Vesturland - 27.06.1951, Síða 1

qjbu® sJessFmzounn 8dúGFssrÆ$»smxNa
XXVIII. árgangur
ísafjörður, 27. júní 1951.
9. tölublað.
Kjarabætnr sovétsamsteypunnar.
Nálega hálfrar milljón króna skattur lagður á bæjarbúa.
Kratarnir, með aðstoð komnmnista, lmúðu fram í bæjar-
stjórn hækkun á gjaldskrá rafveitunnar umfram tiltögur
rafveitustjórans. Aumleg frammistaða kratanna á bæjar-
stjórnarfundi. Fulitrúi kommúnista sat keflaður allan
fundinn,, en rétti upp hendina þegar Guðm. G. Kristjáns-
son kippti í spottann.
Ný gjaldskrá.
Á rafveitustjórnarfundi 29. maí
s.l. samþykkti rafveitustjórn, að
fela rafveitustjóra að gera áætlun
um tekjur og gjöld rafveitunnar á
þessu ári og gera tillögur um
tekjuaukningu. Þessa áætlun lagði
rafveitustjóri fyrir rafveitustjórn
22. júni og lagði til að rafmagns-
verð yrði sem hér segir:
Til Ijósa kr. 1,60 pr. kw.st. Var
kr. 1,10.
Til suðu, hita og stærri véla kr.
0,35. Var kr. 0,25.
Til smærri véla kr. 1,10. Var kr.
1,00.
Til bökunar kr. 0,30. Var 0,25.
Til götu- og hafnarljósa kr. 0,50.
Var kr. 0,40.
Til súgþurrkunar o.fl. kr. 0,20.
Var kr. 0,15.
Eftir þessum taxta áætlaði raf-
veitustjóri að árstekjur rafveit-
unnar yrðu kr. 1.342.600,00, en
gjöldin kr. 1.073.000,00. Þar í eru
afskriftir kr. 185.000,00. Áætlaður
hagnaður á rekstri er því um 270
þús. krónur.
Skoðun rafveitustjórnar.
Formaður rafveitustjórnar flutti
breytingartillögu þess efnis, að
ljósaverð yrði ekki hærra en kr.
l, 40 pr. kw.st., en sú tillaga þýddi
um kr. 49.500,00 lækkun tekna.
Færði hann óhrekjanleg rök fyrir
því, að afskriftir væru áætlaðar a.
m. k. 35 þús. kr. of háar og ef sín
tillaga yrði samþykkt þá væri
hreinn rekstrarhagnaður um 255
þús. kr. Samningsbundnar afborg-
anir skulda nema um 250 þús. kr.,
sem tekjuafgangnum yrði þá varið
til. Eftir væri þá fyrningarsjóður
150 þús. kr. sem mætti þá að
nokkru leyti verja til nýrra, fram-
kvæmda. Þessi tillaga formanns
var svo samþykkt í rafveitustjórn
með 3 atkv. gegn 2 (Birgir og
Hannibal), en tveir sátu hjá, sett-
ur bæjarstjóri og fulltrúi Sósíal-
ista Jón Jónsson, sem lét það samt
á sér skilja, að hann væri þó
hlynntur tillögu formanns-og þeim
rökum sem hann færði fyrir tillögu
sinni.
Kratarnir frelsa komma.
En þegar mál þetta kom fyrir
bæjarstjórn á mánudagskvöld til
afgreiðslu, þá skeður það, að full-
trúar krata og kommúnistinn fella
tillögu formanns rafveitustjórnar
og flytja þrír þeirra, verkalýðs-
„leiðtoginn“ Guðm. G. Kristjáns-
son, sjómanna-,,leiðtoginn“ Jón H.
Guðmundsson og fulltrúi þeirra
allra snauðustu, Haraldur Guð-
mundsson, þá ósvífnu tiliögu að
hækka rafmagn til suðu og hitunar
upp í 0,38 pr. kw.st., eða þremur
aurum hærra en rafveitustjóri
lagði til. En það þýðir um 43 þús.
kr. hækkun rafmagnsgjalda. Þessi
tillaga var svo samþykkt og gjald-
skrártillaga rafveitustjóra að öðru
leyti. Samtals mun þessi hækkun
nema árlega um 473 þús. krónur.
Það er sæmilegur skattur sem þar
með er lagður á herðar borgar-
anna.
Afþurrkunarklútarnir duga vel.
Kratarnir voru auðsjáanlega ó-
ánægðir með Jón Jónsson á raf-
veitustjórnarfundi og nú voru góð
ráð dýr. Halldór frá Gjögri og Har
aldur Steinþórsson, sem kratarnir
hafa til skamms tíma talið óalandi
og óferjandi, en nú síðustú vikurn-
ar hafa verið notaðir eins og ó-
merkilegir afþurrkunarklútar og
hinu ryksæla krataheimill var nú
veitt sú upphefð að fá því fram-
gengt í sellunni, að lagður yrði 473
þús. kr. skattur á borgarana eða
tæplega 100 þús. kr. hærri en þarf.
