Vesturland - 22.01.1948, Blaðsíða 4

4
VESTURLAND
Ritstjórar og ábyrgðarmenn:
Sigurður Bjarnason frá Vigur
Sigurtjur Halldórsson
Skrifstofa Uppsöium
Sími 193.
Verð árgangsins 10 krónur.
Afgreiðsla:
Ilafnarstræti 14 (Uppsalir)
Framtakssemi
en ekki ílaustur,
Alþingi var búið að sitja
margar vikur á rökstólum fyr-
ir hátíðar, en í'á mál og engin
veigamikil verið rædd þar til
hlítar, enda höfðu formenn
flokkanna orð á ]jví í ára-
mótaskrifum sínum, livað af-
köst þingsins hefðu verið lítil
í samanburði við hina löngu
setu þess. Því miður er þetta
engin ný saga um löggjafasam-
komu þjóðarinnar, þó hitt sé
að vísu ckki ákjósanlegra að
afgreiðsla þingmálanna fái á
sig orð flausturverknaðar og
flumbruskapar.
Það er að vísu ekki alveg
réft, að þingið hafi ekkert
nauðsynjamál afgreitt fyrir
jól. Síðustu dagana fyrir iiá-
tiðarnar var frumvarp rikis-
stjórnarinnar um ráðstafanir
gegn dýrtíðinni afgreitt sem
lög frá Alþingi, og hvað sem
menn vilja annars um frum-
varp þetta segja, þá verður
það þó alltaf að teljast til stór-
viðburðanna á sviði stjórnmál-
anna, þar sem hér er um að
ræða fystu tilraun til að stíga
spor í rétta átt í þessum efn-
um, frá því að dýrtíðarvanda-
málin lögðu fjötra sína á at-
vinnu- og viðskiptalíf okkar Is-
lendinga. Hvort sú ráðstöfun
reynist okkur giftusamleg eða
ekki, er framtíðin ein megnug
um að dæma. Hvorki tálvonir
eða óvelviljaðar hrakspár fá
])ar neinu um þokað, umfram
])að, sem reynslan sjálf segir
okkur til um.
Nú liafa alþingismennirnir
okkar átt langt og næðissamt
jólafrí, og eru nú loks aftur
teknir til starfa í sölum Alþing-
is. Mætti það spor, sem þeir
stigu í rétta átt fyrir hátíðarn-
ar, verða. þeim hvatning til
nýrra dáðrikra og giftusam-
legra starfa fyrir land og lýð.
Þjóðin krefst þess að þing-
menn hennar starfi af elju og
trúmennsku að velferðarmál-
um hennar, en án ])ess að rasa
þó um ráð fram. Við skulum
vona, að þeir heri giftu til þess,
að svo megi verða.
-----0------

Djúpið
Flótti fóiksins frá aðal-
atvinnuvegum þjóðarinnar.
Eitt þeirra mála, sem mest-
um umræðum hefir valdið
manna á milli hin síðari ár, er
án efa hin öra fækkun fólks i
sveitum landsins og fólks-
straumurinn til Reykjavíkur.
Flestir virðast á einu máli
um það, að þessi þróun sé allt
annað en æskileg og að lita
beri ó málið sem þjóðfélags-
legt vandamál, sem mikið velli
á að leyst verði á hagkvæman
liátt.
Raunar er það ekki eingöngu
landbúnaðurinn, sem átt hefir
í örðugleikum undanfarin ár,
iivað vinnuafl snertir. Sjávar-
útvegurinn hefir haft þar sömu
sögu að segja. Straumur fólks-
ins hel'ir þannig legið frá tveim
höf uðb j argræðisvegum þ j óð-
arinnar til ýmissa óarðbærra
starfa fyrir þjóðina, svo sem
skrifstofustarfa og verzlunar-
starl'a, sem verið hala í hröð-
um vexli um langt skeið og eru
á góðri leið með að sliga at-
vinnuvegi þjóðarinnar.
Er sannarlega tími til kom-
inn fyrir stjórnarvöld lands-
ins, að gefa máluin þessum
meiri gauin en verið hefir, ög
reyna að finna leiðir til úrbóta.
Fólksfækkunin við Djúp.
I greinarkorni þessu ætla ég
Jítillega að gera að umtalsefni
þá hlið þessa máls, sem að
sveitunum veit, og í enn
þrengri merkingu, því héraði
sem við byggjum.
Djúpið okkar hel'ir sannar-
lega ekki farið varhluta af
fólksfækkuninni, enda ])ótt á-
standið hjó okkur sé enn ekki
orðið eins slæmt eins og sum-
staðar annarsstaðar á landinu.
Þó er nú svo komið, að mínu
áliti, að full óstæða er tii að
láta sér skiljast, að í fullt óefni
stefnir, ef ekki verður nú þeg-
ar einhver breyting á. Allmarg-
ar jarðir í Djúpinu eru þegar
komnar i eyði, og ekki annað
sjáanlegt en fleiri komi á eft-
ir, ef ráða má af líkum. Mann-
fæð er mikil á lieimilum, og
má víða ekkert út af bera, svo
að ekki komi til vandræða.
Æskan verður að þekkja
sinn vitjunartíma.
Hvað skal nú til ráða?
1 hvers valdi er ])að að beina
])essari þróun á æskilegri veg?
