Vesturland - 24.12.1949, Blaðsíða 4

4
VESTURLAND
Vinabær ísafjarðar í Svíþjóð
/i fundi sínum 15. sept. 1948
samþykkti bæjarstjórn Isa-
fjarðar einróma, að Isafjörður
skyldi gerast aðili að vináttu-
sambandi milli fimm bæja á
Norðurlöndum, þ. e. Roskilde i
Danmörku, Tönsberg i Noregi,
Linköping í Svíþjóð og Joen-
suu í Finnlandi, auk Isafjarð-
ar. Samhljóða samþykkt var
um svipað leyti gerð i stjórn
deildar Norrænafélagsins hér.
Tildrög þessara samþykkta
voru þau, að í júnímánuði 1948
barst mér i hendur bréf frá
Roskilde, þar sem þess var ósk-
að, að ísafjarðarkaupstaður
gerðist aðili að framangreindu
vináttusambandi. Var ákvörð-
un tekin um að leita eftir þátt-
Carl Hilmer Johanson,
aSalritstjóri.
Hann er fæddur í smábæ í Mið-
Svíþjóð, Götlunda, Niirke, árið
1905. Var fyrst landbúnaðarverka-
maður, en fór síðan á lýðháskóla.
Fyrsta blaðagreinin birtist eftir
liann þegar hann var 15 ára gamall.
Hann hefur frá því árið 1927 verið
blaðamaður og ritstjóri við ýms af
blöðum jafnaðarmanna í Svíþjóð.
En frá 1. des. 1945 hefur hann ver-
ið aðalritstjóri og ábyrgur útgef-
andi dagblaðsins „Östgöten“ í Lin-
köpin, er hóf göngu sína árið 1872.
1 s. l. 26 ár hefur hann verið á-
liugasamur þátttakandi í stjórn-
málabaráttunni í Svíþjóð bæði sem
rithöfundur og ræðumaður og verið
einn af helztu leiðandi mönnunum
varðandi fræðslustarfsemi verka-
lýðssamtakanna, Arbetarnas Bildn-
ingsförbund (A. B. F.). Hann á
sæti í bæjarstjórninni í Linköping,
á sæti í fjárveitinganefnd, ásamt
stjórnum ýmsra félaga og nefndum.
Hann er varaformaður í deild Nor-
rænafélagsins í Linköping, og var
áður formaður deildarinnar í Söd-
erhamn. Pá er hann áhugamaður
og starfandi félagi í blaðamannafé-
laginu í Svíþjóð, í félagi sænskra
blaðaútgefenda og fulltrúi i alþjóða
félagsskap esperantómælandi blaða-
manna. Árið 1928 gaf hann út
kvæðabók. S. 1. sumar var hann í
Sviss að kynna sér efnahag Sam-
einuðu þjóðanna.
Linköping er fornfrægur bær, fall-
egur og vel byggður. Bærinn hefir
verið í örum vexti undanfarið, er nú
að íbúatölu á stærð við Reykjavík.
töku Isafjarðar í vináttusam-
bandi þessu á fundi, sem hald-
inn var í Tönsberg sumarið
1947 og á voru mættir fulltrú-
ar frá öllum hinum vinabæj-
unum fjórum.
Ég lagði mál þetta þegar fyr-
ir bæjarstjórn ísafjarðar til at-
hugunar og ályktunar og gerði
auk þess stjórn deildar Nor-
rænafélagsins hér grein fyrir
málinu og óskaði álits hennar
í sambandi við það. Báðir
þessir aðilar hafa, eins og að
framan getur, lýst sig einróma
samþykka því, að Isafjörður
gerðist blutaðeigandi að um-
ræddu vináttusambandi, og
hefur nú verið fonnlega frá því
gengið, með samþykki bæjar-
stjórna allra bæjanna fimm og
deilda Norrænafélagsins í við-
komandi bæjum.
Laust eftir að síðustu heims-
styrjöld lauk, vaknaði mikill
áliugi fyrir því hjá ýmsum á-
hrifamestu forystumönnum
um norræna samvinnu, að
koma á sem víðtækustu sam-
starfi milli allra Norðurland-
anna fimm og ibúa þeirra.
Hafði hinn blóði drifni harm-
leikur stríðsins opnað augu
margra hugsandi manna fyrir
brýnni nauðsýn þess, að hinar
smærri þjóðir þjöppuðu sér
betur saman en verið hafði, til
að þær gætu á auðveldari liátt
varist ásælni og yfirgangi
hinna stærri og voldugri þj óða.
Þessari hugmynd var þó því
aðeins unnt að koma í fram-
kvæmd, að vakinn yrði almenn
ur skilningur og samúð milli
íbúa þeirra landa, sem hlut
ættu að máli, og sá skilning-
ur og sú samúð varð að byggj-
ast á auknu samstarfi og vax-
andi kynningu milli þjóðanna
og einstaklinga þeirra, sem þær
mynda.
