Vesturland - 24.12.1951, Blaðsíða 5

VESTURLAND
Hestarnir lötruðu hægt og stigu
þungt til jarðar undir byrðum sín-
um. Langir plankar og borð voru
bundin saman í knippi, og bar hver
hestur tvö, sem héngu sitt hvor-
um megin hryggjar. Afturendar
byrðanna drógust með jörðinni,
urguðu á grjótinu og rispuðu jarð-
veginn.
Ólafi þótti þetta merkileg sjón.
Hann stóð lengi og horfði á eftir
lestamönnum, þar sem þeir ská-
sneiddu brekkumar niður eftir.
Ólafur var orðinn einn eftir með
smalahundi sínum. Og nú fór
hann að setja sér fyrir sjónir, að
vetur væri kominn og hvernig þá
væri umhorfs á þessum slóðum —
allt mjallhvít, kuldaleg auðn og
enga lifandi veru að sjá. Svo þegar
kvöldaði, birtust marglit norður-
ljósabönd á dimmbláum stjörnu-
himni, hvikul og bragandi. Þetta
var einn af mörgum hugleikjum
hans í einverunni.
Þannig leið þetta sumar í þrot-
lausu starfi og striti. Ungir og
gamlir urðu að leggja fram krafta
sína, og allt þetta erfiði bar að
þessu sinni góðan árangur, því að
sumarið var hagstætt og gott.
Úlfur bóndi var ánægður með
frammistöðu sonar síns og þótti
honum hafa farnast vel smala-
mennskan. Hann gerði sér vonir
um það, að ólafur mundi verða
góður fjármaður eins og forfeður
hans í Skuggahlíð höfðu verið.
En hér lá einnig annar fiskur
undir steini. Úlfar vissi, að einver-
an og ábyrgðarstarfið mundi hafa
góð og þroskavænleg áhrif á
drenginn. Hann vissi það af eigin
reynslu.
Ólafur átti að kynnast óttanum
— og sigrast á honum. Hann átti
að læra að sjá fótum sínum forráð,
vera gætinn, athugull og djarfur,
en ekki fífldjarfur.
Þetta hafði lánazt, og það var
mesta lánið á þessu farsæla sumri.
Þannig hugsaði bóndinn í
Skugghlíð.
Ólafur festi djúpar rætur í
Skuggahlíð. Hann óx upp sam-
kvæmt þeim lögmálum, sem ein
kynslóð eftirlætur annarri.
Hann var hægur í framkomu, en
sífellt opinn fyrir öllu, sem fram
fór umhverfis hann, orðum manna
og athöfnum.
Drengurinn var alltaf prúður,
lipur í leikjum sínum, en sérstæð-
ur í hugmyndalífi og einrænn
nokkuð.
Þó að aldursmunur foreldranna
væri mikill og skapgerð þeirra ó-
lík, voru samfarir þeirra góðar, og
hvort um sig hélt sínum meðfæddu
eiginleikum óbreyttum. Þau voru
samhent um uppeldi drengsins og
hugsuðu sem svo, að hvert þroska-
stig barns hefði sín sérstöku ein-
kenni, sem ekki voru alltaf for-
eldrunum að skapi í bráðina, en
þetta breyttist með aldri og
þroska.
I Skuggahlíð féllu aldrei ill eða
reiðileg orð, er valda sársauka,
sem örðugt er að gleyma.
Drengurinn festi takmarkalaust
traust á föður sínum og tók alla
úrskurði hans gilda. Eitt sinn
spurði hann föður sinn, hvemig
mennimir yrðu til. Úlfur svaraði
því á þá leið, að þetta gætu börn
á hans aldri ekki skilið — hann
yröi að bíða, þangað til hann væri
orðinn eldri.
Þá gekk ólafur aftur til leikja
sinna fullviss um það, að þetta
væri eina rétta úrlausnin.
Nú gerðist nýr atburður í lífi
drengsins. Konráð Sigurðsson kom
til sögunnar. Ólafur hafði þegar
fjögra ára gamall lært að þekkja
bókstafina. Þessi kennsla hafði
farið fram í skuggalegu baðstof-
unni hjá ömmu gömlu og þó meira
sem leikur en kennsla.
Hann kom foreldrum sínum á
óvart einn sunnudag, þegar hann
tók sálmabók móður sinnar og fór
að stafa hægt og gætilega sálm
eftir Matthías Jochumsson.
Þegar hér var komið sögu, kunni
hann einföldustu atriði bama-
fræðslunnar. Lengi höfðu foreldrar
hans velt því fyrir sér, hvort þau
ættu ekki að senda hann í skóla
að Stórholti. Ungur farkennari
kenndi þar um veturinn, og mikið
var látið af honum þar í dalnum.
Börnunum þótti mjög vænt um
hann, og þá þótti þeim ekki lítið til
þess koma, að auk venjulegra
námsgreina kenndi hann þeim söng
og leiki.
En leiðin frá Skuggahlíð að Stór
holti var alllöng og oft torfær í
vetrarsnjóum og illviðrum.
í ráði var að byggja heimavist-
arskóla í hreppnum svo fljótt, sem
unnt væri, og átti ungi kennarinn
að verða forstöðumaður hans. En
ekki var fært að bíða þangað til
það mál kæmist í framkvæmd.
En haustdag nokkum, áður en
niðurstaða var fengin um skóla-
göngu Ólafs, bar Konráð Sigurðs-
son að garði í Skuggahlíð.
