Vesturland - 28.05.1971, Page 1

XLVTII. árg.
ísafjörður, 28. maí 1071.
5.—6. tölublað.
Vísvitandi blekkingar Steingríms í
landhelgismálinu
Hominn i andstöðu við formann sinn
Landhelgismálið er til um-
ræðu í forsíðugrein í blaðinu
„ísfirðingi", sem út kom 22.
maí sl. Ritar Steingrímur
Hermannsson þar greinina
„Fáeinar staðreyndir í land-
helgismálinu.“ Rekur hann
þar í 8 töluliðum nokkur at-
riði, sem hann kallar „stað-
reyndir“ í landhelgismálinu.
Fyrstu fjórir liðirnir eru
ekki umtalsverðir; þeir liggja
hverju mannsbarni jafnt í
augum uppi og Steingrími.
5. töluliður er athyglisverð-
ur fyrir vísvitandi blekkingar
og rangfærslur. Liðurinn
hljóðar þannig orðrétt: „5.
Færa verður landhelgina út
fyrir hafréttarráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna, sem halda
á haustið 1973, einfaldlega
vegna þess, að nú eru engin
alþjóðalög eða reglur um víð-
áttu fiskveiðilögsögu og því
ekkert, sem bannar útfærslu.
Það er hins vegar yfirlýst
stefna stórveldanna, bæði
Bandaríkjamanna og Rússa,
að fá 12 mílna fiskveiðilög-
sögu samþykkta á hafréttar-
ráðstefnunni. Við íslendingar
eigum því á hættu, að 12
sjómílna fiskveiðilögsaga
verði orðin að alþjóðalögum
1973. Þá yrði útilokað fyrir
okkur að færa út, en hins
vegar erfiðara að afnema
það, sem við höfum áður
gert á meðan engar reglur
bönnuðu útfærslu.“ (Leturbr.
Vesturlands.)
Hér eru á ferðinni háska-
legar og vísvitandi blekking-
ar. Hafréttarráðstefnan 1973
setur engin alþjóðalög, hún
er engin löggjafarsamkunda
þjóðanna, og fáránlegt að
halda því fram, að niðurstaða
ráðstefnu, sem haldin er
haustið 1973, geti orðið að
alþjóðalögum á því ári, hver
svo sem niðurstaða ráðstefn-
unnar kynni að verða.
Sömuleiðis er alveg öruggt,
að ráðstefna þessi samþykkir
aldrei 12 mílna fiskveiðilög-
sögu. 12 mílurnar náðu ekki
samþykki 1958, og munaði
þar atkvæði íslands, en nú
hefur afstaða margra þjóða
breyzt okkur í hag, og engin
hætta á ferðum fyrir okkur
í þessu tilliti. Við höfum allt
að vinna og engu að tapa á
hafréttarráðstefnunni 1973.
Hitt er einnig vísvitandi
blekking, að láta sem svo að
stórveldin tvö, Bandaríkin og
Sovétríkin, ráði úrslitum á
væntanlegri hafréttarráð-
stefnu, og þau ein setja engin
alþjóðalög upp á sitt ein-
dæmi. Þvert á móti eiga þessi
tvö stórveldi undir högg að
sækja á ráðstefnunni með að
viðhalda 12 mílna lögsög-
unni.
Lokaorðin í þessum tölulið
eru sömuleiðis vísvitandi
blekking. Vinstristjórnin færði
ekki út fiskveiðilögsöguna í
12 mílur fyrr en eftir að
Genfarráðstefnan 1958 hafði
leitt í Ijós, að meirihluti full-
trúa þar var meðmæltur 12
mílna fiskveiðilögsögu.
Ætlar Steingrímur Her-
mannsson að slá því föstu,
að ráðstefnan 1973 geti ekki
fullt eins vel verið meðmælt
50 sjómílna eða jafnvel enn
stærri fiskveiðilögsögu? Að
það sé „útilokað að færa út“
eftir 1973 er helber þvætting-
ur. Við ísiendingar færðum
út í 12 mílur eftir ráðstefn-
una 1958. Við getum alveg
á sama hátt fært út eftir
ráðstefnuna 1973, en auðvit-
að einnig fyrir þann tíma,
ef okkur sýnist svo, enda er
ráð fyrir þeim möguleika
gert í tillögum ríkisstjórnar-
innar sem samþykktar voru
á Alþingi.
Steingrímur Hermannsson
veit það jafn vel og aðrir,
eða á að vita það, að út-
færsla fiskveiðilögsögu hefur
nær aldrei verið gerð eftir
neinum alþjóðalögum, heldur
nær alltaf með einhliða að-
gerðum strandríkis.
