Vesturland - 13.02.1951, Síða 2

2
VESTURLAND
c
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Bjamason frá Vigur
Skrifstofa Uppsölum, sími 193
Afgreiðsla og auglýsingar: Engilbert Ingvarsson, Hafnar-
stræti 12 (Uppsalir). — Verð árgangsins krónur 20,00.
__________________________________________________________j
Nýr atvinnugrundvöllur.
öllum er ljóst, að Isafjörður byggir afkomu sína svo til eingöngu á
fiskveiðum og vinnslu sjávarafla. Svo hefur það verið og mun jafnan
verða. Mál málanna í atvinnumálum þessa bœjar var því að treysta
grundvöll fiskveiðanna og fiskvinnslunnar, á grundvelli þeirra mögu-
leika, sem beztir voru fyrir hendi. Því miður átti ísafjarðarbær ekki þá
forustumenn, sem skildu þessa nauðsyn, á þeim tíma, sem auðveldast var
að hefjast handa — veltiárum stríðsins. Þessi ár voru látin liða hjá í að-
gerðarleysi. Einu aðgerðirnar voru þær, að selja togarann Skutul burt úr
bænum. Þar með var teningunum kastað. Tryggt var að stríðsgróðinn
sigldi|fram lijá Isafirði og allt uppbyggingarstarf eftir stríðið torveldað
stórlega. Sala Skutuls var táknræn um stefnu hins ráðandi flokks. Togara-
útgerð átti að leggja niður á Isafirði, en byggja afkomuna eingöngu á vél-
bátaflotanum.
Foringjar kratanna, Guðm. Hagalín og Hannibal Valdimarsson, fóru
ekki didt með þá stefnu sína og flokks síns. „Ihaldið má sjálft eiga sína
hugmynd um togaraútgerð á Isafirði", sagði Hannibal eitt sinn. Um
áhuga þingmannsins, Finns Jónssonar, fyrir togaraútgerð á Isafirði þarf
enginn að fara í grafgötur.
Þessi stefna krataflokksins í útgerðarmálum og sú þröngsýni, sem hún
er tákn um, varð örlagarík fyrir þennan bæ. Það verður ekki sagt, að
Vestfirðir séu ákjósanlegir til vélbátaútgerðar, og veldur þar uin erfitt
tíðarfar á vetrum og léleg aflabrögð, sérstaklega eftir að ásókn togara á
Vestfjarðarmiðin fór að gera meira vart við sig. Hinsvegar eru hvergi
betri og nærtækari togaramið, en úti af Vestfjörðum.
Þessa staðreynd vihlu kratarnir ekki viðurkenna eða skilja, og það,
þrátt fyrir það, að vitað var, að síldveiðarnar á sumrin héldu vélbátaút-
gerðinni fjárhagslega uppi árum saman.
Uppbygging sjávarútvegsins eftir stríðið var mótuð af þessari stefnu.
Keyptir voru 5 vélbátar frá Svíþjóð. Ráðgerð var bygging m.yndarlegs
fiskiðjuvers og pantaðir voru tveir nýsköpunartogarar. Svíþjóðarbátarnir
hafa reynzt illa, fiskiðjuverið var aldrei byggt og aðeins annar togarinn
fékkst hingað til bæjarins.
Var Isafjörður eini aðilinn, sem ekki fékk jafn marga togara og um var
beðið. Hinsvegar fékk t.d. Norðfjörður, með 1200 íbúa, tvo togara.
Alkunnugt er að jiingmaður Isfirðinga, Finnur Jónsson, eyðilagði bygg-
ingu fiskiðjuversins með klofningsstarfsemi sinni í hópi útgerðarmanna,
og andúð lians á togaraútgerð varð þess valdandi, að lsafjörður fékk að-
eins einn togara. Ekkert var auðveldara fyrir ráðherra í nýsköpunar-
stjórninni, en að tryggja kjördæmi sínu tvo togara og fiskiðjuver. En
Finnur Jónsson bar ekki gæfu til þess. Það er nú ógæfa Isfirðinga.
