Vesturland - 24.11.1927, Page 1
VESTURLAND
Ritstjóri: Sigurður Kristjánsson.
IV. árgangur. ísafjörður, 24. nóvember 1927. 41. tölublað.
Hér með tilkynnist vinum og vandamönnum, að maður-
inn minn, 'l'orfi Quðmundsson, andaðist 20. þ. m.
Jarðarförin er ákveðin þriðjudaginn 29. þ. m. og hefst
með húskveðju kl. 1 e. h. frá heimili hins látna Þvergötu 3.
Helga Zakaríasdóttir.
Aðalfundur
Vclbátaábyrgðarielágs ísfirðinga verður haldinn
sunnudaoinn 27. nóvember næslkoinandi kl. 4
o
e. h. í jiinghúsi bæjarins.
Fundareíhi sanikv. félagslögunum.
Lagabreytingar liggja íyrir tundinum.
ísafirði 26. október 1927.
Stjórnin.
Hnífsdalsmálið.
í því hefir ekkert markvert gerst,
það Vesturlandi er kunnugt, síð-
an það kom út síðast.
Mánudaginn 14. þ. m. fór „lög-
reglustjórinn yfir ísiandi“ til Bol-
ungarvíkur öóru sinni. Samtímis
kom varðskipið Þór þangað og
lá þar til kvölds. Kom skipið til
ísafjarðar á þriðjudagsmorguninn
og tók kol, en „lögreglustjórinn
yfir íslandi" kom ekki úr Bolung-
arvík fyr en á miðvikudagskvöld.
Iiafði hann, eftir þvi sem blaðinu
er sagt úr Bolungarvík yfirheyrt
alla þá þar á staðnum, er kosið
höfðu hjá hreppstjóranum s. 1.
sumar. Þektu þeir allir atkvæða-
seðla sina f seðlasafninu úr N.-
ísáfjarðarsýslu. Kjósendurnir tveir,
er hreppstjóri aðstoðaði, voru og
yfirheyrðir, og báru það báðir,
að þeir hefðu fengið aðstoð hrepp-
stjóra, og megnuðu ekki varð-
haldshótanir rannsóknardómarans
að liræða þá frá þeirn framburði.
Rannsóknardómarinn gekk eftir
„tryggingunni" lijá hreppstjóra, en
fékk enga. Er ekki annars getið,
en að hann léti sér það lynda.
Þór var hér á fimtudaginn, til
þess að taka rannsóknardómar-
ann með til Reykjavikur, en hjarta
hans hafði þá fengið þá viðspirnu,
að hann fékk orlof stjórnarinnar
til að lialda atvinnunni enn um
stund.
Er ásmegin þetta hér alment
þakkað návist varðskipsins.
Óttinn við Pétur.
Hér er það breitt út af þeim
rauðu, að Pétur kaupmaður Odds-
son i Bolungarvík hafi sýnt rann-
sóknardómaranutn mótþtóa, og
gert uppreisn gegn réttvísinni.
Hafa sorpblöð stjórnarinnar tekið
upp þessa fjarstæðu, og farið ttm
liana mörgum herfilegutn og
heimskulegum orðum. Til þess að
öllum almenningi tnegi ljóst verða,
hverja fjarstæðu þessi stjórnargrey
fara nteð, er itér birt yfirlýsing
sú, sem Pétur Oddsson gaf rann-
sóknardómaranum, ett önnur eða
tneiri afskifti hefir Pétur engin liaft
af þessu tnáli, að undanskildri
þátttöku í borgarafundi í Bolung-
arvík, er hér tnun einnig getið
verða.
Yfirlýsing Péturs Oddssonar:
„Eg undirritaður Pétur Oddsson
kaupmaður í Bolungarvík lýsi því
yfir að eg, ásatni mörgum borg-
urdm í Bolungarvík, neila að setja
tryggingu þá, sem setudómari
Halldór Júlíusson heimtar að
hreppstjóri Hóishrepps setji fyrir
nærveru sinni hér á staðnum.
Sömuleiðis neita eg þvi ásamt
söntu borgurutn að hreppstjórinn
verði tekinn og settur í gæslu-
varðhald að ekki meira rannsök-
ttðu máli en orðið er, því álit
okkar er að hreppstjórinn sé al-
gerlega saklaus.
Bolungarvik 8. nóv. 1927.
(Sign)
Pétur Oddsson."
Eins og menrt sjá, er hér að-
eins neitað að setja tryggingu
þá, sem rannsóknardómarinn
heimtaði. Er það að sjálfsögðu
hverjum manni heimilt. Jafnfratnt
er því mótmælt, (neitað) að hrepp-
stjórinn sé íiuítur í varðhald að
ekki meira rannsökuðu máli, og
er það án efa einnig hverjunt
manni heimilt. í yfirlýsingunni er
engin hótun um að hefta gerðir
rannsóknardómarans í því ué öðru.
Nú er það líka uppiýst, að rann-
sóknardóinariim hefir aldrei felt
úrskurð um það, að hreppstjórinn
skyldi settur í gæsluvarðhald. En
við það ketnur annað í ljós, sem
sé það, að rannsóknardómarinn
hafði enga heimild tii að krefj-
ast tryggingar, þvi það gat hann
aðeins að utidangengnunt varð-
haldsúrskurði. Er hér um ótvíræð
embættisafglöp að ræða; en kann-
ske gætir þess ekki í svo mikilli
mjólk.
Til þess að almenningur viti
enn glöggvar, hvernig Bolviking-
ar líta á framkontu rannsóknar-
dómarans þar í sveit, birtist hér
ályktun borgarafundarins þar 10.
