakka m'jög
ódýrt. — Alt til fata hvergi betra.
♦
♦
♦
♦
♦
Lasidráðagullið.
Saga smáríkja er frá elstu títn-
utn óslitin barátta fyrir sjálfstæði,
oftast í vörn. Smáríkin voru oft
ekki annað eri ein borg með hér-
aði umhverfis, en gátu eigi að
siður verið torsótt mjög, ef borg-
armúrar vortt traustir og íbúar
einhuga og öruggir í vörninni.
Fóru leikslok oft meir eftir mál-
efnum en liðsfjölda, en þá voru
tnálefni góð, ef hver maður var
trúr feðraborg sinni og fús að
vcrja frelsi hennar með blóði
sínu.
Já, sá múrinn, sern mest reyndi
á og mestu varðaði að ókleifur
væri og traustur, var borgaralegar
dygðir fólksins, vakandi þjóðern-
istilfinning og fórnfýsi fyrir föður-
landið. Jafnvel hittir hraustustu
herkonungar töldu meira vert
að fá brotið þann múr, en hinn,
sem var af mannaltöndum gerður.
Tii þess að brjóta þennan múr
fanst brátt hættuleg vígvél. Það
var guliið. Haft er eftir hinum
mikla herkonungi Filippusi af
Makedoníu, að vinna mætti hverja
þá borg, sem svo hefði víð hlið,
að inn um þau kæmist gullklyfj-
aður asni. Filippus kunni vel að
beita bolmagni, en þó þótti lton-
um mest um vert, að brotnir yrðu
inir innri borgarmúrar.
Smáríkin eru hætt að víggirða
sig með rnúrum, og mörg hafa
að nafninn yfirlýsta friðhelgi fyrir
venjulegum hernaði. Hinn innri
múr er nú einn eftir, dygðir þjóð-
félagsborgaranna. En engin þjóð
og ekkert ríki ltefir yfirlýsta frið-.
helgi fyrir þeim vopnutn, sem gegn
þeim múr er snúið.
Þrátt fyrir yfirborðsfriðinn er
livert smáríki umsetið af útlendum
her. Þessi her gengur hvildarlaust
umltverfis hina ósýnilegu múra,
og leitast fyrir, hvort hvergi sé sá
daiur í, að gullklyfjaður asni verði
inn ieiddur. Og þar sent fyrir er
ágirnd og valdafíkn, alin í brjósti
litilmenna, þar er hliðið fyrir asn-
ann.
íslendingar gera sér víst ekki
alment grein fyrir því, hve fáir
þeir eru í hiutfalli við íbúa ann-
ara ríkja, og hve bolmagnsiausir
þeir eru. Norðurlandaþjóðirnar,
setn allar eru smáþjóðir, eru slík-
ir risar við vora hlið að fólks-
fjölda, að þar erum vér sem 1 á
tnóti 25—60. Og þó tnunar miklu
meira á efnahag. Auðsætt er hve
slíkt ríki hlýtur að vera veikt í efn-
islegutn skilningi. Það verður blátt
áfratn að treysta algerlega á hinn
innri styrk, dygðir og vitsmuni
borgara þjóðfélagsins.
Það hefir verið ntargra trú, að
þessum múrutn mættum vér vel
treysta. Menn hafa vel skilið það,
að sjálfstæðið höfum vér ekki end-
urheimt ineð bolmagni, heldur hafa
það verið aðrir verðleikar, er þar
hafa ráðið sigri. Þessir sömu .verð-
leikar halda margir að séu örugg
vörn sjálfstæði voru. En menn
gæta þess ekki, að I sókninni
mæddi mest á einskökum táum
tnönnum, en í vörninnj. reynir á
alla. Þar getnr minsta skítmennið
svikið sigurinn úr hendi heillar
þjóðar.
Um íslenska ríkið, sjálfstæði
þess, er setið af útlendingum. Sum-
ir gera áhlaup sín gegnum atvinnu-
vegina, aðrir gegnttm stjórnmálin.
Hvorir tveggja hafa fundið hlið
I tnúrana og innlenda asna til að
reiða á klyfjarnar. Fiskveiðaþjóð-
irnar nota leppmenskuna. Þá leið-
ina steðjar að rnikill háski, sem
gjalda verður varhuga við. Aðrir
hafa þó fundið beinni leið. Það
eru danskir stjórnmálamenn, setn
sáu það, sent allir máttu sjá, að
jafn fátækt og fáment land og ís-
land er fljótunnast með því að
kaupa stjórnmálamennina. Pólitlsku
yfirráðin væru auðunnin, ef hægt
væri að fá þá til að strá gullinu.
Það eina, sem ekki var líklegt, er
það, að smáríki, sem eftir alda
baráttu og sára undirokun hefir
fyrir fáum árum unnið sjálfstæði
sitt, ætti þá menn, er léðu sig til
slíkra verka. En utn það þarf nú
ekki að deila. Um liitt ber að
hngsa, hvernig slik landráð verði
stöðvuð, og það er íslenska þjóð-
in, almenningur, sem hamingja
landsins hvílir á i þessu sem öðru.
