Vesturland - 24.12.1949, Blaðsíða 6

6
VESTURLAND
Á miðri elleftu öii slóð ú annars tvær steinlíkkistur, önn-
sama stað og núverandi dóm- ur talin vera kista landshöfð-
kirkja bæjarins stendur á, lítil ingjans Erik Ulfsparre, dáinn
Tiunerbackssundlaugin, skemmtilegur og mjög vel útbúinn bað-
staður í miðjum bænum, sem lokið var við að fullgera 1938.
verkasafn, auk þess er þar svo
veglegur hljómlista- og fyrir-
lestrasalur og stór sýningasal-
ur.
Iðnaður og verzlun.
Um iðnað og verzlun í Lin-
köping mætti skrifa mikið og
langt mál, en hér er engan veg-
inn ætlunin að gefa tæmandi
upplýsingar um bæinn, enda
ekki á mínu færi, heldur aðeins
mjög ófullnægjandi og sund-
urlausar augnabliksmyndir frá
þessum vinabæ okkar, ef tak-
ast mætti.
Mjög mikill og margskonar
iðnaður er þar starfræktur, svo
sem vélsmiðjur, framleiðsla á
rafmagnstækjum, vefnaðar-
Hin sögufræga dómkirkja
í Linköping.
verksmiðjur, tré- og hús-
gagnaverksmiðj ur, neyzlu-
vöru verksmiðjur og marg-
víslegrar annarar iðnfram-
leiðslu. Vegna þessa,, legu sinn-
ar og margs annars er Linlcöp-
ing jafnframt mikill verzlun-
arbær.
Sögufrægar byggingar.
Helztu sögufrægar byggingar
í Linköping eru: Dómlvirkj an,
St. Lars lcirkja og liöllin.
trékirkja. Um 1230 var sú
kirkj a stækliuð nokkuð. En ná-
lægt 1400 var byrjað á að
byggja núverandi kór kirkj-
unnar ásamt kórkapellu. Árið
1758 var byggður turn við
kirkjuna, en ltann var endur-
byggður og þá breytt allveru-
lega árið 1886, og er sá turn
kirkjunnar óbreyttur * enn.
Annars hefur kirkjunni verið
breytt mikið og margvíslega á
hinum ýmsu tímum frá því að
hún var fyrst byggð. Gömlu
múrveggirnir standa þó að
mestu eins og þeir uppbaflega
voru og kórkapellan er algjör-
lega óbreytt frá því sem liún
var, þegar hún var fyrst byggð.
Aðaldyrum kirltjunnar liefur
einnig verið haldið óbreyttum
síðan 1230. Kirkjan getur því
að allverulegu lcyti talist mj ög.
gömul og fornfræg, auk þess
sem hún hefur að geyma
marga forna gripi. Prédikunar-
stóllinn er í baroclcstíl frá 1745.
1 kórnum stendur minnisvarði
Terserusar biskups sem lézt ár-
ið 1678, en í norðanverðum
kórnum er grafreitur Nils Her-
manssons biskups, dáinn 1391
og er grafsteinninn yfir lionum
múraður inn í kórvegginn. 1
kapellu kirkjunnar eru meðal
1632, og lconu hans, en hin
kista frú Ebbu Grip, tengda-
móðir Gustav Vasa, svíalion-
ungs, og þannig mætti lengi
telja.
St. Lars kirkja var upphaf-
lega byggð nálægt árinu 1000,
og mun hafa verið með fyrstu
lrirkjum, sem livggðar voru á
Norðurlöndum. Kirkjan, eins
og hún lítur út nú, var bvggð
á 18. öld.
Á miðöldum var höllin eða
slotið aðsetur biskupsins. Hún
samanstóð af mörgum bvgging-
um umkringdum múrvegg.
Byggingar þessar eru mjög ó-
líkar hver annari, enda byggð-
ar á mismunandi tímum. En
fyrsta byggingin mun hafa ver-
ið reist á fjórtándu öldinni, þó
er talið að sumar þeirra kunni
að vera eitthvað eldri. Turninn
á höfuðbyggingunni er talinn
byggður á valdaárum Gustav
Vasa, en Jolian III. sameinaði
þessar ólíku byggingar í eina
heild og hafa þær síðan haldist
óbreyttar fram á þennan dag.
Niðurlagsorð.
