Vesturland - 12.12.1951, Side 1

Hverjir bera ábyrgð á afvinnuleysinu?
Bæjarstjórn aðgerðarlaus í atvinnumálunum og ðll atvinnu-
tæki meirihlutans óstarfrækt.
Fiskimjölsverksmiðjan á Torfnesi verður að komast upp
hið fyrsta og greiða sama verð fyrir hráefni og aðrir.
Isborg lagði um 3000 tonn á land
frá byrjun marz til júníloka s.l.
Tæpur helmingur þessa afla fór á
ísafjörð. Um 900 tonn fóru til
Reykjavíkur og Akraness og af-
gangurinn í nágrannaþorpin. Is-
borg fékk 50 kr. minna verð fyrir
hvert tonn af fiski en togarinn
Bjarni Ólafsson á Akranesi eða
rúmlega 100 þúsund krónum
minna fyrir það fiskmagn, sem hér
var lagt upp, en hún hefði fengið,
ef lagt hefði verið upp á Akranesi.
Þessi mikli verðmunur orsakaðist
af því, að Fiskimjölsverksmiðjan á
Torfnesi gat ekki greitt neitt svip-
að verð fyrir fiskbein og samskon-
ar fyrirtæki greiddu annarsstaðar
Nú er Torfnesverksmiðjan með
öllu óstarfhæf eftir brunann í vor.
Það verður því að flytja allan fisk-
úrgang burt úr bænum til vinnslu.
Mun kostnaður við flutninginn á
beinunum nema um kr. 80—100 á
hvert tonn. Það eru því miklir erf-
iðleikar á því fyrir hin litlu hrað-
frystihús hér í bænum að greiða
sama verð fyrir fisk og annars-
staðar, þar sem fiskimjölsverk-
smiðjur eru við hendina og gefa
fullt verð fyrir hráefnið.
Sannleikurinn er sá, að
það ófremdarástand, sem
ríkt hefir um rekstur Torf-
nesverksmiðjunnar undir
stjórn Birgis Finnssonar,
hefur legið eins og mara á
ísfirzku atvinnulífi og hef-
ur gert það ómögulegt að
leggja hér upp afla af tog-
urunum með sæmilegum ár-
angri. .
Akranes — ísaf jörður.
Það er þýðingarlaust að benda
á Akranes, þar sem togararnir
hafa alltaf fengið hæsta verð fyrir
afla sinn og fullyrða, að það sem
hægt sé að gera á Akranesi, sé
hægt að gera hér. Því miður er ísa-
fjörður, eftir áratuga stjórn krat-
ana ver settur um atvinnuaðstöðu
en okkur annar kaupstaður lands-
ins. Á Akranesi hefur einkafram-
takið undir forystu Sjálfstæðis-
manna skapað myndarleg atvinnu-
fyrirtæki, sem hafa skapað verka-
mönnum örugga og góða atvinnu.
Á Isafirði ætluðu kratarnir að leysa
öll vandamál atvinnulífsins og af-
þökkuðu afskipti einkaframtaks-
ins af því. Akranes undir forustu
sjálfstæðisstefnunnar er til fyrir-
myndar um atvinnu aðstöðu en
Isafjörð skortir flest, sem nauð-
synlegt er til að hægt sé að halda
uppi atvinnu í bænum. Þetta er
munurinn á stefnu þessara flokka
í framkvæmd.
Þetta veit almenningur í bænum
og hann veit líka, hverjir það eru,
sem bera ábyrgð á þessu ófremd-
arástandi. Það eru kratarnir, sem
allt ætluðu að gera sjálfir, en hafa
gert það eitt að stöðva rekstur at-
vinnutækja sinna.
Þeir selja bátana eða binda þá.
Birgir Finnsson, forstjóri Sam-
vinnufélags ísfirðinga, sem engan
bát hefur gert út í allt haust og
nýbúinn er að selja einn bát fé-
lagsins burt úr bænum, þrástagast
á því í blaðinu Skutull, sér til and-
legrar hugarhægðar, að forráða-
menn togarafélagsins hafi brugð-
izt skyldu sinni við atvinnulífið á
Isaf. Þarf sannarlega kokhreysti
hjá þessum manni að tala og rita
um atvinnumál þessa bæjar, hvað
þá að bera sig saman við togara-
félagið, sem haldið hefur skipum
sínum gangandi og veitir um 60—
70 sjómönnum ágæta atvinnu.
Orsakir atvinnuleysisins.
