Vesturland - 23.07.1938, Blaðsíða 2

VESTURLAND
í 14
Andagiít og rökfesta
„erindrekans“.
Kr. Jónsson erindrekifrá Garðs-
stöðum hefir auglýst andagift sína
og rökfestu í 27. bl. Vesturl. 9.
þ. m.
Rökfestan lýsir sér i gleiðgosa-
legum oflátungsbrag, slettum og
uppnefnum. Var ekki við öðru
að búast úr þeirri átt. Við erum
því alvanir Sjálfstæðismenn, að
Tímagimblar ærist alveg ef við
þeim er stuggað, og hafi ekki
annað sér til varnar en óvand-
aðan götustrákamunnsöfnuð. Það
telja þeir góða og gilda vöru, á
Tímavísu.
Andagift erindrekans er sízt
meiri en rökfestan. Hann viil
ýmist skjóta sér i skjól skulda-
skilasjóðsstjórnarinnar eða útbús-
stjóranna hér. Veitti og varla af
að vesalmenni þetta fengi ein-
hversstaðar lánað skjól og anda-
gift.
Erindreklnn játar nú, að vísu
óbeint; (beinar játningar eru víst
bannfærðar hjá Tímagimblum),
að hann hafi verið formaður og
i stjórn Samvinnufélags ísfirð-
inga, og þvi ekki sá hlutlausi
maður, sem hann lézt vera í
Tímagrein sinni, þar sem hann
breiddi dulu eða blæju sakleys-
isins yfir sína syndugu ásjónu.
Hér var heldur ekki hægt að
þræfa, því skjallegar sannanír
lágu fyrir. Erindrekinn játar líka
óbeint, að óttinn við útlát úr
eigin pyngju hafi knúð sig fram
á ritvöllinn, sbr. umrnælin: „er
einstökum mönnum er ætlað með
dómi að greiða háar upphæðir
fyrir félagsfyrirtæki”.
Með þessum játningum erind-
rekans er tilgangi mínum náð.
Hann er afhjúpaður og afklædd-
ur hlutleysisskikkjunni, en íklædd-
ur syndasekknum sem stjórn-
andi og ráðamaður Samvinnufél.
ísfirðinga. Það dugar honum ekki
til frelsunar, að afsaka sig með
annara óförum, því þar er ekkert
sambærilegt. Ekkert útgerðarfé-
lag hér á landi hefir haft slíka
aðstöðu sem Samvinnufél. ísf.,
bæði um stofnun félagsins og
rekstur þess. Bak við það stóð
og stendur ábyrgð ríkissjóðs og
bæjarsjóðs. Sjómenn og verka-
menn hafa lagt fram stórfúlgur
af kaupi sínu félaginu til fram-
dráttar, og ennfremur hafnar-
sjóður og bæjarsjóður ísafjarðar,
eftir því sem reikningar þessara
stofnana sýna. Ríkissjóður hefir
lika oftlega hlaupið undir skulda-
bagga félagsins.
Þá hefir Samvinnufélagið ekki
siður haft sérstaka aðstöðu með
nýjum og góðum skipum og hin-
um duglegustu skipstjórum og
áhöfnum bátanna, enda hafa þeir
borið af um aflasæld.
Erindrekinn skorar á mig, að
koma með kæru eða klögun um
að hann hafi sem stjórnarnefnd-
armaður Samvinnufél. táidregið
félagsmenn. Er sá rembinglir
alveg óþarfur, en lýsir vel inn-
ræti þessaia þokkapilta. Þeir æpa
og veina sem aumlegast, ef ein-
hver ætlar að ná á þeim rétti
sínum, og ákalla þá ríkissjóð sér
til bjargar, en ætla að rifna af
gorti ef þeir sleppa óhengdir frá
misgerðum sínum. Eg býzt við
að erindrekinn geti sagt sér
sjálfur, að sjómennirnir hefðu
aldrei gengið inn á að láta 18%
af hlut sínum, nærri 5. hverja
krónu af þénustunni,ef þeirhefðu
ekki trúað á umsögn stjórnar og
forstjóra um að það yrði félag-
inu til viðréttingar.
