Vesturland - 29.03.1949, Blaðsíða 2

2
VESTURLAND
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Skrifstofa Uppsölum, sími 193
Verð árgangsins krónur 20,00
Afgreiðsla og auglýsingar Hafnarstræti 12 (Uppsalir)
------------------------------------------------------i
LITIÐ TIL BAKA.
Fjórða og síðasta fjárhagsáætlun þessa kjörtímabils hefur
verið afgreidd. Við afgreiðslu fjárhagsáætlana hafa kratarnir
jafnan reynt að þyrla upp moldviðri um útsvarshækkun, eyðslu
og fjárglæfra og lagt fram tillögur til lækkunar, sem námu
hundruðum þúsunda króna. Reynslan hefur þó alltaf sýnt, að
tillögur þeirra voru út í bláinn. Að þessu sinni voru lækkunai’-
tillögur þeirra með hóflegasta móti eða kr. 172.700,44, en þannig
fengnar, að þeir gófust algerlega upp við að í-eyna að rökstyðja
þær og birtu þær aðeins með smáu letri 1 blaði sínu. Betri sönn-
un er ekki hægt að fá fyi’ir jxví, að allt brölt j)eii*ra með stór-
felldar lækkunartillögur á undanförnum árum var markleysa
ein og yfii*varp, eins og meirihlutaflokkamir hafa sannað bæj-
arfaúum á hverju ári og reynslan staðfest.
Utsvörin hafa að vísu hækkað þessi ár, en þau hafa hækkað
sízt meira hér en í öðriun hliðstæðum bæjarfélögum. Miðað við
íbúafjölda er útsvarsupphæðin hér nokkru lægri en á Siglufirði
og mjög svipuð og á Akureyri og í Vestmannaeyjum, en í öllum
þessum bæjum hefur Alþýðuflokkurinn sterk ítök um stjórn.
Þessi samanburður sýnir, að allt geip kratanna hér um fjár-
glæfra og óstjórn er vindhögg út í loftið. Hitt er annað mál, að
öll hin bæjarfélögin hafa farið út í jmsan bæj arrekstur, sem
vel má kalla fjárglæfra og þau nú þegar hafa tapað stórfé á
og enn ekki séð hvernig úr muni rætast. Þannig hefur t. d.
Siglufjörður á s.l. ári tapað um kr. 500 þús. á Rauðku og kr.
560 þús. á togaranum Elliða. Akureyri hefur stórtapað á Krossa-
nesverksmiðjunni og bæj artogararnir í Vestmannaeyjum hafa
verið boðnir upp, vegna tapreksturs og óreiðuskulda. Bæjar-
rekstursbrölt kratanna 1 þessum bæjum hefur því bundið íbúum
þeirra þunga bagga, sem þeir fyrr eða síðar verða á sig að taka,
þó allt sé gert til þess að slá því á frest.
Núverandi ráðamenn Isafjarðar hafa eftir mætti sneitt hjá
þessum fjárglæfraleiðum og mun það koma á daginn, að þar
var rétt stefna tekin. Þeir hafa lagt kapp á að styðja atvinnu-
lífið með því að styrkja félög til báta- og togarakaupa. Þeir
hafa ráðizt gegn böli húsnæðisleysisins með meiri myndarbrag
en flest, éf ekki öll, önnur bæjarfélög landsins, bæði með því að
styrkja einstaklinga til húsbygginga og láta bæinn byggja íbúðir
Skóiabyggingarnar eru fullgerðar. Myndarlegt hafnarmannvirki
og ný vatnsveita er í byggingu. Nýir vegir hafa verið byggðir
svo sem Engjavegur og Hlíðarvegur. Seljalandsvegurinn breikk-
aður og Austurvegur lagður hellugangstétt. Undirbúningur haf-
inn að nýju íþróttasvæði og stórfelldum úrbótum í rafmagns-
málum. En hvað gerðu kratarnir? Þeir seldu atvinnutækin frá
fólkinu úr bænum. Þeir gerðu borgurunum ókleyft að byggja
yfir sig hús með því að svíkjast um að taka lönd úr erfðafestu
og leggja nýja vegi með skólp- og vatnsleyðslum. Þeir lögðu
ónýta vatnsveitu og byggðu ónothæft raforkuver.
