Vesturland - 03.11.1927, Qupperneq 1

VESTURL
Ritstjóri: Sigurður Kristjánsson.
IV. árgangur.
ísafjörður,' 3. nóvember 1927.
39. tölublað.
Fjandskapurinn
við varðskipin.
Landsmönnum er orðiö nokkuð
kunnugt, hvernig andar til land-
helgisgæsiunnar frá núverandi
stjórnarflokkum. Frá báðum er það
fullur fjandskapur. Þeir alrauðu
fara ekkert dult með óvild sina
til landhelgisgæslunnar fremur en
annarar óvilhallrar löggæslu. Þeir
tala altaf um varðskipin sem „her‘‘.
Það er „sjóherinn“ segja þeir.
Og þeir hata hana sem þröskuld
á vegi hnefaréttarins, bæði vegna
eigin fyrirætlana og útlendinga,
sem þeir eru eða kynnu að verða
á tnála hjá.
Þótt Tímamenn séu með yfir-
drepsskap í ofsóknum sínum gegn
gæslustarfinu, er innræti þeirra
hið sama, og eru ^kki langsóttar
sannanirnar. Það eitt, að blöð
flokksins leggja landhelgisgæsl-
unni aldrei liðsyrði, en flytja sífelt
óvirðandi og tortrvggjandi glósur
utn gæsluskipin og foringja þeirra,
sýnir hvern hug flokksbroddarnir
bera til þessa starfs.
í Timanum 15. f. m. birtist frá-
ntunalega ógeðsleg grein um
gæslustarfið, en jaftiframt eftir-
tektarverð. Um það verður ekki
sagt, hvort greinin er heldur skrif-
uð af einum ráðherranna eða
leppnunt, en það kemur í santa
stað niður, því stjórnin ber jafnt
siðferðislega ábyrgð á því, setn
hún sjálf skrifar, og hinu, sent
hún lætur skrifa.
Þegar umbótamennirnir á AI-
þingi íslendinga hófu baráttuna
gegn landhelgisráninu, höfðu öll
íslensk tiskiskip leyfi til að stunda
veiðar í landhelgi. Landhelgisvarn-
irnar voru eingöngu gegn útlendri
ásælni, og er þar enginn grein-
armunur gerður á veiðitækjum,
því útlendir rfkisborgarar eiga eng-
an veiðirétt f fslenskri landhelgi,
en fjöldi þeirra útlendu skipa, sem
sækir á fiskimiðin við ísland, er
svo afskaplegur, að fiskiveiðum
landsmanna stendur af því hinn
mesti háski.
Eftir það að botnvörpuveiðar
fóru að tíðkast, varð umbótamönn-
unt á Alþingi enn ljósara, hver
háski landsmönnum stóð af veið-
um útlendinga Iiér við land. Það
var ekki aðeins fiskiránið, sem þó
eitt var ærið nóg, heldur einnig,
og miklu freniur, eyðing uppeldis-
stöðvanna og ungfisksins af þessu
mikla drápsherfi — botnvörpunni.
— Og þessi háski varð þvf aug-
ljósari, sem fleiri landsmenn tóku
að byggja framfæri sitt og fram-
tið á afurðum sjávarins, og meiri-
liluti tekna Iandsins kom frá sjón-
um.
Umbótamönnum var það alveg
ljóst, að landhelgisvarnirnar yrðu
aldrei öruggar, fyr en landsmenn
yrðu þess sjálfir megnugir, að
hafa þær á hendi. Þetta hefir frá
upphafi verið og er enn í dag
hugsjón og metnaðarmál umbóta-
manna í landinu; það er sjálfstæð-
ishugsjón þeirra, bæði gagnvart
öðrum rfkjum og fjárhagslega.
Upp af þessari hugsjón óx land-
helgissjóðurinn og loks tvö mynd-
arleg gæsluskip undir stjórn fyrir-
myndar foringja.