Ég vil svo að lokum biðja les-
endur mína velvirðingar á
fljótaskrift framanskráðrar
greinar og live illa mér hefur
tekizt að gera efni hennar lif-
andi, seiii stafar fyrst og
fremst af því tvennu að hún
er flýtisverlc og að ég liefi aldrei
sjálfur komið á þá staði, sem
ég hefi gert tilraun til að lýsa.
En kunni hún samt að vekja
einhvern til umhugsunar um
vinábæj ahreyfinguna, þá er
tilgangi hennar náð. Það er
sannfæring min að bæjarbúar
og bæjarfélagið í heild gæti
haft mikinn menningarlegan
og jafnvel víðtækari hagnað af
sambandinu við vinabæi Isa-
fjarðar, ef okkur ekki skortir
víðsj'mi til að sliilja gildi þess
og fórnarlund til þess að gerast
virkir þátttakendur þess.
Ég þakka ykkur svo að lok-
Hér sézt hluti af hinum fagra og
mjög listræna gosbrunni á Stóra-
torginu í Linköping, sem nefndur
er Folkungabrunnurinn. Brunnur
þessi er geysimikið listaverk eftir
sænska myndhöggvaran Carl Mill-
es, en lijá honum lærði íslenzki
myndhöggvarinn Ásmundur Sveins
son. Myndástyttan fremst á mynd-
inni á að tákna Folke Filbyter, ælt-
föður hinnar frægu Folkungaætt-
ar í Svíþjóð, en undir eru myndir
af frægum viðburðum úr sögu ætt
arinnar.
um, lesendur góðir, fyrir þol-
inmæðina við lesturinn og óska
ykkur öllum gleðilegra jóla.
Sigurðiir Ilalldórsson
Jólahugleiðing
Framhald af 3. síðu.
himneska .föður, .leggja .um
hjarta sér ú heilögum jólum.
En þú getur hugsað þér í spor
Jóseps og hirðanna, vinur minn
karl og kona. Og regndar ert
þú í sporum þeirra — sérstak-
lega á jólunum. Guð hefir trú-
að þér fgrir þinni jólagleði og
þinni jólagæfu, og allra, sem
þú elskar. Meira að segja, trú-
að þér fgrir þínum hluta af
jólalífsgæfu lands og þjóðar.
Mér þgkir ekki ólíklegt að á
þessum jólum dregmi gmsa
þunga drauma, sérstaklega for-
ingja þjóðarinnar, sem trúað
hefir verið fgrir arfi kgnslóð-
anna, jólagleði hennar og jóla-
gæfu. Skgldu þeir bregðast eins
við rödd Drottins og fóstri
Guðs sonar? En er Jesú var
fæddur í Betlehem í Júdeu . ..
kallaði Ileródes vitringana til
sín á laun. Þetta er sögulegt
plagg og hitt eins óafmáanlega
letrað á spjöld sögunnar, að
Jósep fór með barnið til Egifta-
lands, fóstraði sveininn að
Guðs vilja, svo að kristin ver-
öld getur enn í dag haldið hei-
lög jól, og notið allrar þeirrar
gleði og allrar þeirrar blessun-
ar sem því fglgir. Hitt verður
einnig skráð á spjöld sögunnar,
hvort hnípin þjóð í vanda, sem
nú heldur heilög jól, vill
vernda Guðs barna frelsi sitt,
jólagleði og fjárhag allan og
lifa gróamli þjóðlífi á Guðs
ríkis braut.
IJeilög jól, höldum i nafni
Krists.
Já, sgngið vinir. Látið kirkj-
urnar óma allar og hjörtun
titra í lotningarfullri tilbeiðslu
og lofsöng á heilögum jólum.
Ákalla mig í negðinni, segir
Drottinn, og ég mun frelsa þig.
Dásamlega hluti hefir Drottinn
gert fgrir þessa þjóð, sem var
svo afsíðis, gzt á ránar slóðum,
um langt skeið. Látið dgrðar-
sönginn óma, vinir, og skjóta
upp í festingu næturhimins jól-
anna egghvössum tónaörvum,
sem voru slegnar og brgndar í
silfurhljómsmiðju himinsins,
og fágaðar og skgggðar í trúar-
regnslu og Guðs miskunn ald-
anna og kgnslóðanna. Látið