Þetta hlutverk leystu afþurrkunar-
klútarnir með mestu prýði, en af
því að Haraldur litli hefur að und-
anförnu orðið að fremja hvert skít-
verkið öðru verra með krötunum,
þá fannst þeim dánumönnum
hyggilegra að velta þessu raf-
magnshlassi á hið breiða bak Har-
aldar stóra og því var hann látinn
mæta á fundinum, en litli Haraldur
ráfaði á götunum á meðan.
Sjálfstæðismenn móttmæla þessari
ósvifnu hækkun.
Þrír af fulltrúum Sjálfstæðis-
manna þeir, Matthías Bjarnason,
Símon Helgason og Kristján
Tryggváson tóku til máls á fund-
inum og mótmæltu harðlega þess-
ari ósvífnu hækkun rafmagnsins.
Flutti Matthías Bjarnason ítarlega
ræðu um málið og lýsti skoðun
Sjálfstæðismanna til þess. Hann
taldi að rafveitan ætti á hverjum
tíma að vera efnahagslega sjálf-
stætt fyrirtæki og standa við
skuldbindingar um greiðslu á af-
borgunum lána og ef tillögur raf-
veitustjóra yrðu samþykktar með
þeirri breytingu, sem hann legði
til að ljósaverð yrði 1,40 pr. kw.st.,
þá væri rekstur fyrirtækisins ör-
uggur.
En að fara lengra í því efni
kæmi ekki til greina, það væri full-
komin ósvífni við rafmagnsnot-
endur og árás á lífskjör manna,
sem harðast kæmi niður á þeim,
sem við lélegustu kjör búa. Hann
gat þess að 1945, þegar kratarnir
stjórnuðu, þá hefði Ijósaverð verið
kr. 1,00 kw.st. og rafmagn til suðu
og hitunar kr. 0,18 pr. kw.st., þenn-
an taxta hækkuðu Sjálfstæðismenn
ekkert í fimm ár. En sökum vax-
andi dýrtíðar varð á árinu 1950 að
hækka taxtana og urðu þá ljósin
kr. 1,10 pr. kw.st. og suðu og hiti
kr. 0,25 pr. kw.st.
Minntir á skrípaleikinn.
Þegar þessi hækkun var gerð eftir
5 síhækkandi dýrtíðarár, þá hefðu
kratarnir æpt hver um annan
þveran, að þetta væri svívirðilegir
skattar á bæjarbúa og sjálfur
skrifstofustjóri rafveitunnar sýndi
þá ljóslega innræti sitt til þess fyr-
irtækis, sem hefur alið hann við
brjóst sér í 14 ár, að gera þá taxta-
breytingu tortryggilega á alla
lund. Ritstjóri Skutuls, Birgir
Finnsson, hefði þá í sínu skelegga
málgagni farist orð um rafmagns-
hækkunina á þessa leið:
„Það má með sanni segja, að
þessum herrum flökri ekki við að
velta síauknum útgjöldum svo
hundruðum þúsunda skipti yfir á
herðar almennings þó kunnugt sé,
að greiðslugeta fólks hefur aldrei
verið minni en nú.
Eftir upplýsingum, sem formað-
ur rafveitustjórnar, Matthías
Bjarnason, gaf á bæjarstjórnar-
fundinum nemur þessi hækkun nú
á þessu ári milli 2—300 þús. kr.
og er það þungbær baggi ofan á
allt annað. Eins og áður segir er
ástæðan fyrir þessari miklu hækk-
un vægast sagt mjög hæpin og tor-
tryggileg".
Þegar Matthías hafði lesið þetta
upp úr Skutli horfði Birgir í
gaupnir sér og skammaðist sín auð
sjáanlega og sýnir það, að honum
er ekki alls varnað. En nú ári síðar
hika þessir herrar ekki við, að
leggja tæplega y2 millj. kr. byrði
á heimilin og atvinnutækin hér.
Talsmenn kjarabótanna.
Guðmundur G. Kristjánsson var
aðaltalsmaður meirihlutans og dró
hann mjög í efa, að þessi hækkun
fengist öll, því að þeir, sem hefðu
úr minstu að spila myndu minnka
rafmagnsnotkun sína mjög mikið.
M.ö.o. verkalýðsleiðtoginn telur
höfuðnauðsyn þess, að rafmagns-
verðið verði það hátt, að verka-
manna- og sjómannafjölskyldur
verði, sakir fátæktar, að hætta að
nota raforku.
Jón H. flutti stutta ræðu, minnt-
ist engu orði á gjaldskrábreyting-
una, en skvetti úr sér vanalegum
óþverra og skömmum og var helzt
á honum að heyra, að hann myndi
berjast fyrir því, að dieselvélin
yrði ekki notuð meira, því að hann
teldi rekstur hennar drápsklyfjar
á rafveituna og bæjarbúa og
skammaði Sjálfstæðismenn og þá
Framhald á 4. síðu.