Menn höfðu gert sér bjartar
vonir um þau umskifti, sem yrðu
á landhelgisgæslunni, þegar hún
yrði innlend, en veruleikinn hefir
farið langt fram úr vonunum. For-
ingjar varðskipanna hafa reynst
starfi sínu svo vel vaxnir, að það
er landinu ekki einasta ómetan-
Iegt gagn, heldur einnig stórmik-
ill sómi.
Landhelgismálið hefir svo sem
ekki vantað óvildarmenn á þingi,
og hefir þess kulda einkum kent
frá þeim mönnum, sem minst hirða
um sjálfstæði landsins i öðrum
greinum.
í hvert skifti sem Tímamenn
hafa náð tökum á landsstjórninni,
hefir risið óvildaralda gegn land-
helgisgæslunni. í fyrra sinnið, sem
Timinn náði að mynda stjórn, var
það eitt af happaverkum þeirrar
stjórnar, að koma landhelgissjóðn-
um fyrir kattarnef. Fyrsta verk um-
bótamanna, þegar þeir tóku aftur
við landsstjórninni var það að end-
urgreiða landhelgissjóðinn, og láta
þegar byggja fyrir hann varðskip,
svö liann yrði í engri hættu, þótt
stjórnin yrði öðru sinni illa ski.p-
uð.
Nú eru Tímamenn öðru sinni
komnir til valda, og þurfti þá ekki
lengi að bíða árásanna á land-
helgisgæsluna.
Arás sú, sem á var minst í
upphafi þessarar greinar, er ekkert
eftirtektarverð vegna þeirrar ó-
vildar, sem þar kemur frani gegn
landhelgisgæslunni. Þar er aðeins
um endurtekningu og framhald að
ræða. En tvent er það við grein-
ina, sem vekur eftirtekt manna,
þegar þess er gætt, að stjórnin
ber ábyrgð á henni, hvort sem
hún sjálf hefir skrifað hana eða
leppurinn. Þetta tvent er árásirnar
á varðskipsforingjana og hið
skímuiausa skilningsleysi á sjálfu
landhelgismálinu. Verður að gera
nánari grein fyrir hvoru tveggja.
Stjórnin hefir ratað í þann vanda
að brjóta lögin um varðskipin,
og sér engin ráð til að verja það
athæfi. Hún er því í vanda stödd,
en auk þess í vondu skapi, því
nú mun vera búið að benda henni
á það, að því marki, setn hún
hugðist að ná með lögbrotunum,
hefði hún vel getað ttáð án þess
að brjóta nokkur lög. En fljót-
færni og þekkingarskortur urðu
henni að fótakefli, og svo munu
iwr fluTtur. -*■
Hér með tilkynni eg heiðruðum viðskiftavinum mínum,
að eg hefi flutt vinnustofu ntína í hið nýja hús mitt við Hafn-
arstræti.
Elías Kærnested
skósmiður.
bolsar hafa rekið hart og heimsku-
lega eftir, en flestum gremst það
óhappið mest að hafa láti reka
sig út í ófæru.
Nú ritar stjórnin eða lætur rita
í Tímann 15. f. m. varnargrein,
þar sem hún segir, að önnur meg-
in ástæða stjórnarinnar, til þess
að brjóta lögin um varðskipin,
hafi verið ótti við það, að foringj-
arnir ræktu starf sitt sviksamlega,
að íslenskir togaraeigendur mundu
múta þeim með veisluhöldum og
vinarkjassi. „Þetta mál eins og
önnur“ segir Tíminn, „ber að
leysa við þá birtu, sem söguleg
reynsla og almenn vitneskja um
mannlegt eðli bregður yfir það. I
Gæti svo til tekist, að með þess- |
um verkfallsvörnum íhaldsins ,
yrði stofnað til meira og minna |
verkfalls skipanna sjálfra gagn-
vart íslenskum Iögbrotaipönnum11.