Síldveiðarnar fyrir Norðurlandi hafa nú brugðist árum saman. Þorsk-
vertíðin hefur líka brugðist. Vélbátaflotinn er á barmi gjaldþrots. Hærra
fiskverð kemur að engu gagni, ef afli fæst ekki úr sjónum, en svo virðist,
sem togaraflotinn gangi svo nærri fiskigöngunum, að enginn fiskur nái
að ganga á grunnmiðin.
Það er nú komið á daginn, hve fávís og óraunsæ sú stefna kratanna
í útgerðarmálum var og er, að byggja eingöngu á vélbátunum, þrátt fyrir
þá staðreynd, að ágætustu togaramið landsins eru hér rétt við bæjar-
dyrnar. Það er liart fyrir Isfirðinga að vita af togurum og jafnvel hundr-
uðum togara fá ágæta veiði á þessum iniðum, en hafa ekki tæki til að
hagnýta þau sjálfir.
Isafjörður var afskiptur við úthlutun hinna fyrri nýsköpunartogara.
Ríkisstjórnin liefur enn möguleika, til að bæta fyrir það misrétti og það
verður að vænta þess, að hún vegi ekki oft í sama knérunn og tryggi ísa-
firði a.m.k. einn af þeim 10 togurum, sem hún er nú að ráðstafa. Ekkert
bæjarfélag landsins á skýlausari rétt á að fá einn af þessum togurum, en
Isafjörður.
„Lengi jórtrar tannlaust dýr
á litlu fóðri.“
Mottó:
Fjöldi nmnna
felur sig á bak viö tjöldin,
Jieir narta i orSsti nágrannanna,
niöra þeirn, sern hafa völdin,
eiga holu í hlgjum bœjurn,
lilera og standa á gægjum,
grafa undan stoöum sterkum,
stollir af sínurn myrkra verkurn.
Allar nætur, alla daga,
er eöli þeirra og saga,
aö líkjast rottunum
meö löngu skottunurn
og naga, og naga.
D. St.
Birgir Finnsson birti dæmalausa
grein í síðasta tölublaði hins dæma-
lausa blaðs, Skutuls. Nefnir hann
ritsmíðina: „Hans dýra hátign“. Er
þar á lævíslegan hátt reynt að
koma því inn hjá lesendum blaðs-
ins, að rafveitustjóri hafi tekið út
15 þús. kr. hjá Rafveitu Isafjarðar,
sem hann hafi ekki staðið skil á.
Segir svo í greininni: „. .auk þess
(kaupsins) hefir hann tekið út hjá
fyrirtækinu um 15 þús. kr„ og 3
þús. kr. húsaleigu, sem lionum ber
að greiða, hefir hann ekki staðið í
skilum með. — Fimmtán þúsundin
og húsaleiguna hafa endurskoðend-
ur fyrirtækisins gert athugasemdir
við fyrir nokkru síðan, cn leiörélt-
ing ekki fcngist“. (Leturbr. Vestur-
lands).
Hér eru þungar ásakanir bornar
á rafveitustjóra. Er því dróttað að
honum, að hann hafi dregið sér 15
þús. krónur úr kassa rafveitunnar,
sem hann hafi ekki staðið skil á.
ftver eru nú sannleiksgildi þessara
orða?
Guðmundur G. Kristjánsson, skrif-
stofustjóri Rafveitunnar liefir lýst
því yfir, að rafveitustjóri hafi greitt
inn í reikning Rafveitu Isafjarðar
hjá Electric h.f. í Reykjavík 17
þús. krónur, daginn áður en end-
urskoðendur Rafveitúnnar gerðu
sinar athugasemdir, enda skýrði
skrifstofustjórinn endurskoðendun-
um frá því, að þessi greiðsla hefði
verið innt af höndum eða væri
væntanleg einhvern næstu daga, er
þeir gerðu sínar athugasemdir.