Ekki lagast málflutningur-
inn þegar nýkjörinn ritari
miðstjórnar Framsóknar-
flokksins kemur að 6. tölulið
„staðreyndanna“. Þar segir
svo: „6. Koma verður í veg
fyrir að útfærsla verði lögð
íyrir alþjóðadómstólinn í
Haag. Dómstóllinn getur
varla úrskurðað meiri fisk-
veiðilögsögu en þá, sem al-
mennust er, þ.e. 12 sjómíl-
ur . . .“
Steingrímur Hermannsson
situr ekki inni með neina sér-
staka vizku um hugsanlega
dómsniðurstöðu í máli, sem
ekki er orðið til. Alþjóðadóm-
stóllinn í Haag dæmdi Norð-
mönnum 4 sjómílur 1952, þó
að þriggja sjómílna landhelgi
væri þá talin vera almenna
reglan. Sá úrskurður Alþjóða-
dómstólsins styrkti mjög all-
ar frekari aðgerðir okkar í
landhelgismálinu.
En í afstöðu sinni til Al-
þjóðadómstólsins má segja
um Steingrím, að þar rísi
skepnan gegn skapara sínum.
Formaður Framsóknarflokks-
ins, Ólafur Jóhannesson, hef-
ur allt aðra skoðun á þessu
máli en Steingrímur, sbr. til-
vitnuð ummæli Ólafs, sem
birt eru á öðrum stað hér á
síðunni.
Þessi djúpstæði ágreiningur
Steingríms og Ólafs heitir á
máli Framsóknarmanna, að
xD
stefnan sé „opin í báða enda.“
7. tl. fjallar um uppsögn
samningsins við Breta, og
segir Steingrímur, að sá
samningur veiti Bretum „ein-
hliða rétt til þess að vísa
útfærslu okkar íslendinga til
Alþ j óðadómstólsins.1 ‘
í næstu málsgrein segir
Steingrímur, að dómstóllinn
taki aðeins við málum, sem
báðir aðilar séu sammála um
að til hans verði vísað.
Er Steingrímur ekki læs,
eða þá við, sem lesum þessa
speki? Hvernig getur réttur
Breta verið „einhliða" þegar
við höfum sama rétt? Stein-
grími bæri að kynna sér bet-
ur afstöðu flokksformanns
síns í þessu máli, en yrði þó
trúlega ekki sammála „já, já,
nei, nei,“ því hvorugum end-
anum má loka.
8. og síðasti töluliður „stað-
reynda“ Steingríms er athygl-
isverður. „Færa verður minnst
út í 50 sjómílur." (Leturbr.
Vesturlands).
Hann virðist ekki hafa lesið
Framhald á 2. síðu
Olafiir og Alpjóðadómstóllinn
Ólafur Jóhannesson, formaður Framsóknarflokksins,
markaði skýra stefnu um afstöðu íslendinga til Al-
þjóðadómstólsins í Haag, í ræðu, sem hann flutti á
Alþingi 14. nóvember 1960. Af skrifum Steingríms
Hermannssonar um landhelgismálið í „ísfirðing", sem
rædd eru hér á síðunni, mætti ætla að hann væri búinn
að gleyma orðum Ólafs, en honum til upprifjunar skulu
þau birt hér í heild. Þau hljóða svo:
„Og þess vegna eigum við ekki að skorast undan
því að eiga orðastað við aðrar þjóðir um þetta mál,
og við eigum ekki að skorast undan því að taka þátt
í viðræðum við aðrar þjóðir um það. Og ég verð að
segja, og vil láta það koma fram í sambandi við þetta,
að ég tel raunar eina veikleikamerkið í okkar málstað
hér vera það, ef rétt er hermt, að við höfum neitað
að leggja þetta mál til úrlausnar hjá alþjóðadómstól-
um. Ef það er rétt, þá hefur verið haldið á annan
veg á þessu máli heldur en var gert 1952, því að ef
ég man rétt, og það leiðréttist þá hér á eftir, ef ég
fer með rangt mál, þá var það boð íslendinga þá,
að leggja það mál og þá deilu, sem þar af spratt,
undir úrlausn alþjóðadómstólsins, þegar fjögurra sjó-
mílna fiskveiðilandhelgin verður ákveðin. Og vissulega
er það svo, að smáþjóð verður að varast það að ganga
svo langt, að hún geti ekki alltaf verið við því búin
að leggja mál sín undir úrlausn alþjóðadómstóls, því
að sannleikurinn er sá, að smáþjóð á ekki annars
staðar frekar skjóls að vænta heldur en hjá alþjóða-
samtökum og alþjóðastofnunum, af því að hún hefur
ekki valdið til að fylgja eftir sínum ákvörðunum eins
og stórveldin. Og þess vegna hefði, að mínu viti, hvert
eitt spor í þessu máli átt að vera þannig undirbúið,
að við hefðum verið við því búnir að leggja það undir
úrlausn alþjóðadómstóls."