Þeir gerðu ekkert til hafnarbóta, en féfléttu hafnarsjóð um
tugi þúsunda, með því að svíkjast um að greiða á löglegan
hátt afborganir af bátahöfninni. Iþróttavöllinn eyðilögðu þeir
með því að heimila húsabyggingar að þarflausu fast við hann.
Þannig voru allar þeirra athafnir. Allir sjá þann mun sem
hér er á. Það er blindur maður sem ekki sér mun á hvítu og
svörtu. Það er þetta, sem stendur eins og kökkur í hálsi hinna
mállausu bæjarfulltrúa kratanna í bæjarstjórn. Þeir geta hvorki
komið skömminni upp né niður og muun aldrei takast.
Óskar Sigurðsson frá Bæjum:
Svar til Agnars jónssonar
bústjóra.
Fyrir nokkru skrifaði ég greinar-
korn í blaðið „Vesturland“ er ég
nefndi : Hugleiðingar um búmál
ísfirðinga.
Tilgangur minn með þessum
skrifum, var fyrst og fremst sá, að
koma af stað á opinberum vett-
vangi skrafi um búrekstur Isfirð-
inga, ef verða mœtti til þess, að
frain kæmu þá gagnlegar tillögur
um betri tilhögun á búrekstrinum
og að það upplýstist, að einhverju
leyti, hvernig á því stendur, að bú-
rekstur bæjarins ber sig ekki bet-
ur en raun ber vitni.
Ég gat þess í umræddri grein,
að ég myndi ekki geta komið með
tæmandi rök fyrir þessum tap-
rekstri búanna, en færði þó til
nokkur atriði, er ég taldi geta ver-
ið orsök til þessa tapreksturs.
Þessi ummæli mín virðast hafa
farið illa í taugarnar á Agnari Jóns-
syni, bústjóra á báðum búum bæj-
arins. 1 langri svargrein til mín,
sem þó á löngum köflum er slitur
og útursnúningar úr minni grein,
gerir hann sér mest far um, að
gera lítið úr þekkingu minni á
landbúnaðarmálum. Skýtur því
inn, að því er virðist, sem ein-
hverju skammaryrði um mig, að
ég sé „varctfiilltriíi“ í bæjarstjórn
Isafjarðar o.fl. o.fl., sem honum
þóknast að þjóna lund sinni með.
En hliðrar sér hinsvegar hjá því,
að ræða það ,sem er aðalatriði
þessa máls. Taprekstur húanna og
orsakir hans. Af ummælum bústjór-
ans um mig, verður það ráðið, að
lionum finnst það ganga hneyksli
næst, að ég lítill karl og auðvirði-
legur skipasmiður, skuli leyfa mér
það, að gagnrýna gerðir hans, sem
nýtur svo óskipts trausts áöal-
mannaiina í bæjarstjórn Isafjarðar,
að liann er gerður að bústjóra yfir
báðum búum bæjarins og er af
þeim sömu mönnum þrábeðinn að
vera það áfram, þegar hann er bú-
inn að segja starfi sínu lausu.
Agnari gafst hér ágætt tækifæri,
til að sýna bæjarbúum fram á, að
hann væri þess umkominn, að ræða
búmálin með alvöru og festu og
benda á leiðir til úrbóta. En í stað
þess gerir hann sig beran að því,
að hann þolir enga gagnrýni um
þessi mál, en telur að allt sé þar í
eðlilegu lagi og því ástandi, sem
beztu vonir standa til.