Eins og áður er sagt, er það
þjóðkunnugt að foringjar varð-
skipanna hafa á stuttum tíma !
unnið stórvirki í verkahring sín-
•um. Að þeir eru í senn einurðar-
miklit og slingir í gæslustarfinu
og jafnframt virðulegir menn í
allri framkomu. svo sem krefjasl
verður af rnönnum í slíkurn stöð-
um. Hafa margir haldið þessu á
lofti og glaðst yfir því eins og
öðru, sem verður landi voru til
gagns og sóma. En til hins hafa
engir orðið, nema fyrirlitnir óþokk-
ar, og þeir fáir, að gera land-
helgisgæsluna tortryggilega og
rógbera foringja varðskipanna, þar
til nú að æðsta stjórn landsins
hefur eða lætur hefja þetta þokka-
lega verk. Má á þessu sem öðru
sjá, hve vel núverandi stjórn skilur
stöðu sína og kann að gæta sóma
latids síns, er hún reynir að gera
tortryggilegan, beinlínis rógbera,
þann þátt i lögreglustarfi ríkisins,
sem sérstaklega snýr að öðrum
ríkjum.
Hitt atriðið, sem er athyglisvert
í nefndri Tímagrein, er, sem áður
segir, skilningsleysi stjórnarinnar
á landhelgismálinu. Stjórnin virð-
ist ekki sjá nema eina nauósyn
í þessu máli, og hún er sú, að
íslenskir togaraeigendur verði fyrir
sektum.
Það er nú ekki nema eðlilegur
og sjálfsagður hlutur, að íslenskir
togaraeigendur greiði sektir, þeg-
ar togarar þeirra fremja brot gegn
veiðilögum í landhelgi. Og þetta
hefir talsvert oft komið fyrir. En
eðlilega miklu sjaldnar en um út-
lendinga.
Talið er að árlega sæki hingað
til veiða ca. 400 útlend skip*, sem
veiða með botnvörpu og auk þess
2—3 hundruð skip, sem veiða á
annan hátt. Öllum þessum skipum
er óheimilt að veiða í landhelgi,
hveruig sein á stendur. En allur
togaraflotinn íslenski er aðeins40
skip, og þeim er auk þess heimilt
að veiða í landhelgi með hverju
öðru veiðitæki en botnvörpu. Það
er því skiljanlegt, að brot þeirra
verða fá, samanborið við brot
hinna útlendu skipa. Þeir, sem
skilning hafa á þessum málum,
haía allir vitað það frá öndverðu,
að landhelgisvarnirnar eru aðal-
lega gerðar gegn útlendingum,
því þeir eru svo yfirgnæfandi'að
tölu, að íslensku togarárnir eru
þar seni eitt peð á alskipuöu skák-
borði.
En þessi litli islenski floti á líf
sitt og framtíð undir því, að fiski-
rniðin og fiskiuppeldið hér við
land verði ekki hvort tveggja lagt'
í auðn af hinum erlenda fiskiflota,
og þess vegna eru það útgerðar-
mennirnir islensku, sem með mest-
um skilningi og áhuga hafa bar-
ist fyrir landhelgisvörnunum. Þetta
hafa Tímabroddarnir aldrei skilið.
Þeir virðast eiga érfitt méð að
skilja, að mönnum geti gengið
annað en ilt til hlutanna.
Það er engan veginn viðunan-
legt, að þekking ríkisstjórnarinnar
j á öðrum aðalatvinnuvegi þjóðar-
innar skuli engin vera, þvi skiln-
ingur á þörfum hans fer að sjálf-
sögðu þar eftir. En þótt þessu sé
þann veg háttað um að núnsta
ko.sti tvo núverandi ráðherra, ætti-
að mega vænta þess skilnings af
þéim á því, hver ábyrgð fylgir
j cmbættum þeirra, að þeir að núnsta
kosti létu vera að ófrægja sjálfir
opinberlega landhelgisgæslu rikis-
ins.
* Tala þessi samansteiidur af því, seiti
n;csl verður koniist um töln enskra, þýskra,
belgiskra og hollenskra bótnvörpunga,
er hingað s;ekja. ítölskum og frönskum
er slept, sem inii'nu þó vera nokkrir.