Vesturland - 05.01.1974, Blaðsíða 4

4
'IIIII1111111IIIIIIIIIIII111111111111111111111111111IIIII lllllllllllll II lllllll IIIII llllllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIII llllllllll
I I
_ VJ a/éxmxBam sartaiwEsismmi -
| Útgefandi: Kjördœmisráð Sjálfstæðisflokksins í Vest- |
| fjarðakjöræmi. =
| Blaðnefnd: Ólafur Þórðarson, Isafirði, Guðmundur Agn- |
| arsson, Bolungarvík, Halldór Bernódusson, Suðureyri, |
= Hafsteinn Davíðsson, Patreksfirði, Sigurður Sv. Guð- =
mundsson, Hnífsdal. =
Ábyrgðarmaður: Finnur Tli. Jónsson. |
| Afgreiðsla: Uppsölum — Sími 3062. 1
= Prentstofan Isrún hf., Isafirði. |
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiJiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinTi
Lærdómsríkur sumunburður
í landhelgissamningnum milli íslendinga og Breta á árinu
1961 var samið um að Bretar létu togara sína ekki veiða
innan þáverandi fiskveiðilandhelgi, á svæðinu frá Látrabjargi
að Horni, allt samningstímabilið. Þá var það viðurkennt af
hálfu Breta að þetta svæði hefði sérstöðu, að ef brezkum
togurum yrði hleypt þar inn myndi það stofna í hættu af-
komu þess fólks, sem byggir þennan landshluta og að mestu
leyti á líf sitt og afkomu undir því, sem þessi fiskimið gefa.
Þetta var viðurkennt af andstæðingum okkar vegna þess
að þeir vissu að þeirra eigin togarar sóttu á Vestfjarðamið
um 55% af öllum þeim afla, sem á íslandsmið var sóttur.
Þessvegna gengu þeir inn á að friða fiskveiðilandhelgina,
sem þá var, fyrir botnvörpuveiðum á þessu svæði.
Þessi sérstaða Vestfirðinga er sú sama nú og þá.
En nú bregður svo kuldalega við að forsætisráðherra ís-
lands gerir samkomulag við forsætisráðherra Bretlands um
lausn landhelgisdeilunnar tiil tveggja ára. Með því samkomu-
lagi skipta þeir veiðisvæðum brezkra togara við ísland innan
fiskveiðilandhelginnar í sex svæði og leyfa veiðar í hverju
þeirra í 10 mánuði á ári í tvö ár. Þetta samkomulag stað-
festi Alþingi með 54 gegn 6 atkvæðum. Þrátt fyrir yfirlýs-
ingar margra stjórnarþingmanna að aldrei yrði við Breta
samið eða að þetta væri ekki samningur heldur úrslitakostir,
þá gleyptu þessir sömu menn allt, sem þeir höfðu áður sagt
og fullyrt að aldrei kæmi til greina. Því miður voru það að-
eins sex þingmenn, sem ekki'létu undan og töldu að ef hér
væri um frjálsan samning að ræða mætti krefjast breytinga
á honum.
Forsætisráðherra barði höfðinu við steininn og hrópaði:
Þessi samningur óbreyttur eða enginn. Þingmennimir, sem
þrátt fyrir þetta greiddu atkvæði gegn samningnum, voru
fimm þingmenn Sjálfstæðisflokksins og Bjami Guðnason.
Fyrir nokkru síðan ræðst Halldór á Kirkjubóli í fram-
sóknarblaðinu ísfirðingi að þeim Matthíasi Bjarnasyni og
Þorvaldi Garðari Kristjánssyni fyrir afstöðu þeirra til þessa
landhelgissamnings og fer geyst, eins og hans er vani. Það
er eftirtektarvert að þetta er eina röddin, sem opinberlega
hefur heyrst á Vestfjörðum, sem lofar og prísar þennan
vandræðasamning.
Hver trúir því, að forsætisráðherra Breta hefði neitað
að ganga til samkomulags til lausnar þessari deilu, þótt
Ólafur Jóhannesson hefði haldið fast á þessu máli og fylgt
fram þeirri sérstöðu, sem Bretar viðurkenndu 1961, að friða
fiskveiðilandhelgina úti fyrir Vestfjörðum? Það þýðir ekki
að segja það nokkrum manni, að Mr. Heath hefði látið sam-
komulagið stranda á því.
Það skyldi þó ekki vera að forsætisráðherra okkar hafi
ekki gert sér grein fyrir þeirri sérstöðu, sem hér er um að
ræða, fyrr en hann var kominn heim og búinn að gera þenn-
an samning?
I ræðu, sem Matthías Bjarnason hélt á Alþingi í umræð-
um um samkomulagið við Breta, sagði hann: að á árinu 1959
hefði aflamagn á Vestfjörðum verið komið niður í 12,2%
af heildaraflamagni á landinu. En síðan sagði hann: „En
hvað hefur svo gerzt síðan 1959? Afli fer að lagast, þegar
svæðið er friðað innan 12 mílna fyrir erlendum veiðiskipum.
Það fer aftur að byggjast upp útgerð á öllu þessu svæði.
Og á síðustu vetrarvertíð var landað á Vestfjörðum 21.800
lestum af fiski bæði af togurum og bátum og 98% af þessum
afla voru í 1. flokki og frystur að stærstum hluta í neyt-
endapakkningar fyrir Ameríkumarkað, enda eru Vestfirðing-
85 ARA:
Þórður Jóhannsson
ÚRSMIÐUR Á ÍSAFIRÐI
Þórður Jóhannsson, úrsmið-
ur átti 85 ára afmæli 16. des.
síðastliðinn.
Hann fæddist að Eiðhúsum
í Miklaholtshreppi á Snæ-
feilsnesi 16. desember 1888.