Bústjórinn þolir ekki að honum
sé sagt til vammsins í einlægni og
af fullri einurð. Hitt fellur líklega
betur saman við lundarfar hans,
sem blaðið Vesturland segir um
leið og það ræðir fjárhagsáætlun
bæjarins fyrir árið 1949, sem ger-
ir ráð fyrir um 154 þús. kr. með-
lagi til búanna. Blaðið segir í með-
aumkvunartón, en gagnrýnislaust :
„Er það mjög tilfinnanleg upphæð,
sem leita verður allra ráða til að
létta af bæjarbúum.“
Agnar virðist vera mjög sár yfir
því, að ég skuli telja óeðlilega mik-
ið mannahald á búunum og kallar
það „lævislega aðferð“ hjá mér til
að „fæla fólk frá því að ráða sig
til vinnu á búinu.“ Þó benti ég á
það lionum til málsbóta, að ein or-
sökin til þessa óeðlilega manna-
halds væri sú, að oft yrði að afla
fóðurs langt fjærri búinu.
En Agnar lætur sem hann sjái
það ekki, svo umhugað er honum
um að koma því á mig, að ég beiti
„lævislegri aðferð“ til að fæla frá
sér fólkið. Hann telur það hyggi-
lega að ferð, að afla búunum fóðurs
út í Hnífsdal og vestur í önundar-
firði, þó kaupa verði slægjurnar
dýru verði og stórskemma hey-
vinnuvélarnar á flutningunum
fram og til baka.
Hinsvegar getur hann fallist á,
að fólkinu, sem á búinu vinnur sé
greitt of hátt kaup, því hann segir
að „vegna þess, að SeZjalandsbúið
sé innan lögsagnarurndæmis bæjar-
ins, verði ekki hjá því komist, að
greiða þar mjög svipað kaup og
greitt er í bænuin.“ E. t. v. er það
cin ástæðan fyrir því, að hann vill
færa allan búreksturinn að Kirkju-
hóli, að hann telur, að þá verði
hægt að lækka kaup fólksins sem á
búinu vinnur.
Agnar gerir samanburð á mann-
baldi á búinu árið 1945 og 1947 og
kemst að þeirri niðurstöðu, að þeg-
ar húið er að taka tillit til vísitölu
heggja áranna þá sé vinnukostnað-
ur hjá sér um kr. 16.500,00 minni
en hjá fyrrennara sínum. Með
þessu hyggst liann að afsanna það,
að tilkostnaður við búreksturinn sé
óhóflega mikill. Hér kemur það
fram hjá lionum, sem svo víða
annarstaðar í grein hans, að hann
lelur, að gagnrýni minni á bú-
reksturinn sé eingöngu stefnt gegn
honum persónulega en ekki búskap
arfyrirkomulaginu eins og það lief-
ur verið þarna á umliðnum árum.
Hvenær hef ég sagt það að mann-
hald hafi verið hóflegt á húinu ár-
ið 1945 ?
Ég sagði, að nythæð kúnna liafi
verið meiri þá en árið 1947 og lel
ég að það hafi hvergi verið hrakið
í svari Agnars. Hinu má svo bæta
við þennan sainanburð bústjór-
ans, að hann gleymir að taka tillit
til þess vinnusparnaðar, sem súg-
þurkunartækin hafa fært honum á
árinu 1947.
Eitt af því, sem bústjórinn telur
að standi ræktuninni á búinu mest
fyrir þrifum, er skortur á áburði.
„Úr þessu hefur verið reynt að
bæta, með því að fá nokkra bíla af
beinum á bletti sem liggja vel við
og Iiefur það gefið góða raun“ seg-
ir liann.
Því hefur bústjórinn ekki látið
þessa góðu reynslu af fiskslorinu,
sein áburði, verða til þess að reyna
að handsama eitthvað af slóginu,
sem hér er hent í sjóinn á öllum
tímum árs ?
Það er ógrynni af verðmætum
áburði, sem þannig eru látin fara
forgörðum hér á Isafirði og hef ég
ekki orðið þess var, að neitt liafi
verið aðhafst til að notfæra þau
verðmæti. Þá má á það benda, að
hér hrannast upp á fjörurnar á
hverju hausti mjög mikið af þara.
Því er ekkert gert til að notfæra
sér eitthvað af þessum áburði, ef
um tilfinnanlegan áburðarskort er
að ræða á búunum ?
Ekki finnst bústjóranum mikið