Vesturland - 24.09.1949, Blaðsíða 2

2
VESTURLAND
Ritstjóri og ábyrgðamiaður: Sigurður Bjarnason frá Vigur
. Afgreiðsla og augljrsingar Hafnarstræti 12 (Uppsalir)
Verð árgangsins krónur 20,00
Skrifstofa Uppsölum, sími 193
Fall sterlingspondsins.
Akvörðun bre/.ku verkamannastjómarinnar um að lækka
gengi sterlingspundsins miðað við dollar hefur vakið heimsat-
hygli og haft í íör með sér hliðstæða lækkun á gjaldeyri flestra
þjóða á sterlingssvæðinu gagnvart dollar, en óbreytt gengi gagn-
vart sterlingspundinu. Þessi ákvörðun brezku stjórnaririnar kom
mjög á óvart. Fjármálaráðherra Breta, Sir Stafford Cripps,
hafði margoft lýst því yfir, að ékki kæmi til mála að lækka gengi
Sterlingspundsins. Að vísu voru fjárhagsörðugleikar Breta mikl-
ir eftir striðið. Dollaraskorturinn var geysilegur þrátt fyrir við-
tæka aðstoð Bandaríkj anna gegniun Marshallhj álpina og út-
flutningsframleiðslan átti við mikla erfiðleika að striða. Brezka
stjórnin gerði sér að vísu vonir um, að aukin framleiðsla og
lækkaður tilkostnaður myndi gera gengisfellingu óþarfa en í
ljós kom, að framleiðshiaukningin var of seinvirk. Þá kom og
])að til, að vantrú bafði skapazt á sterlingspundinu, sérstaklega
i Bandaríkjunum, og háværar raddir voru um það, að gengis-
felling pundsins væri óhjákvæmiíeg. Þetta traustleysi á sterlings-
pundinu orsakaði minnkandi útflutning frá Bretlandi til Banda-
ríkjanna síðustu vikurnar.
Þegar svo var komið ákvað brezka verkamannastjórnin, að
lækka gengi sterlingspundsins til að bæta úr dollaraskortinum
og létta undir með útflutningi framleiðslunnar og koma þar með
í veg fyrir stórfellt atvinnuleysi og vöruskort í landinu.
Talið er, að þessi gengislækkun hækki framfærslukostnað
sáralítið í Bretlandi eða um 1%. Sir Stafford Cripps lagði mikla
áherzlu á það í ræðu sinni s.l. sunnudagskvöld, að kaupgjald
i Bretlandi yrði að vera óbreytt, ella kæmi gengisfelling punds-
ins Bretum að engu gagni.
Ríkisstjórn Islands tók þá ákvörðun s.l. mánudag eins og
l’lestar ríkisstjórnir á sterlingssvæðinu, að láta gengi íslenzku
krónunnar fylgja pundinu, þ.e. að gengi hennar gagnvart pundi
yrði óbreytt, en lækkar gagnvart dollar jafnmikið og pundið.
Allir munu, að athuguðu máli, sammála þessari ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar að láta gengi krónunnar fylgja sterlingspundinu,
eins og það hefur gert allt frá því 1926, ef frá eru talin nokkur
ár í síðasta stríði, er gengi krónunnar var jafnframt að nokkru
leyti miðað við gengi dollara. — Aðalviðskipti okkar eru við
Bretland og þau lönd, er miða gjaldeyri sinn við sterlingspund.
Ef Islendingar hefðu ekki ákveðið a.ð láta gengi krónunnar
gagnvart sterlingspundi vera óbreytt, hefði gengi íslenzku krón-
unnar gagnvart sterlingspundi og öðrum gjaldeyri á sterlings-
svæðinu ha^kkað stórlega, en það hefði óhjákvæmilega haft í
för með sér algera stöðvun á útflutningi okkar til þessara. aðal-
viðskiptaþjóða okkar og um leið stöðvun á innflutningi nauð-
synjavara til landsins. Það er heldur ekki vitað, að tillögur hafi
komið fram um gengisliækkun íslenzku krónunar og hefur þó
margt og inikið um gengismálið verið skrifað hér á landi hin
síðari ár. Það sem skeð hefur er ekki almenn gengislækkun,
heldur leiðrétting á skráningu dollaragengis og gengis annara
landa, leiðrétting á misræmi — gengisfalli — sem raunverulega
hafði átt sér stað löngu áður, bæði hvað snerti íslenzku krónuna
og gjaldeyri þeirra landa, er nú hafa, að dæmi Breta, lækkað
gengi sitt gagnvart dollar.
Hér á landi hefur þessi leiðrétting naumast önnur áhrif en
þau, að verðlag á vörum frá dollarasvæðinu hækka í verði. Þess
ber að gæta að vörur þa>r, sem þaðan eru keyptar eru mest
megnis f j árfestingarvörur,
Hækkun vísitölunnar verður því væntanlega óveruleg, ekki
Fréttabréf
úr Bolungarvík.
Útgerð og atvinna.
