Vesturland - 28.06.1933, Qupperneq 1

VESTURLAND
X. árgangur.
ísafjörður, 28. júní 1933.
2. tölublað.
Sparnaður og
Öllum hugsandi mönnum verður
það sifelt meira og meira áhyggju-
efni, hvernig Alþingi býr að fjár-
hagsmálum þjóðarinnar. Og vart
múnu irienn hittasttii umræðu um
stjórnmál, svo að fjármálin ekki
beri á góma og hvcrsu nauðsyn-
legt og sjálfsagt sé að spara.
Og þessi háværa krafa kjósend-
anna hvíiir á svo sterkum rökum,
að henni verð'ir ekki hrundið.
Fyrst þeirri ástæöu, að án stór-
kostlegs sparnaöar á öllu opinberu
fé þjóðarinnar er steínt í botniausa
glötun, ef ekki er snögglega kipt
f tauma'ia.
Hin áslæðan er sú, að á þess-
um síðustu árum hefir mikill hlutí
þjóðannnar, fyrst og fremst bænd-
ur lancisins, orðið að spara (og
gert þaö án íiauðungar) til þess
að fleyta sér áfram, vegna hins
gifurlega veröíails á iandbúnaðar-
afurðum.
Og eins og bændunum hefir
tekist þetta, (þvi það mun undan-
tekning að bændur hafi safnað
skuldum tvö siöustu árin) getur
þjóðinni i heiid tekist það og los-
að sig við drápsklyfjar af ónauð-
synlcgum böggum.
Sparnaðurinn er því staðreynd,
en engin bábilja.
Því furðulegra virðist það, að
flestir eða allir, sem við opinber
mál fást, tali um sparnað og lofi
sparnaði, en efndirnar verði engar.
Sé þó nánar aðgætt verður þetta
þó skiijanlegt.
Það er þjóðin sjálf sem f þessu
efni hefir útstrykað með annari
hendinni það scm húu hefir krafist
með hinni.
Sem fulltrúa sína á Alþingi hefir
’húrí valinn svo mikinn hóp fast-
launaðra manna og billinga dýra,
að engin von er um nokkurn
sparnað meðan þeir ráða.
Eru nú komin 4 tekjuhallaár f
launafarganið.
röð og samanlagður tekjuhalli
þeirra um 11 miljónir.
Á sfðustu þingum hefir nær þvi
helmingur þingmanna verið fastir
embættis- og sýslunar-menn, þar á
meðal 7 bankastjórar. Sumir þess-
ara manna hafa mörg embættiog
öll sæmilega vel launuð eins og
Vilmundur Jónsson landlæknir.
Enda komast engir lengra í fjár-
plógsferðum sínum hjá því opin-
bera en jafnaðarmenn.
Á tvejmur siðustu þingutn hefir
af hálfu Sjálfstæðisfiokksins verið
gerð sterk átök um að fá leiðrétt-
ing þessara máln með þvi, að
lækka laun hinna hæztlaunuðu og
fella niður óþörf embætti. En úr-
lausnin strandaði á mótspyrnu
jafnaðarmanna og megin-hluta
Framsóknarflokksins, sem ekki
vildu missa spón úr aski gæðinga
sinna.
Fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins
hafði þingm. Borgfirðinga, P. Otte-
sen, forgöngu um þessi mál. Skulu
hér á eftir rakin nokkur dæmi, er
hann dró fram um launagreiðslur
ríkisstofnana þeirra, sem komið
hefir verið á af verzlunarfélagi
jafnaðarmanna og Framsóknar á
siðustu árum. Er fjárbruðlið hjá
þessum opinberu stofnunum svo
mikið. að ókunnuga myndi undra
að slíkt gæti átt sér stað. Laun
óvaldra manna miklu meiri en
embættismanna, sem lengi hafa
setið i embættum og miklu til
náms kostað, og maður ofan á
manni af þessum útvöldu gæðing-
um með stuttum vinnutima og frii
eftir þörfum og afköstin því eðli-
iega lítil eða nær þvi engin.
Þetta rotna ástand og spillingu
er óhjákvæinil. annað en höggva í.
Hvaða réttlæti og samræmi er
í þvi, að bændur landsins og öii
alþýða veröi alt að spara, jafnvel
það nauðsynlega, en einn og ann-
ar fiokksgæðingur vaði f fé og
ausi út súrum sveita alþýðu.
Það má vel vera, að jafnaðar-
menn og Framsóknarmenn taki
undir og samþykki alt það, sem
hér hefir verið rætt um, réttvera,
svona fyrir kosningarnar. En
reynslan hefir verið og mun verða
sú, að jafnan er á herðir, strandar
framkvæmd málsins á þeirra fylgi,
ef þeir geta komið við að ráða,
enda er þarna um einlitt lið að
ræða: jafnaðarmenn, kommúnista
og Framsóknarmenn. Er jafnvel
sagt, að sumir þessara þjóna séu
skattlagðir f flokkssjóð fyrir bitanri
og er þá enn skiljanlegra að því
sé illa tekið, að hann sé minkaður
eða tekinn burt af ^matborðinu.
Það er nú mest aðkallandi mál-
ið, að komið verði lagi á rekstur
rfkisins með meiri sparnaði og þar
af leiðandi lækkun útgjalda og
Sjálfstæðisflokkurinn [stendur ó-
skiftur að þeirri baráttu og inun
ekki linna fyr en sigri er náð.
Hin óvita-stefnan, að hækka
sifelt skatta og tolla, sem lenda
jafnan á allri alþýðu, þótt öðru sé
oft veifað til þess að villa sýn,
getur ekki lengur staðist. Ef við
fylgjum henni hlýtur að fara fyrir
okkur eins og öðrum þjóðum, sem
hafa reynt hana.
Örbirgðin blasir við og frelsið
er glatað.
Samanburður á launagreiðslum-
embættism. og ríkisstofnana.
„Allir forstjórar rikisstofnananna
i Reykjavik hafa hærri laun en
dómarar í Hæstarétti. Dómarar í
Hæstarétti mega engan auka-
starfa hafa og eru sviftir ýmsum
pólitlskum réttindum (kjörgengi).
Þeir hafa 8780 krónur í laun, en
forstjóri Skipaútgerðar ríkisins
hefir 12065 krónur, eða yíir 3000
kr. hærri laun en dómararnir.
Prófessorar við Háskólann hafa
í iaun frá 5190—6690 króuur
hæst, en forstjóri Landssmiðjunnar