Það var dapurlegur september-
dagur. Birtan var dauf og sumar-
litirnir sölnaðir. Regnið buldi á
þakinu sleitulaust, dró þó úr því
með köflum, en svo færðist það í
aukana hina stundina. Þetta lét í
eyrum eins og raunalegt lag án
upphafs og endis. Undir kvöldið
tók að hvessa með stynjandi þot-
um, og jók það enn meir á ömur-
leika dagsins.
Allt í einu voru barin þrjú högg
á útidyrnar. Þegar- komið var til
dyra, stóð þar langferðamaður,
sem baðst gistingar og dvalar í tvo
eða þrjá daga til þess að hvíla
hest sinn, því að hann væri upp-
gefinn eftir langa og erfiða ferð
yfir fjöll og heiðar. Hesturinn
hafði líka helzt lítið eitt á vinstra
afturfæti. Úlfur bóndi kallaði á
vinnumann og bað hann að taka
hestinn, leiða hann í hús og þurrka
af honum svita og regnbleytu.
Seinna mundi hann koma sjálfur
og líta eftir, hvort nokkuð væri
hægt að gera við lasna fótinn.
Síðan sneri Úlfar sér að gestin-
um og spurði:
„Hvað heitir maðurinn og hvað-
an kemur hann?“
„Konráð Sigurðsson. Ég kom
austan yfir heiði. Hvað heitir
þessi bær?“
„Skuggahlíð. Og ég heiti Úlfur
Úlfarsson og á að heita húsbónd-
inn hérna“.
Síðan leiddi Úlfur gestinn til
stofu. Vinnukona tók við vos-
klæðum gestsins og færði honum
síðan kjarngóðan, heitan mat.
Við nánari eftirgrennslan um
gestinn kom í ljós, að hann var
guðfræðistúdent.
Fljótt dró til kunningsskapar
hans og Ólafs litla. Drengnum
fannst svo mikið til um þennan
beinvaxna, bjarthærða stúdent,
fjör hans og skýra og hiklausa orð
færi, að vel hefði mátt segja hon-
um, að hann væri einhver sendi-
boði frá öðrum heimi. Flestir
menn í þessum þrönga dal voru
fremur fáorðir og tal þeirra mest
um sauðfé, hesta og heyskap.
Hreyfingar þeirra voru seinar og
stirðlegar. Enginn þeirra hafði séð
Kaupmannahöfn, borg turnanna
við bláu sundin. Enginn þeirra
kunni að tala dönsku, og því síð-
ur ensku, eins og þessi maður
gerði. Drengurinn, sem annars var
svo dulur og feiminn, gleymdi nú
allri óframfærni og tók að spyrja
þennan víðförla gest spjörunum
úr, svo að móðir hans undraðist.
Hún stóð upp eins og ósjálfrátt,
gekk til drengsins og strauk yfir
koll hans eins og hún vildi koma
honum til sjálfs sín.
En þó hafði hún sjálf yndi af
spurningum drengsins og fróðleg-
um svörum og frásögnum gestsins.
Ungi stúdentinn færði gleði og
birtu yfir Skuggahlíð. Innra með
honum bjó orka og fjör, sem skein
úr björtum augum, hljómaði í rödd
inni og lék í öllum hreyfingum
hans. Heimilisfólkið í Skuggahlíö
hafði aldrei fyrr kynnzt slíkri
glæsimennsku og lífsfjöri. Hann
bar með sér hressandi og heillandi
blæ frá suðlægari löndum og brá
upp nýjum og fegri himni yfir
þessum þrönga hamradal. Allir
voru þessum góða gesti þakklátir
í hjarta sínu fyrir komuna og ósk-
uðu, að dvöl hans mætti verða sem
lengst.
Og annað kvöldið, sem Konráð
var gestur í Skuggahlíð, söng hann
með fallegri og vel æfðri tenór-
rödd mörg eftirlætislög íslenzkra
alþýðu og það svo eðlilega og af
svo miklum skilningi, að öllum
þótti yndi á að hlýða.
Þetta sama kvöld var það af-
ráðið, að hann kæmi aftur að
Skuggahlíð í byrjun október og
yrði kennari ólafs um veturinn.
Hann viðurkenndi ótilkvaddur, að
hann hefði orðið að gera hlé á
námi sínu í Kaupmannahöfn vegna
fjárskorts. Á þessum kyrrláta
dalabæ þótti honum gott að láta
marglitar lifandi myndir frá gleði
lífi dönsku höfuðborgarinnar líða
sér fyrir hugskotssjónir. Hann
vildi engu glata af þeim nýju,
sterku áhrifum, sem hann hafði
öðlazt þar. Því var hann fús til að
segja frá, til þess að halda þess-
um minningum sínum vakandi.
Þegar hann fór, var sem dimmdi
yfir heimilinu.
GLEÐILEG JÓL!
GOTT NÝTT AR!
Fallegt úrval af:
Náttkjólum, undirfötuin
lífstykkjuin og sokkabandabeltum.
Ýmsar áteiknaðar hannyrðavörur,
lsaumsgarn, strammi
javi og etamine.
Þökkum viðskiptin á líðandi ári.
Verzlun Karls Olgeirssonar.
iBÚÐ.
Ibúð til sölu í húsinu Túngata 13 (efri hæð). Nánari upp-
lýsingar um greiðslufrest og annað varðandi cignina gefur
eigandinn Daði Kristjánsson.