Allir bátarnir, sem til síld-
veiða fóru í sumar eru fyrir
nokkru komnir heim. öfluðu
þeir yfirleitt lítið, en þó fengu
tveir þeirra sæmilegan afla,
þeir „Einar Hálfdáns“ og
„Flosi“. Skipstjórar á þeim
eru hinir góðkunnu aflamenn,
Hálfdán Einarsson og Jakob
Þorláksson.
Hefir bátunum nú verið
lagt um tíma í Isaf jarðarhöfn,
nema „Hugrún“ er byrj uð suð-
urferðir að vanda. Hafa þær
l'erðir verið til mikils hagræðis
fyrir þorpsbúa, sérstaklega þó
áður en Ríkisskip tóku upp á-
ætlunarferðir hingað, því að
þá voru allir flutningar, bæði
hvað snerti varning og póst, í
algerlega óviðunandi ástandi.
Sjósókn er lítil héðan sem
stendur, aðeins nokkrar „trill-
ur“ og áraskip. Atvinnuleysi
er þó ekkert liér, hafa allir,
sem í burtu voru í sumar feng-
ið vinnu jáfnóðum og þeir
komu heim.
Byggingaframkvæmdr hafa
verð miklar í þorpinu bæði í-
búðarhúsabyggingar og við
stækkun og breytingu á hrað-
frystihúsi Ishúsfél. Bolungavik
ur h.f. Fiskimjölsverksmiðjan
er og í uppsiglingu. Má vænta
þess, að þær umbætur verði til
mikilla hagsbóta fyrir útgerð-
ina hér. Með þessari aukningu
eykst geymslurúm hraðfrysti-
hússins allverulega og mögu-
leikar til aukinna afkasta skap
ast, auk þess batna vinnuskil-
yrði og aðbúnaður á vinnustað
verulega frá því, sem áður var.
Er það að sjálfsögðu til hags-
bóta fyrir bæði atvinnurekend-
ur og verkafólk og skapar auk
þess frekari tryggingu fyrir
því, að framleiðslan verði
fyrsta flokks vara.
Tilkoma fiskimjölsverksmiðju
er þýðingarmikið spor í áttina
til fyllri nýtingar á hráefninu,
fiskinum, vonandi verður á-
framhald á þeirri sjálfsögðu
þróun.
Landbúnaður.
Þegar minnst er á Bolungar-
vík og atvinnuskilyrði þar,
kemur mönnum að jafnaði
fyrst i hug sj ávarútvegur og
störf i sambandi við hann,
enda má segj a, að afkoma Bol-
ungarvikur standi og falli með
útgerðinni, eins og annarra sjá
varþorpa liér vestanlands.
En Bolungarvik hefir upp á
fleira að bjóða. Inn af þorp-
inu ganga tveir grösugir dalir
og í dalnum inn af Skálavík er
mikið af ræktanlegu landi. I
þessum dölum er rekinn snot-
ur búskapur, þótt ekki séu þar
stórbýli, enda hafa bændur átt
við mjög mikla örðugleika að
etja, hvað ræktun snertir, sök-
um algers verkfæraskorts. Nú
hefir þó nokkuð raknað úr því,
þar sem ræktunarsambandið
hefir eignazt stórvirkar jarð-
vinnsluvélar og munu bændur
riyggja gott til þess. Einstakir
bændur hafa einnig komið sér
upp allmyndarlegum vélakosti
og stendur það til bóta.
Eins og menn vita hefir tíð-
arfar verið heldur stirfið hér
vestra í sumar, og hefir það
valdið bændum miklum erfið-
leikum. I fyrri hluta ágústmán
aðar var þó allgóður þurrka-
kafli og náðu menn þá töðu
sinni inn að mestu. Síðan kom
langur rosakafli, en létti svo
til um 9. sept., og rættist þá
mjög úr um nýtingu þeirra
heyja, sem safnast höfðu í ó-
þurrkunum. Mun mega segja,
að yfirleitt sé heyfengur
bænda þar ytra í meðallagi og
sumstaðar betri.
Hafnar- og vegamál.
Frumskilyrði fyrir áfram-
haldandi tilveru Bolungarvík-
ur er, að hafnarmálið verði
leyst á viðunandi hátt. Mjög
skortir á, að þorpsbúar séu
ánægðir með þá tilhögun, sem
höfð hefir verið á framkvæmd
liafnargerðarinnar. Hafa mönn
um virzt framkvæmdirnar lík-
ari tilraun með hversu veik-‘
bvggt mannvirkið mætti vera,
án þess að til stórskaða yrði.
Værj vel, ef yfirstjórn hafnar-
málanna vildi gera þessar til-
raunir á öðrum vettvangi,
þannig að þær yrðu ekki til
stórskaða fyrir sama byggðar-
lagið áratug eftir áratug. Þeir
sem með stjóm þessara mála
Framhald á 4.. síðu.
sízt, ef hið hækkaða dollaragengi yrði til þess að auka útflutn-
ing okkar til dollarasvæðisins og þar með gera okkur kleyft að
kaupa þaðan ýmsar vörur með hagstæðara verði en við kaupum
nú frá clearing-löndum. Allar vonir eru því til þess, að þessi
ráðstöfun i gengismálunum muni ekki skerða lífskjör almenn-
ings.