Vesturland - 24.06.1933, Blaðsíða 2

2
VESTURLAND

Hjartkærar þakkir fyrir auðsýnda alúð og hlut- tekningu við andlát og jarðarför Árna Sigurðs- s o n a r fiskimatsmanns. Aðstandendur.

skipum úti sé mun lakari vara,
en sú sem verkuð er á landi. Við
reikningsskil sýndi það sig að
einkasalan gat ekki einu sinni
greitt þessar tvær krónur því nú
er það upplýst orðið að einka-
salan hefir tapað á þessu sfðasta
ári um 1 miljón króna og þó
greitt fyrir sildina aðeins um 500
þús. kr. Til þess að einkasalan
hefði haft fyrir útgjöldum hefðu
sjómenn og útgerðarmenn þurft
að gefa um 2 kr. með hverri
síldartunnu sem þeir afhentu
henni tii sölu.
Mesta tjónið sem sildareinka-
salan hefir unnið sildarútgerðinni
er þó það að hún eyðilagði síldar-
markað íslendinga i Svíþjóð, þar
áttum við fastan og ábyggilegan
markað jyrir um 230 þús. tunnur
á ári. Það tjón er óhætt að meta
í tugum milj. á næsta áratug.
Finnur Jónsson o. fl. hálauna-
gfrugir menn vildu halda þessu
ástandi við, í von um fram-
kvæmdarstjórastöður?
Tr. Þórhallsson gaf út bráða-
birgðarlög um afnám einkasöl-
unnar. Jafnaðarmenn voru þeir
einu þingmenn i neðri deild Al-
þingis, sem vildu halda ósómanum
áfram. Framsóknarmenn skömm-
uðust sin fyrir að hafa látið glepj-
ast og urðu sárfegnir að losast
við einkasöluna.
í saltfisksölunni höfum við ávalt
fengið sama verð og keppinautar
okkar, Norðmenn, oft hærra verð.
Sfðustu fjögur árin hefir fram-
leiðslan verið meiri en markaður
er fyrir í Suðurlöndum. Afleiðing-
in varð sú að framboð varð meira
en eftirspurn, verðið lækkaði óeðli-
iega mikið og til þess að geta
selt fiskinn sem fyrst fóru menn
að senda hann til umboðssölu í
markaðslöndunum, við það lækk-
aði verðið enn meir.
Til þess að ráða einhverja bót
á þessu gerðu fiskeigendur allvið-
tæk samtök um sölufyrirkomu-
iagið.
Fisksölusamlög voru mynduð
í öllum landsfjórðungum og sölu-
samband stofnað í Reykjavik. Af-
leiðingin varð sú að fiskverðið
hækkaði að mun og smáfram-
leiðendur fá sama verð fyrir vöru
sömu tegundar og þeir stærstu,
sem geta flutt út í heilum skips-
förmum.
Þetta er gleggsta dæmið og
stærsta sem við íslendingar höf-
um um mismun rikiseinkasölu og
framtak einstaklinga.
Jón Auðunn.
Samvinnan.
Sjálfstæðiskjósendur vorumargir
óánægðir þegar þingflokkurinn tók
upp samvinnuna við Framsókn og
lét ráðherra i stjórnina. Fyrsti ár-
angur þeirra samvinnu er nú feng-
inn með lausn stjórnarskrár- og
kjördæmamálsins, enda þó sú
lausn sé ekki uppfylling á kröfum
okkar Sjálfstæðismanna, þá verð-
ur henni tekið sem gleðilegri rétt-
arbót, einkum þar sem hún fékkst
fyrir samvinnu þessara flokka.
Rikislögreglumálið hefir og ver-
ið leyst með samvinnu þessara
flokka.
Enn er eitt stórmál sem von
var um að leysa mætti með sam-
vinnu við Framsóknarflokkinn og
það er fjárhagsmálið. Því miður
hefir ekki tekist að leysa það
mál. Hinsvegar hefir fengist nokk-
ur bót á þvi ófremdarástandi sem
rikti i tlð fyrverandi stjórnar. Sam-
steypustjórnin hefir að vfsu haldið
sér við fjárlögin og ekki eytt um-
fram leyfi þingsins, en við Sjálf-
stæðismenn hefðum vænst að hún
gerði tillögur, þegar á siðasta
þingi, um samfærslu og sparnað
í starfsmennahaldi ríki§ins og veru-
lega niðurfærslu á launum hinna
hæstlaunuðu starfsmanna. Þetta
hefir brugðist að þessu sinni, en
þvi er ekki að leyna, að fáist ekki
leiðrétting á fjárhagsmálunum,
á þann eina hátt sem framkvæm-
anlegur er, það er með lækkun
útgjaldanna, og það fyrst og
fremst með samfærslu og launa-
lækkun hinna hæstlaunuðu, þá
verður erfitt um samvinnu við
Sjálfstæðisinenn, því við erum
sannfærðir um, að stefnt sé I fulla
ófæru, ef ekki er tekið í taumana.
Þar sem augu margra Fram-
sóknarm. hafa nú opnast fyrir
skaðsemi óhófseyðslu undanfar-
inna ára ætti að vera full von
um að þessir flokkar geti unnið
að endurreisninni i sameiningu.
Jón Auðunn.
Ný íslenzk iðngrein.
Skúli Pálsson (Rósinkranzsonar
frá Kirkjubóli í Önundarfirði) fór
utan til Noregs á s. 1. hausti í
þeim erindum að læra veiðarfæra-
gerð, en er þangað kom fékk
hann hvergi ásjá um lærdóm.
Skúli lét þó ekki hugfallast, þótt
við þröng og örðug kjör ætti að
búa, heldur leitaði allra upplýsinga
um mál þetta, sem hann náði til.
Kom svo ráði hans, að hann festi
kaup á vélum til línu- og tauma-
gerðar og réði til sin norskan
mann, sem starfað hefir við þes«a
iðn 20—30 ár.
Vélarnar komu til Reykjavikur
fyrir um 3 vikum siðan og eru nú
uppsettar og um það bil að taka
til starfa. Hygst Skúli að búa til
fyrst I stað aðallega línur og
tauma.
Áður en Skúli fór utan Ieitaðist