Vesturland - 24.02.1949, Blaðsíða 2

2/
VESTURLAND
~ »
— --—— --------~~~—----— ------------
Ritstjóri og ábyrgðamiaður: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Skrifstofa Uppsölum, sími 193
Verð árgangsins krónUr 20,00
Afgreiðsla og auglj'singar Hafnarstræti 12 (Uppsalir)
____________________________________________>
Aiþýðuflokkurinn og
landbúnaðarvélar.
Alþýðuflokkurimi var eini flokkurinn á Alþingi, sem greidtli
atkvæði gegn tillögum Sj álfstæðisflokksins um stórfelldan inn-
flutning landbúnaðarvéla og jeppa fyrir bændur landsins.
Það má þykj a einkennilegt, að verkamannaflokkur skuli ekki
geta unnt íslenzkum bændum þess, að fá til afnota nauðsynlegar
vélar til að létta hin erfiðu sveitastörf. En samt er þetta svo.
Alþýðuflokkurinn hefur á seinni árum gert sig beran að and-
stöðu við flest nýmæli og umbætur. Má þar til nefna tviskinnung
hans i nýsköpun atvinnuveganna eftir stríðið. Svo virðist sem
Alþýðuflokkurinn í lieild sé ein harðsvíraðasta afturhaldsklíka
landsins, sem hefur það eitt að takmarki að stofna embætti og
ráð fyrir sísoltna. bitlingahjörð sína, sem stofnun Innkaupastofn-
unar rikisins er nj'jasta og gleggsta dæmið um. Um hlut annara
þegna þjóðfélagsins er lítið hirt.
Nýjar stofnanir i Reykjavik, sem draga i sinar hendur'allt
vald og öll áhrif frá hinum dreifðu byggðum landsins, er beinlín-
is stefna þessa bitlinga, hungraða flokks. Fjármagn dreifbýlisins
sogast inn í þessar stofnanir og með fjármagninu streymir
unga fólkið til höfuðstaðarins. Siðan er þetta fjármagn lánað út
í'Reykjavík og í Hafnarfirði og nærliggjandi plássum. Ef tillög-
ur koma fram, sem létt gætu undir með öðrum landsbúum, þá
er eitt víst, og það er það, að Alþýðuflokkurinn rís gegu þeim,
sem einn maður.
Það er ekki vansalaust fyrir Islendinga, að flytja inn smjör
í stórum stíl og garðaávexti fyrir um 6 miljónir króna eins og
gert var á síðasta ári. Það er ekki vansalaust, að mjólk, skyr og
smjör sé ófáanlegt í kaupstöðum, vikum saman á hverju ári. En
þannig er málum komið. Fólkið hefur flúið úr sveitunum á síð-
ústu árum. Það liefur flúið fátækt, erfiði, einangrun og félags-
leysi. Flóttinn verður eklci stöðvaður nema ráðin sé bót á orsök-
um hans, sem liæði eru efnahags- og félagslegs eðlis.
Innflutningur laiidljúnaðarvéla og jeppa er snar þáttur í þvi
að eyða þessum orsökum. Vélarnar létta störfin, stytta vinnudag-
inn og auka afraksturinn. Jeppinn er ekki einasta einkar hentug
vinnuvél, heldur og ákj ósanlegt samgöngutæki. Hann færir byggð
irnar og fólkið sarnan þannig, að það fær betur svalað þrá
sinni til að kynnast og umgangast hvort annað, en slík þrá er
manninum í blóð borin. I stað þess, að bóndinn og fólk hans
liefur verið þræll vinnu og erfiðis, verður hann herra vinnunnar
og vélanna.
Sú röksemd er Jtnjög uppi gegn vélakaupum bænda, að bú-
skaptur á Islandi þoli ekki fjárhagslega þann kostnað, sem vél-
arnar hafi í för með sér. Það er nokkuð til í þessu. Islenzka
meðalbúið er lítið og ekki líklegt til að þola mikinn kostnað til
vélavinnu. En allt þetta á að breytast. Með tilkomu vélanna á
ræktunin að aukast og bústefninn að vaxa. Nýir þæííir eiga að
bætast við í starfssvið bóndans, eftir því sem bezthentar á hv.erj-
um stað. Þá.gæti verð landbúnaðarafurða jafnvel lækkað, enda
þótt allar niðurgreiðslur hyrfu úr sögunni. Það er stefna Sjálf-
stæðisfloklcsins að gera sem flesta þegna þjóðfélagsins efnalega
sjálfstæða, ekki síður í sveit en við sjó. Vélakaupin eru, ef vel
og skynsamlega er á haldið, liður í því. Með auknum landbúnð-
artækjum lcemur sú tíð, að „sárin foldar gi’óa, sveitirnar fyllast,
akrar hylja móa.“
Agnar Jónsson, bústjóri:
Búmál Isfirðinga
Framhald
Eins og áður segir eru skráð-
ar á mjólkurskýrslur hér 30
kýr árið 1945. Þá í árslok
voru alls 41 náutgripur á Selja-
landi. Það voru 10 kvígur og 1
naut, auk mj ólkurkúnna. Fjór-
ar af þessum kvígum báru á
árinu 1946. Aðrar fjórar báru
á árinu 1947, en tvær báru ekki
fyr en rétt eftir áramótin 1948.