Sjálfur viðurkennir Birgir Finns-
son í Skutli 29. nóv. s.l. að hann
og félagar hans beri höfuðsökina
á atvinnuleysinu. Þar segir orð-
rétt:
„Þessi stöðvun vélbátaflotans
hefur haft í för með sér mikið
atvinnuleysi, því rekstur hrað-
frystihúsanna og annara fiskverk-
unarstöðva hefir byggzt algjörlega
á þeirri útgerð.
Ekki aðeins starfsfólk téðra at-
vinnufyrirtækja hefur orðið hart
útisökum stöðvunar bátaflotans
heldur hefur allt athafnalífið í
bænum, að meira eða minna leyti,
verið drepið í dróma kyrrstöðu og
eyindar, enda ekki við öðru að bú-
ast þegar ein aðallíftaug atvinnu-
lífsins brestur“.
Þannig hljóðar lýsing Skutuls á
orsökum atvinnuleysisins. Þessi
lýsing er hárrétt en jafnframt
harður dómur á því fjörráði við
atvinnulífið að binda vélbátaflot-
ann í höfn.
„Bátar fólksins“.
Á stöðvun vélbátaflotans ber
Birgir Finnsson höfuðsökina. Hann
tekur sér það vald að binda „báta
fólksins“ sem hann hefur svo fag-
urlega nefnt þá, bátana, sem fólk-
inu í bænum hefur verið talin trú
um að alltaf myndu verða gerðir
út til að veita því atvinnu og aldrei
seldir burt úr bænum. Fólkinu í
bænum hefur verið talin trú um,
að Samvinnufélagið væri eign
þess, að það ætti báta þess, og
rekstri þeirra yrði hagað með hag
vinnandi fólks, sjómanna og verka-
manna fyrir augum. — Hefur
fólkið ekki verið vísvitandi herfi-
lega blekkt? Hefur það samþykkt
að selja Valbjörn burt úr bænum?
Hefur það samþykkt að binda bát-
ana til þess að atvinnulífið í bæn-
um væri „drepið í dróma kyrrstöðu
og eymdar“.
Nei, vissulega hafa sjómenn og
verkamenn ekki samþykkt þetta.
Fólkið hefur ekkert verið aðspurt.
Birgir Finnsson kallar ekki saman
félagsfund til að samþykkja að
selja báta félagsins. Hann spyr
hvorki einn eða neinn er hann
bindur bátana í höfn. Hann hefur
ekkert undirbúið það, að hefja
starfrækslu bátanna í vetur. Hann
á lóðir á einn bát (að eigin sögn)
og enn hefur hann ekki leitað eftir
rekstursláni hjá viðskiptabanka
sínum, að eigin sögn. Þetta er all-
ur viljinn og dugnaðurinn til að
koma vélbátum af stað. Birgir hall
mælir mjög „einkaframtaki“ „aft-
urhaldsflokkanna“, „sem takmark-
ast af sjónarmiðum auðvaldsskipu-
lagsins, en þar verður réttur hins
vinnandi manns, hinnar f jölmennu
alþýðu að víkja fyrir stundar-
hagsmunum og ímynduðum hagn-
aði fárra einstaklinga".
Áfram er haldið og síðan sagt
orðrétt:
„Strax og það er hagur einka-
framtaksins að stöðva starfrækslu
atvinnutækisins, eða starfrækja
það á þann hátt, að það gefi litla
sem enga atvinnu því fólki, sem á
afkomu sína undir rekstri þess, þá
framkvæmir einkaframtakið það
gerræði við alþýðuna hlýfðar-
laust“.
Svo mörg eru þau orð jafnaðar-
mannsins Birgis Finnssonar. Þessi
lýsing á 100% við um stjórn hans
á útgerðarfélagi fólksins, Sam-
vinnufélaginu. Þegar honum þykir
henta sviptir hann sjómenn og
verkamenn félagsins hlýfðarlaust
atvinnu sinni og það án þess að
kunna að skammast sín. Hann
hrópar bara fantar, fantar, 'þið
sviptið fólkið atvinnu, þið sveltið
fólkið. Svo glórulaust vanmat hef-
ur þessi maður og flokksmenn
hans á dómgreind Isfirðinga, að
þeir halda að verkamenn og sjó-
menn sjái ekki í gegn um skrípa-
leik þeirra og málæði.
Bátarnir sendir á fjarlæg mið.
Sannleikurinn er sá, að kratarn-
ir hafa engin úrræði í atvinnumál-
Framhald á 4. siðu.