Rúmum mánuði síðar, eða 2.
febr., segir Birgir Finnsson, að leið-
rétting hafi ekki fengizt, þó að hon-
um hafi vafalaust verið kunnugt
um, að hann færi þar með rangt
mál. Hér virðist þvi koma til sjúk-
legt hatur Birgis Finnssonar á raf-
veitustjóra, hin meðfædda löngun
til að „narta í orðsti nágrannanna“.
I rúm fimm ár hefur Birgir
Fmnsson ekkert tækifæri látið ó-
notað, til að ófrægja rafveitustjóra.
Þessar kjánalegu níðgreinar um
rafveitustjóra, hafa að vonum haft
gagnstæð áhrif, enda er rafveitu-
stjóri sérlega vel liðinn maður. Það
traust, sem hann liefir notið meðal
lsfirðinga, er líka skýringin á því
ofurkappi, sem kratarnir hafa lagt
í að ófrægja hann, því að „allar
nætur, alla daga, er eðli þeirra og
saga, að likjast rottunum með löngu
skottunum og naga, og naga“.
Birgir Finnsson hefir ekki verið
að skýra lesendum Skutuls frá því,
að fyrir ötult starf rafveitustjóra,
hefir orkutap Rafveitu Isafjarðar
minnkað úr 17% í 6,5%, eða um
rúm 10%. Þegar rafveitustjóri tók
við starfi sínu árið 1945 var orku-
tap rafveitunnar 17%, en er komið
niður í 6,5%. Er það minnsta orku-
tap hjá rafveitum á landinu. Fram-
leiðsla stöðvarinnar á Fossum er
upp undir 3 milj. k\v. st. á ári.
Tíu prósent af ársfram-
leiðslunni gera því hvorki meira
né minna en 300 þús. kw.st. Meðal-
verð hverrar útseldrar kw.st. mun
nú vera um 35 aurar. Það eru því
hvorki meira né minna en rúmar
100 þús. kr. tekjur á ári, sem raf-
veitustjóri hefir raunverulega aflað
rafveitunni með ötulu starfi sinu
við að finna orkutap rafveitunnar.
En Birgi Finnssyni finnst það að
sjálfsögðu ekki þess vert, að skýra
lesendum Skutuls frá þvi.
Níðgreinar um rafveitustjórann
eru lionum geðfelldara viðfangs-
efni, heldur en að skýra lesendum
frá því, hvað rafveitustjórinn hefir
áunnið i starfi sinu.
Það hefir verið venja kratanna
hér frá fyrstu tíð, að rægja alla sér-
menntaða menn, þvi að á sér-
menntun og sérjiekkingu hafa þeir
ávallt liaft hina mestu óbeit og fyr-
irlitningu. Enda hefir þeim orðið
furðulega ágengt i að svæla alla
slíka menn héðan burtu.
Tilvera þessa bæjar byggist á fiskveiðum og fiskvinnslu. Reynslan hef-
ur sýnt, að hér vantar þau veiðitæki, sem bezt henta, til að skapa traust
og blómlegt atvinnulíf á þessu sviði. Isafjörð vantar fleiri togara. Togara,
sem leggja afla sinn á land meirihluta ársins.
Því er treyst, að ríkisstjórnin skilji þessa þörf og þá staðreynd, að tog-
araflotinn, sem stundar veiðar 8—10 rnánuði ársins hér út af, er að eyði-
leggja aflamöguleika vélbátanna, og þar með þann grundvöll, sem atvinnu-
líf Isfirðinga hefur hvílt á til þessa. Því verður að skapa nýjan grundvöll
atvinnulífsins. Sá grundvöllur er aukin togaraútgerð héðan, og hagnýting
togaraaflans í landi.
I