Það ætti ekki að þurfa að
skýra það fyrir búfræðingnum
Óskari Sigurðssyni, hver sé
munur á því að telja gripi á
skýrslu, eða taka meðaltal af
þeim, sem hafi verið í fullu
gagni, en af því að hann geng-
ur fram hjá þessum mun, þá
vil ég skýra þetta.
Árið 1945 eru mjólkandi kýr
eins og áður segir 30 og eru
það í árslok. Af þeim virðast
6 liafa mjólkað hluta úr árinu.
Árið 1946 er lógað 6 af þessum
30-^6=24. Svo eru keyptar 8
kýr; af þeim var ein fyrsta
kálfskvíga. Þá eru kýrnar orðn
ar aftur 32, en svo bætast inní
4 kvigur heimaaldar, sem bera.
Þáð eru 36 kýr um áramótin
1946 og ’47. En með þessu móti
hafa komið 38 kýr inn á skýrsl-
ur um stundarsakir, og af öll-
um hópnum tekur Óskar með-
altal, þó að þarna séu 18 kýr,
sem mjólka aðeins hluta úr ár-
inu.
Árið 1947 eru það 12 kýr af
þeim 40, sem Ó.S. reiknar með,
sem mjólka aðeins brot úr ár-
inu. Þá komu inn á skýrslur
4 kvígur eins og áður er sagt.
Ein þeirra bar 17. des. og
mjólkaði því aðeins 14 daga af
árinu. Tvær mjólkuðu 56 daga
hvor o.s.frv.. Allar þessar kýr
reiknar Óskar sem fullkomnar
kýr og ber þær saman við 29
kýr, sem hann lætur í hugan-
um mjólka 3000 I. hverja.
Ég held að það þurfi nú
varla að orðlengja frekar um
nákvæmni Öskars Sigurðsson-
ar við samanburð og útreikn-
ing.
En þess má geta, að árið 1947
var erfitt heyskapar ár og hey
hröktust meira en venjulega,
enda oft þá mjög ónæðissamt
fyrir mjólkurkýr í högunum.
Vafalaust hefur það haft mikil
áhrif á nythæð kúnna, og það
hefur líka verkað langt fram
á árið 1948.
Mér þykir sennilegt að fleiri
en ég hafi orðið varir við þau
áhrif.
Ástæðan fyrir því að lógað
hefur verið 10 kúm, á þessum
tveimur árum er sú, að á búinu
voru þá nokkrar kýr frekar lé-
legar þó að margar væru þær
mj ög sæmilegar og sumar ágæt
ar, eins og það er enn. 1 staðinn
fyrir þessar lélegu kýr var
reynt að fá aðrar betri.
Einnig hafa nokkrár helzt úr
lestinni af ýmsum öðrum ástæð
um, sem er held ég alþekkt fyr
irbrigði. Það hefur verið fyllt
í skörðin með þvi að kaupa
aðrar. Sumar af þessum keyptu
kúm hafa reynst ágætlega,
aðrar ekki sem skyldi eins og
gengur. Kvígurnar hafa aðal-
lega komið sem aukning. Ég
leit sem sagt þannig á að það
væri hægt að fjölga hér kúnum
nokkuð án þess að auka manna
hald, frá því sem verið hefur
að undanförnu, og líka með
hliðsjón af því að bærinn hafði
nú aukið landrýmið til mikilla
muna með Kirkjubólskaupun-
um.
Það hefur sýnt sig að þetta
hefur gefist vel og á þó senni-
lega eftir að koma beturi ljós.
Mjólkin hefur aukizt um 14—
15 þús. litra frá árinu 1945 til
þessa tíma, og hef ég álitið að
]iað væri i fullu samræmi við
tilganginn með stofnun kúabús
Isfirðinga, og þá staðreynd,
sem Óskar bendir réttilega á í
upphafi greinar sinnar, að hér
sé enn mjólkurvöntun. Hitt
veit ég að flestir gera sér ljóst
að kvígur, sem hafa verið að
koma í gagn þessi umgetnu 2
ár eru naumast enn full reynd-
ar.
„Það á að fækka kúnum.“
Jú, það á að fækka kúnum
án þess að minnka mjólkina.
Óskar vill nú ekki missa af
þessari aukningu, sem orðin er
á mjólkinni, en liann vill
lækka kúnum. Þetta er nú í
alla staði æskilegt, en það er
ekki enn alveg útilokað að það
eigi eftir að verða meiri aukn-
ing af þessum 40 kúm, sem um
er rætt, heldur en orðið er. Það
hefur ekkert komið fram, sem
sanni það að þetta sé óheppi-
legasta talan.
Óskar segir: „ Ég legg höfuð
áherzlu á, að kynbæta stofn-
inn. Þetta er hægt með því að
velja til undaneldis aðeins þær
kýr, sem beztar hafa reynst á
búinu, en fá naut að, frá
þekktu nautgriparéektárfélagi,
af þckktu mjólkurkyni.“
Sennilega á þetta að vera
vísbending til mín að gera nú
ekki fleiri „axarsköftin,“ en
ég er búinn. Það kann nú að
vera að þessi áminning sé tíma
bær, en lítil reynsla er enn
i
*