þ. m. Skal þess sérstaklega getið,
að fundurinnn var svo fjölmenn-
ur, að fundarhúsið var yfirfult, og
ekki eitt einasta atkvæði var greitt
móti ályktuninni.
Ályktun borgarafundarins í Bol-
ungarvík 10. þ. m.:
„Útaf framkomu rannsóknardóm-
ara Halldórs Júlíussonar við rétt-
arrannsókn, er liann hefir hafið á
hreppstjóra Hólshrepps, Kristján
Ólafsson 7. og 8. þ. ttt. lýsir fnnd
urinn yfir því, að hann álítur að
rannsóknitt liafi verið mjög lilut-
dræg i garð hreppstjórans og fram-
kvæmd að ýtnsu leyti gagnstætt
því, setn lög ákveða og venja er
til.
Hinsvegar er fundurinn sann-
færður um sakleysi hreppstjórans
og virðist að öll vitnaleiðslan
sanni sakleysi hans. Fyrir því
lýsir fundurinn sig algerlega satn-
þykkan því, sem Pétur Oddsson
og aðrir borgarar hafa þegar gert
til þess að aístýra frekara hneyksli
í málirtu og vill eindregið beita
sér fyrir það, að málið verði rann-
sakað til hlltar af óvilhöllum dóm-
ara, svo Kristján Ólafsson fái upp-
reisn tnála sinna, en rannsóknar-
dótnarinn Halldór Júlíusson verði
látinn sæta ábyrgð gjörða sitina."
Ofsókn, sem endar í skrípaleik.
Eins og sagt hefir verið frá hér
að frainan og áðiir i blaðinu,
hafði tannsóknardótnarinn fyrst
tveggja daga réttarhöld í Bolung-
arvík, en stðan þriggja daga rétt-
arhöld, alt til að sanna þaö, að
hreppstjórinii væri glæpatnaður.
Eftir iyrra réttarhaldið sendi hrepp-
stjórinn ríkisstjórninni svohljóð-
andi kæru:
„Háttvirta stjóniarráð íslands.
Eins og yður mun kunnugt, hef-
ir Halldór Júlíusson sýslumaður
haíið málsrannsókn , á hendur
tnér út af atkvæðutn til alþingis-
kosninga, er greidd voru utan
kjörstaða hér í hreppi síðast lið-
ið sumar. Nú er tramkonta áður
nefnds Halldórs Júllussonar í mál-
inu slík, að eg get ekki við hana
ttnað og leyfi mér því að kæra
nefndan Halldór Júlíusson fyrir
hlutdrægni í málinu. í fyrsta lagi
fyrir það að ltann ltefir látið strika
út úr dómsniálabókinni orðréttan
framburð vitnis án þess að það
(vitnið) óskaði þess eða satnþykki
það. í öðru lagi að ltann ltefir
ekki látið rita framburð hjá öðru
vitni, er þýðingtt hefir fyrir tnálið.
Enn fremur hefir hann liaft í
fratnmi við tnig í réttinum ósætni-
lega aðdróttun urn glæpsamlegt
athæfi. Fyrir því krefst eg þess að
híð háa stjórnarráð íslands ltefji
rannsókn á fratnangreindutn atrið-
utn og láti nefndan Halldör Júlí-
usson sæta ábyrgð fyrir þau.
Kristján Ólafsson
hreppstjóri 1 Hólslireppi.“
Fátt cilt hefir hér hermt verið
af hneykslum rahnsókuardóipai-
ans í þessuin réttarhöldum, en alt
er það geymt upp skrifað eöa
vottfest, og verður e. t. v. tæki-
færi til að korna að því síðar,
þótt rúni leyfi ekki hér, en ein-
mitt þetla lterhlaup til Bolungar-
arvikut bregöur að voni ltyggju
Bamaball
heldur kvenfélagið Hlíf á ísafirði
25. þ. m. — Nánar augjýst síðar.
tnjög skýru ljósi yfir það, hvert
höfuöhneyksli það opinbera er að
láta frentja í þessu héraði.
Mestur tíminn gekk í það í Bol-
ungarvik, að reyna að fá göntlu
hjónin Sigurð Vagtt Gunnarsson
og Friðbjörgu Friðriksdóttur til
að bera vitni gegn hreppstjóran-
uni á þann hátt, að þau hefðu
sjálf kosiö, og þættust þekkja at-
kvæðaseölana í seðlasafninu úr
N.-ísafjarðarsýslu. Var beitt til
þess hótunum um fangelsi og svo
uátíúrlega helvíti, stundum fagur-
gala og fyrirheitum um borgun.
Mun það eins og fleira í þessum
svokölluðu rannsóknutn, sem bet-
ur fer alveg einstætt í íslensku
réttarfari, að dótnarinn sé að
bjóða vitnuín peninga í réttinum,
jafnfrarnt því að biðja um og
krefjast þess að vitnin gefi fratn-
burð, sem er gagnstæður vilja
þeirra og því, setn þau vita sann-
ast vera. Og þótt dómarinn eflaust
haldi því fratn, að hann sé hér
af brjóstgæðum að hiigga vitnin
með því, að þau fai kaup fyrír ó-
tnak sitt, skilja sum þeirra þetta e.
I. v. svo, að verið sé að kaupa af
þeirn framburð, en sá framburður
sé auðvitað þvi aðéins peninga-
virði, að dótnarinn „geti notað
hahn“. Vilniii hafa þá ekki ann-
an vanda -aö leysa en þann, að
meta hvort það muni borga sig
að bera Ijúgvitni fyrir þóknun þá,
setn í boði er. Áhætta getnr eng-
iu fylgt slíkri verslun, þegar við-
skiftavinurinn er réttvísin sjálf.
Þegar rannsókiiardómarinn kotn
í fyrra réttarhaldið í Bolungarvík,