Því er í raun og veru auðsvar-
að. Það er æska héraðsins, sein
hér verður að koma til skjal-
anna. Þa,ð er algjörlega á
hennar valdi, hvernig fer um
okkar.
byggðina við Djúpið okkar i
framtíðinni. Ef unga i'ólkið,
sem borið er hér og barnfætt,
finnur enga hvöt hjá sér til
þess að halda áfram starfi
feðra sinna og mæðra, og setj-
ast hér að, þá er engin von til
þess að aðrir verði til þess. Þá
er auðsætt hvernig fer.
Ég er svo bjartsýnn að ég
vona að unga fólkið þekki sinn
vitj unartima, áður en það er
orðið um seinan.
Ég trúi því ekki, fyrr en ég
tek á, að okkar fagra hérað
eigi eftir að henda. það ólán, að
börnin, sem það hefir fóstrað,
vildu ekki nýta kosti þess, og
yfirgæfu það að fullu.
Ég trúi því ekki að firðirnir
okkar skjólsælu og dalirnir
eigi eftir að tæmast af l'ólki.
Þá hugsun lmgsa ég ekki til
enda. Hvað væri þó orðið um
hina margrómuðu ættjarðar-
ást og hina „römmu taug, sem
rekka dregur föðurtúna til“.
Skilyrðin eru næg fyrir
hendi.
Nú kynni einhver að segja
sem svo, að átthagatryggðin
verði ekki látin í askana frem-
ur en bókvitið. Satt er það. En
er því nú í rauninni þannig
farið, að okkar fagra og góða
liérað, bafi ekki upp á þau
náttúrugæði að bjóða, að liægt
sé að lifa þar menningarlífi?
Ég held að þeir séu fáir, sem
treysta sér til að gefa þá játn-
ingu.
Hér við Djúp hafa menn
löngum lifað góðu lífi, af
lands- og sjávarafla, og svo
gæti enn verið. Hversu mörg-
um sinnum stöndum við ekki
betur að vígi nú, með öll hin
nýju og fullkomnu tæki, sem
nú ryðja sér sem óðast til
rúms.
Aðstaða okkar Dj úpmanna
er að ýmsu Ieyti mjög góð frá
náttúrunnar hendi. Við höfum
að vísu ekki ræktunarland til
jafns við ])að, sem gerist í
beztu sveitum landsins, ])að
skal viðurkennt. En landið
okkar er kjarngott og gott und-
ir bú. Á flestum býlum í Djúp-
inu liygg ég einnig að ræktun-
armöguleikar séu það miklir,
að vel megi við una þegar upp
er unnið. Við búum við „gull-
kistuna“ og ætti bún að geta
orðið okkur gjöful, ef ])angað
væri leitað lil fanga, engu síð-
ur en forfeðrum okkar, ])ótt
með öðrum hætti væri.
Náttúran er okkur hliðholl.
•Hér við Djúp erum við syo
að segja lausir við þá hættu,
sem stafar af eldsumbrotum
og jarðskjálftum, sem nú ógna
blómlegustu byggðum lands-
ins. Bændunum í Fljótslilíð-
inni kynni að þykj a það nokk-
urs virði.
Við sitjum að ágætum mark-
aði fyrir afurðir okkar. Erum
lausir við kálmaðk og kartöflu-
sýlci að ógleymdum karakúl-
pestunum, sem farið hafa her-
skildi um landið undanfarin
ár. Með tilliti til fjárpestanna
liöfum við ])ví mikilvæga hlut-
verki að gegna að endurnýja
sauðfjárstofn landsmanna..
Af þessu má sjá, að skilyrðin
eru að ýmsu leyti góð l'rá nátt-
úrunnar liendi.
Látum ekki tækifærin
ónotuð.
En við vitum einnig, að til
þess að þessi góðu skilyrði
megi nytast okkur, þarf ýmis-
legt annað að koma til greina.
Við þörfnumst vega, síma,
brúa og ýmissa þæginda.
Hvernig er nú ástandið í
])essum efnum hjá okkur?
Því er ekki að leyna, að við
Djúpmenn, og raunar öll sýsl-
an, höfum löngum borið skarð-
an hlut frá borði, hvað snertir
verklegar framkvæmdir, af
hálfu.hins opinbera. Þó cr nú
svo komið að allmikill skriður
virðist vera kominn á að
hrinda. í framkvæmd ýmsum
þeim málum, sem til liagsbóta
mega verða fyrir héraðið, og er
þar fyrst að nefna vegamál,
brúar- og bryggj ugerðir og
símamál.
Hefir nú þegar verulegur ó-
rangur náðst og full ástæða er
til að ætla, að örugglega verði
áfram haldið. En það, sem
mestu máli skiptir er það, að
héraðsbúar séu vel vakandi í
þessum efnum, og láti engin
tækifæri ánotuð til þess að
þoka málufn sínum áfram.
Islenzka moldin heimtar til
sín dáðrakka og framsækna
menn.
I þessum málum sem öðrum
hefur það heldur eigi lílið að
segja að unga fólkið í héraðinu
leggi hönd ó plóginn. — Það
hefur úrslitaþýðingu um fram-
tíð héraðsins að sú kynslóð,
sem nú er í hroddi lífsins, liafi
trú á möguleikum þess og vilji
lielga þvi krafta sína.
„Sá misskilningur, að dpg-
andi Islendingar fái bezt þjón-
að metnaði sínum, með því að
yfirgefa átthagana og leita. að
yfirborðskennduin verkefnum
í þéttbýlinu, hefur gert þjóð-
inni ótrúlegan skaða“.
Þannig kemst nierkur
stjórnmálamaður að orði í ný-
útkominni hók.
Á bak við þessi orð felst á-