Og hvað heldur erindrekinn
urn viðskifti verkamannanna við
Samvinnufélagið? Heldur hann
að þeir hefðu liðið félagíð um
útdregin veðtrygð skuldabréf, ef
þeir hefðu búist við að fá það
eitt fyrir líðunina, að fá 5% af
nafnverði bréfanna? Var ekki
verkamönnunum einmitt sagt, að
greiðslan væri vís; þeir skyldu
bara bíða rólegir ?!! Eg skil ekki
í öðru en að erindrekinn játi við
nánari athugun að slíkt framferði
sé fullkomin táldrægni, og ekki
hefði hann skirst við að nefna
það þvf nafni hjá öðrum.
Ekki vill erindrekinn játa það,
að lögin um skuldaskilasjóð vél-
bátaeigenda hafi fyrst og fremst
verið sett vegna ástands Sam-
vinnufélagsins. Var honum þó
fyllilega óhætt að gera þá játn-
ingu afdráttarlaust, því honum
er fullkunnugt hvernig hagur fé-
lagsins stóð í árslok 1935 og á
árinu 1936. Mér finst það svo
ógeðslegt verk að róta í þessum
gömlu skuldahaugum, að eg hliðra
mér hjá þvi ótllneyddur. Nægir
að benda á þann talandi vott
um efnahagsástandið, að Sam-
vinnufélagið leitaði fyrst allra
skuldaskila með heila rukkara-
hersingu á hælum sér.
Erindrekinn varpar þeirri spurn-
ingu til mín, hvort eg viti ekki
að stjórn skuldaskilasjóðs hafi
látið bóka í sambandi við skulda-
skil Samvinnufélagsins, að hún
teldi þau fullnægjandi. Eí eg viti
ekki þetta geti eg ekki rætt um
þetta mál, en viti eg það sé eg
minni maður að skrifa þann veg
um málið sem eg geri.
Þetta er alt reginmeinloka hjá
erindrekanum og alveg út í hött,
hvort sem hún á nú heldur að
teljast til andagiftar eða rökfestu.
Bókun skulduskilasjóðsstjórnar
er álit hennar, en engin ábyrgð
á því að skuldaskilin væru full-
nægjandi. Hún sýnir að áður en
skuldaskilin fóru fram komu fram
mótmæli um að þau myndu ekki
fullnægjandi fyrir samvinnufélög,
sökum samábyrgðarinnar. Mætti
erindrekanum vel vera þetta kunn-
ugt, því það kom strax fram við
afgreiðslu laganna. Álit skulda-
skilasjóðsstjórnarinnar er þýðing-
arlaust í málinu, þar sem hún
hafði ekki úrslitavaldið, heldur
dómstólarnir. Á það hefir erind-
rekinn og félagar hans nú rekið
sig.
Erindrekinn staglast enn á því,
að skuldaskilasj.l. séu viðreisnar-
lög. Það er máske viðreisn þess
er ránsfenginn fær, en ekki hins
sem rænt er frá. Og það er frek-
ar batnandi árferði, sérstaklega
hin mikla síldveiði og háa síldar-
verð síðasti. sumar, sem hleypti
lífi um sinn í útgerðina, en skulda-
skilin. Hefði árferði ekkert batn-
að hefðu þau reynst vélbátaeig-
endumalment ófullnægjandi. Væri
það fróðlegt fyrir þá sem kunna
að fallast á málsvörn erindrek-
ans að vita hvort hann kysi held-
ur að leggja til um nýja ráns-
herferð á hendur einstaklingun-
um eða að rikissjóður borgi fyr-
ir aila, eins og hann heimtar nú
fyrir sig og félaga sína í Sam-
vinnufélagi ísfirðinga. Eg býzt
við að hann legði þá til að hver
og einn sæi um sinn skulda-
bagga, enda ætti hann engan
sjálfur.
