Vesturland - 26.08.1933, Blaðsíða 1
VESTURLAND
X. árgangur.
Ísaíjörður, 26. ágúst 1933.
14. tölublað.
Heilindi Jafnaðarmanna
„Foringjar sósialista eiga alltaf
illa aðstöðu í stjórnmálunum. Þeir
verða allt af að blekkja kjósendur
sína“.
Þetta sagði maður sem fylgir
stefnu Jafnaðarmanna og hefír
fylgt þeirri stefnu um mörg ár, en
kaus ekki við siðustu kosningar
tii Alþingis.
Er nú þetta rétt hjá þessum
gamla jafnaðarmanni?
Foringjar jafnaðarmanna hafa
um mörg undanfarin ár þóttst
berjast fyrir auknum kosningarétti
almenningi til handa. Þeir hafa og
á stundum borið fram á Alþingi
tillögur í þá átt, en sá hefir orðið
endir þeirra mála, að þeir hafa
látið við það sitja að bera fram
tillögurnar, ekkert gert til þess að
koma þeim I framkvæmd. Meðan
þeir réðu I þinginu, árin 1928—31,
þá létu þeir ekkert á sér kræla
um þessi „mál málanna“ sem þeir
hafa svo oft kallað, fyr og síðar.
Þá var hugur þeirra bundinn öðr-
um viðfangsefnum. Á þessum ár-
um gátu þeir komið því fram á
Alþingi, sem þeir vildu. Fram-
sóknarstjórnin, Jónas og Tryggvi,
vildu allt til vinna að lafa við
völdin og bandamenn þeirra á
Alþingi, Jafnaðarmennirnir, gátu
sett þeim hvaða kosti setn þeir
vildu. Það sást líka áratigurinn af
þvl samstarfinu, þó f Öðru væri,
Jafnaðarmenn fengu tvo banka-
stjóra, einn Iandlæknir þrjá for-
stjóra fyrir ríkisfyriitækjum, sem
stofnuð voru til atvinnubóta handa
heldri mönnum Framsóknar og
Jafnaðarmanna, auk ýmsra ann-
ara persónuhlunninda og fríðinda.
ísfirðingar mega lika muna
hversu annt jafnaðarmannaforingj-
unum var um kosningarrétt þeirra.
Eins og allir vita höfðu borgar-
arnir rétt til að kjósa sér bæjar-
stjóra. Ekki var jafnaðarmaðurinn
Haraldur Quðmundsson fyr kom-
inn á þing, en hann bar fram
frumvarp á Alþingi um að svipta
ísfirzka kjósendur þessum rétti.
Þetta tókst, Framsókn hjálpaði
Haraldi til að fá þetta samþykkt.
í fjármálunum koma fram sömu
óheilindin. Jafnaðarmannaforingj-
ingarnir þykjast vilja lækka laun
þeirra starfsmanna ríkisins, sem
hæst eru launaðir. En f fram-
kvæmdinni er þetta á þann veg,
að þeir heimtuðu af Framsóknar-
stjórninni að forstjórar rikisfyrir-
tækjanna, sem foringjarnir fengu
stofnsett 1928—31, hefðu hærri
laun en æðstu embættismenn rík-
isins, t. d. Sigurður Jónasson tó-
baksverzlunarforstj. 12—14000,00
kr. árslaun, hann eyðir líka oftast
2 klst. á dag til þessa starfs, for-
stjóri ríkisprentsmiðjunnar 10000
þús. kr. og forstjóri landsstniðj-
unnar 9000 þús. kr. auk uppbótar.
Sambærileg laun fékk svo Fram-
sókn fyrir sina forstjóra.
Einn læknir hefir frá rfkinu
tvenn embættislaun 14000 þús.kr.
á ári og auk þess 1500 kr. fyrir
eftirlit með kennslu Ijósmæðraefna,
en það starf fellur beint I hans
verkahriog. Tillaga kom fram um
það að þessi embættismaður léti
sér nægja þessi tvöföldu laun en
slepti þessum 1500 kr. aukalaun-
um. Jafniðarmenn, og þó einkum
Vilm. Jónsson, ætlaði alveg að
rifna út af þeirri ósvinnu að bera
fram slíka tillögu um launalækkun
þessa embættismanns.
Um leið og jafnaðarmannafor-
ingjamir vinna þessi verk, bera
þeir fram tillögur um launalækk-
anir starfs- og embættismanna rfk-
isins. Tillögur, sem auk hugarfars-
ins sem þeim fylgir eru svo fárán-
lega vanhugsaðar, að enginn tekur
þær alvarlega. Met í þessum leik
á Vilmundur Jónsson með flutn-
ingi frumvarps eins 1932 Þskj. 174,
sem óskandi er að sem flestir lesi,
einkum greinargerðina.
í atvinnumáium er það helsta
hjálpráð foringjanna að rægja og
svivirða þá sem leggja fé í atvinnu-
fyrirtækin og auka á erfiðleikana,
einkum þegar illa gengur. — Þeim
hefir ótrúlega oft tekist að fá litt
hugsandi verkafólk til að trúa þvf,
að þeir sem leggja fé sitt I atvinnu-
rekstur séu óvinir verkalýðsins.
Atvinnuleysi er nú með mesta
móti í landinu og það stafar með-
fram af því, að þeir sem enn eiga
handbært fé hafa séð það á und-
anförnum árnm að það er ekki
arðvænlegt að leggja fé sitt í at-
vinnufyrirtæki, og þess utan fá
þeir, sem það gera, stóra vanþökk
þeirra sem atvinnunnar eiga að
njóta.
Þessvegna fæst ekki nauðsyn-
leg aukning atvinnutækja sem sam-
svari aukningar verfærra manna
i landinu.
Sök á þessu eiga þessir foringj-
ar, beint og óbeint. — Beint vegna
þess að þeir, sem flestir eru stór-
ríkir menn, leggja aldrei fram
nokkurt fé til atvinnureksturs, nema
ef vera kynni einhverja smáinuni
til þess að skapa sér sjálfum bælta
efnahagslega aðstöðu, t. d. i háum
launum. — Óbeint með því að
rægja atvinnurekendur og þar með
spilla því, að menn stofni ný at-
vinnufyrirtæki.
Þeim fjölgar vonandi jainaðar-
mönnunum sem sjá í gegnum
blekkingarvefinn, eins og gamli
jafnaðarmaðurinn.
Djúpkarl.
Togarinn Gulltoppur
rakst á sker á Húnaflóa, nálægt
Vatnsnesi, 24. þ. m. Togarinn
Skallagrimur var þar rærstaddur
og dró Gulltopp af skeritiu eftir
nokkurn tíma. Fer fram athugun
á Sólbakka um skemdir á skipimi,
sein vonandi eru ekki miklar.