Þeir menn, sem hér hafa orðið
sannir að sök, kalla sig alþýðu-
foringja. Þessi sama alþýða verð-
ur að sýna það, hvort það er I
umboði hennar, sem þessir menn
svíkja föðurlandið sitt. Vel ment-
uð alþýða elur foringja sína upp,
og lætur ekki aðra halda þar völd-
utn en þá, sem rata vegi þeirra
dygða, er hún metur mest. En ó-
mentuð alþýða lætur foringja sína
nota sig og kann ekki að dærna
verk þeirra, vond eða góð.
Til þess að varast alvarlega
hættu, verða menn að þekkja hana.
íslendingar verða að gera sér það
Ijóst, að landið alt er ekki fjöl-
mennara en eitt lítið kjördæmi hjá
stórþjóðunum. í slíku fátnenni er
það sérlega létt verk fyrir einn
einasta auðugan tnann að vinna
algeran kosningasigur, ef hann fær
einhvern innlendan marin til að
dreifa gullinu. Það sem á ríður
fyrir oss er það, að allur almenn-
ingur vakni til vitundar uni það,
hver höfuðæruleysissök það er að
láta aðrar þjóðir kaupa sig. Ef
almenningur öðlast þá þjóðernis-
kend, að hann ekki taki við er-
lendum inútum og lærir að fytir-
lita þá, seut þær bjóða, verður að
engu erindi þeirra, er þau land-
ráð vilja fretnja.
Verður að treysta því, að ís-
lendingar séu svo þroskuð þjóð,
þó seinlátir sén, að þeir sjái hver
hætta að þeim stefnir, og skilji
það, að trúmenska og sómatilfinn-
ing fólksins er í þessum sökttm
einasta landvörn ins unga og fá-
menrut íslenska ríkis.
Framh.
Fyrirlestur,
er nefnist „Vegur kærleikans" flyt-
ur Grétar Fells t Templara-
húsinu 14. þ. m. kl. 8. Aðgöngu-
miðar kosta 1 kr. fyrir fullorðna
og 50 aura fyrir börn, og fást
við innganginn.
„Það er dýrt, en það
er lika gott“.
Vesturland hefir oft sýnt fram
á það, að slátrunin á ísafirði sé
einna Ijósasta sönnunin fyrir því,
hve langt ísafjörður er á eftir
öðrum bæjtim hér á landi I veru-
legri menningu, þótt ekki skorti
hér margskonar tildur með hlægi-
legunt tilkostnaði.
Blaðið nennir ekki að endur-
taka nú, það sem það hefir áður
sagt utn nauðsyn sláturhúss á ísa-
firði, hve stórkostiegt menningar-
niál það er, að slátrun öll fari
fram í sláturhúsi og kjötflutning-
urinn til bæjarins, eins og ltann
nú er, hverfi úr sögunni. Það þýð-
ir ekki að segja ísfirðingum, að
mörg smáþorp hér á landi, sem
aðeins eru l/4 móti ísafirði að
fólksfjölda, liafa myndarleg slát-
urhús, en ritstjórinn getur ekki
stilt sig um að lýsa því, sem bar
fyrir augu hans 7. þ. m. ef ein-
hverjum kynni við það að sjtiljast,
hve blygðunarlaust við ísfirðingar
erum smánaðir, og metnir á stund-
um nákvæmlega til jafns við skræl-
ingja.
Djúpbáturinn var að koma vest-
an úr fjörðutn og hafði lagst við
Hæstakaupstaðarbryggjuna. Úr-
felli hafði verið öðru hvoru um
kvöldið og voru götur blautar, en
þó mest upp af bryggjunni, því
þar var traðk og umferð meira
enn annarstaðar. Mikill mann-
straumur var fram á bryggjuna
og var ritstj. Vesturlands einn
þeirra, sem þatigað átti erindi,
stiklaði hann svo sem auðið varð
milli forarpollanna og komst slysa-
laust og með ca. 1 kg. af saur
á fótunum fram á bryggju vora.
Aðrir neyttu þess að þeir voru
i vaðstigvélmn og tóku djúpleið-
ina vfir vilpurnar. Var auðfundið
að bryggjan var vel smurð. Hafði
henni og lagst fleira til, því ný-
lega hafði veriö afferint þar kola-
skip. Ritstj. þóttist því vita, er
hann sá eitthvað ljósleitt framan
iil á bryggjunni, 'að ekki mundi
það vera yfirlitur hennar sjálfrar,
var og kvikt af mönnum umhverfis,
svo sem þar væri einhverkonar
munuður. Og því er heldur ekki
að neita, að svo var. Á bryggj-
unni lágu hrannir af kindaskrokk-
um. Utnbúðalausir voru þeir og