Mér skilst að erindrekinn telji
erindrekstur sinn í þágu Fiskifé-
lagsins einhverskonar einkafyrir-
tæki, sem hann að eins ræði um
við sérstök tækifæri. Um misfell-
urnar, sem hann vill gera sem
minst úr, sbr. ummælin: „þótt
dvínað hafi um fundarhöld I
ýmsum fiskideildum og þeim eitt-
hvað fækkað í bili“, vill hann
skjóta sér í skjól starfsbræðra
sinna í hinum fjórðungunum, en
samkvæmt skýrslum þeim sem
birst hafa I tímaritinu Ægi eru
þeir ekkert sambærilegir við er-
indrekann frá Garðsstöðum. Eg
man ekki betur en að félagar í
fiskideildunum vestanlands væru
rúmlega 1100 þegar hann tók við
erindrekstrinum, en væru taldir
rúmlega 300 er síðasta skýrsla
birtist. Hann er því vel á veg
kominn, að þurka gersamlega út
þennan félagsskap í sínu um-
dæmi. Er það heldur neikvæður
árangur af 16 ára erindrekstri
hans, og sízt að furða þótt því-
líkir piltungar séu frakkastir I
kj........— Því fer vitanlega
fjarri, að erindrekstur Kr. J. fyrir
Fiskifélagið sé nokkurt einka-
fyrirtæki hans, eðaeinkamál milli
hans og fiskideildanna eða Fiski-
félagsins. Hann er opinbert starf
sem launað er af opinberu fé, og
því alveg eðlilegt að hann sé
gerður að umræðuefni. Að vísu
segist erindrekinn hafa sogið
laust spenann þessi 16 ár, sem
hann hefir starfað sem erindreki;
það geti engin laun heitið held-
ur lítilfjörleg þóknun fyrir sitt
mikilvæga starf!! Eg skil þó ekki
að erindrekinn hafi ástæðutilað
kvarta, því það ermeð hann eins
og aðrar rauðar blóðsugur hér á
landi, að rikissjóður er látinn
stinga margskonar aukaspenum
I munn þeirra, sem þeir líka naga,
og er litur þar látinn deila kosti
en ekki verðleikar, eins og kunn-
ugt er.
Hólmgönguáskorun erindrek-
ans skoða eg af sama tagi og
herbúning Indíana eða annara
villimanna, þar sem alt er gert
til að láta þá sýnast stærri og
ægilegri en þeir eru. Á islenzku
er þetta sama táknað tneð orð-
unum „að gera sig breiðan“.
Skrif erindrekans bera með sér
að hann skortir ekki tilburðina
til þess að gera sig breiðan I
útvegsmálunum, enda gusa þeir
mest sem grynst vaða, og 16 ára
erindrekastarf og stjórnarstarfið
í Samvinnufélaginu sýna hann
bæði frammjóan og afturdreginn.
Þorsteinn.
Bæjarstjórnarfuudur
var haldinn hér 21. þ. m. Fyr-
ir lá að eins 1 mál: Tilboð í
múrhúðun og hitalögn í Gagn-
fræðaskólanum. Tilboð höfðu
borist 1 múrhúðunina: Frá Þórði
G. Jónssyni fyrir 3390 kr.; frá
Sigurði Jóhannessyni 3680 kr.;
frá Helga Halldórssyni og Sig-
urði Guðjónssyni 3850 kr.
Jón Auðunn og sr. Sigurgeir
lögðu til í skólanefnd, að tekið
yrði lægsta tilboði, tilboði Þórð-
ar G. Jónssonar. Var sú tillaga
feld af meirihl., en fulltrúar Sjálf-
stæðismanna samþyktu hana.
Jens Hólmgeirsson bæjarstjóri
lagði til að Helga Halldórssyni
og Sigurði Guðjónssyni verði gef-
inn kostur á að vinna múrhúð-
unina samkvæmt útboðslýsingu
fyrir 3600 kr. Var tillaga þessi
samþykt með atkv. meirihlutans,
sósíalista og kommúnista, en allir
fulltrúar Sjálfstæðismanna greiddu
atkvæði gegn henni, og létu bóka
sérstakan ágreining.
Tilboð í hita- og hreinlætis-
lögn bárust frá Vigfúsi Ingvars-
syni 4800 kr. og Kaupfélagi ís-
firðinga kr. 5850. Samþykt var
að taka tilboði Vigfúsar.
Samþ. var að ráða Jón Þ. Ólafs-
son sem eftirlitsm. um þau verk
við byggingu Gagnfræðaskólans
sem útboð verður gert á.
Utan dagskrár hreyfði Arngr.
Fr. Bjarnason um innflutning
fólks til bæjarins og lagði til að
því máli yrði vísað til bæjarráðs
til athugunar. Var það samþykt
með 5 atkv.
Kaupfélag ísfirðinga
er nú að láta breyta fiskverk-
unarhúsinu gamla 1 Edinborg í
sláturhús.