Ein leiðin til þess að auka og
efla samstarfið milli hinna nor-
rænu þjóða, er hin svokallaða
vinabæj ahreyfing. En hún er í
því fólgin að fimrn bæir, einn
í hvoru landi fyrir sig, myndi
með sér vináttusamband og
komi á sem víðtækustu sam-
starfi sín í milli. Verður hér
ekki lit í það farið, að skýra
frá því í hverju það samstarf
er einkum fólgið né hvaða þýð-
ingu það getur haft fyrir við-
komandi bæjarfélög í heild,
enda er það ekki tilgangurinn
með grein þessari, þó að æski-
legt væri að liún gæti vakið
aukinn áhuga almennings hér
i bæ fyrir gagnsemi þessara
mála.
Að þessu sinni var það að-
eins ætlun mín, að gefa lesend-
um Vesturlands lítilsháttar, og
þvi miður mjög ófullnægj andi
upplýsingar um einn af vina-
bæjum Isafjarðar, en það er
vinabæ okkar i Svíþjóð, Lin-
köping.
Upphaf sambandsins við
Linköbing.
Snemma í janúar 1949 bár-
ust mér tvö bréf frá Linköping,
annað frá aðalritstj óra dag-
blaðsins „Östgöten“, C. Ililmer
Johanson, og hitt frá forseta
bæj arstj órnarinnar í Linköp-
ing, Cai’l Johansson. Bréf for-
setans var þess efnis, að hjóða
Isafjörð velkominn í vináttu-
sambandið, jafnframt þvi sem
þar er gert nokkuð að umræðu-
efni sá gagnkvæmi hagnaður
sem þessir tveir bæjir geta haft
af samstarfinu. Bréf ritstjór-
ans var þess efnis, að biðja
mig að senda hlaði hans upp-
lýsingar um Isafjörð. Varð ég
að sjálfsögðu við þeirri óslc og
birtist grein mín nokkru síðar í
blaðinu og fylgdu henni fimm
myndir héðan frá Isafirði. Að-
ur hafði ég birt svipaða grem í
Roskilde Avis, og fylgdu henni
einnig myndir héðan frá bæn-
úm.
Frá því, að mér bárust fram-
angreind bréf hefi ég haft stöð-
ugt bréfasamband við C. Hilm-
er Johanson, ritstjóra, og hef-
ur hann sent mér marga pésa
og bæklinga um Linköping,
sem gert hafa mér mögulegt að
taka saman þær upplýsingar
um Linköping, sem hér fara á
eftir. Skal þess einnig getið hér,
að ritstjórinn sendir mér að
staðaldri dagblaðið „Östgöten“,
sem gefið er út í Linköping og
er mjög stórt og myndarlegt
blað. Kann ég að sjálfsögðu
herra C. Hilmer Johansson,
sem er hinn merkasti maður,
góðar þakkir fyrir þá velvild
og vinsemd, sem hann hefur
sýnt mér með þessu og á ýms-
an hátt annan.
Einn af elztu bæjum
Svíþjóðar.
Svo sem flestum mun kunn-
ugt, er Svíþjóð skipt í fylki eða
lén, líkt og Norðlendingar og
Austfirðingar hafa lagt til að
tekið yrði upp hér, í sambandi
við breytingar á stjórnar-
skránni. Æðsti maður hvers
fylkis er nefndur landshöfð-
ingi. Fylki það, sem Linköping
tilheyrir, heitir östgöten, og er
í suðaustur Svíþjóð, skammt
fyrir sunnan Stockholm á milli
Vettem og Eystrasalts.
I Östgöten eru margir bæir,
en Linköping er þeirra stærst-
Carl Johansson, forstjóri.
Ilann hefur verið forseti bæjar-
stjórnarinnar í Linköping síðan
1. janúar 1947. Hann er fæddur ár-
ið 1895.
ur og talinn helzti bær fylkis-
ins. Tala íhúanna er svipuð og
í Reykjavík eða 52 þús., og
hefur bærinn verið i mjög ör-
um vexti upp á síðkastið. Á s.l.
sex árum hefur íbúatalan auk-
izt um níu þúsundir.
LinkÖping er einn af elztu
bæjunum í Svíþjóð og er mjög
sögufrægur staður. Að vísu er
ekki vitað með vissu hve gam-
all hann er, en talið sennilegt
að þétthýli hafi verið farið að
myndast þar um árið 1000, og
á því tímabili er talið að þar
hafi fyrst verið reist kirkja,St.
Lars kirkja. Árið 1120 var á-
kveðið að Linköping skyldi
vera biskupssetur og ætla
menn að dómkirkjan þar hafi
verið reíst árið 1152, þegar
haldinn var þar hinn fyrsti
biskupafundur, sem haldinn
var í Svíþjóð. Annars skal hér
ekki farið út í að rekja sögu
staðarins, enda brestur mig til
þess þekkingu, en rétt er þó að