Þórður er af Hjarðarfellsætt,
sonur Jóhanns Erlendssonar,
bónda og söðlasmiðs, og konu
hans Önnu Sigurðardóttur.
Hann óist upp í Dai 1 Mikia-
hoitshreppi og síðar í Ólafs-
vík.
Til Ísafjarðar kom Þórður
15 ára gamall með föður sín-
um og vann sumarlangt í
fiskvinnu í Edinborg, en árið
eftir, 1904, fluttist hann til
ísafjarðar og hóf nám í úr-
smíði hjá Skúla K. Eiríkssyni,
úrsmið, og vann við það verk-
stæði um tíu ára skeið.
5. ágúst 1923 kvongaðist
hann Kristínu Magnúsdóttur,
Ólafssonar, prentsmiðjustjóra
á ísafirði, en móðir hennar
var Helga Tómasdóttir, systir
Jónasar Tómassonar tón-
skálds.
Kristín átti 75 ára afmæli
22. ágúst s.l. og guilbrúðkaup
áttu þau 5. ágúst s.l.
Börn þeirra hjóna eru:
Högni, bankastjóri og for-
seti bæjarstjórnar ísafjarðar,
kvæntur Kristrúnu Guðmunds-
dóttur hjúkrunarkonu. Hjör-
dís, íþróttakennari, gift Árna
Guðmundssyni, skólastjóra á
Laugarvatni. Anna, hárgr.-
kona, gift Bjarna Bachmann,
kennara í Borgarnesi. Helga,
vinnur á póstmálaskrifstof-
unni í Reykjavík. Ólafur, toll-
vörður, kvæntur Ragnhildi
Guðmundsdóttur, talsímakonu.
Magnús, úrsmiður, sem vinn-
ur með föður sínum.
Sama árið og Þórður
kvæntist stofnaði hann eigin
verzlun og verkstæði í hús-
inu Ásbyrgi á ísafirði og átti
hann því 50 ára verzlunaraf-
mæli 9. október s.l.
Árið 1928 byggði hann
verzlunar- og íbúðarhúsið nr.
4 við Hafnarstræti á ísafirði,
og hefur hann búið þar og
rekið verzlun og verkstæði
síðan. Á sama tíma byggði
ég og félagi minn, Einar Guð-
mundsson, húsið Hafnarstræti
6 og Jónas Tómasson, tón-
skáld, húsið Hafnarstræti 2,
Þórður Jóhannsson
en hús þessi eru öll sam-
byggð.
Þá hófst samstarf með okk-
ur Þórði, sem leiddi til
traustrar vináttu sem aidrei
hefur borið skugga á allar
stundir síðan. Mikil og góð
vinátta hefur einnig verið
með okkar fjölskyldum, bæði
konum og börnum.
Samstarfi okkar Þórðar
var ekki lokið varðandi bygg-
ingarframkvæmdir, því að ár-
ið 1946, þann 4. júní, urðum
við samtímis fyrir stórtjóni,
sem varð vegna eldsvoða á
húsum okkar, en þau urðum
við þá að byggja upp að
mestu leyti að nýju.
Fyrir allt það samstarf,
sem við þá áttum, og svo
ótal margt annað, þakka ég
af alhug.
Á yngri árum var Þórður
mjög áhugasamur um söng-
og leiklistarmál, en ísfirðing-
ar hafa einmitt sýnt þessum
málum áhuga með góðum
árangri. Hann söng í karla-
kór og kirkjukór í marga ára-
tugi og var góður söngmaður.
í Góðtemplarareglunni hef-
ur Þórður starfað manna
mest hér í bæ í fjölda ára og
þar sem annars staðar verið
traustur félagi.
Oddfellowreglan hefur not-
ið góðs af s.tarfi hans, sem
honum verður vafalaust þakk-
að á verðugan hátt.
Þá er þess að geta, að starf
hans í sóknarnefnd ísafjarðar
var æði umíangsmikið, þar
sem hann var formaður
kirkjubyggingarsjóðs og í
mörg ár gekkst hann fyrir
skemmtunum, sem haldnar
voru 1. desember ár hvert,
til fjáröflunar þeim sjóði. Því
var við brugðið, hversu vel
var vandað til þessa hátíða-
halds, enda troðfullt hús
hverju sinni.
Tómstundir Þórðar hafa
ekki verið æði margar, því
ævi hans má heita að hafi
verið þrotlaust starf. Og enn
þá vinnur hann alla daga, þótt
þrekið sé ekki það sama og
áður var, enda farinn að
kenna lasleika, en sjónin er
óskert og handstyrkur einnig
og mun það sjaldgæft um svo
aldinn mann.
Þá var það að hann byggði
sér sumarbústað í því fagra
'landi Tunguskógi og undi þar
hag sínum vel og dvaldi þar
allmörg sumur. Þar, sem ann-
ars staðar, vann hann ötul-
lega að byggingunni, fegrun
lóðar, skóg- og blómarækt.
Er þetta hin fegursta gróður-
vin.
Kristín kona Þórðar hefur
reynzt honum hin mesta stoð
og stytta í umfangsmiklu
heimilishaldi, sem og öðrum
þáttum samvistar þeirra.
Þórður er léttur í máli og
skrafhreifinn og í engu er
honum farið að förlast á and-
lega sviðinu. Hann er marg-
fróður og kann frá ýmsu
skemmtilegu að segja, sem
ekki gefst kostur á að rekja
hér.
Þórður hefur unnið ótví-
ræðan sigur í lífsbaráttunni.
Hann hefur skilað miklu
dagsverki og getur nú Iitið
yfir farinn veg í öruggri vissu
um að hafa gert skyldu sína.
Hinum megin við vegginn,
sem skilur íbúðir okkar, er
enn kliður frá skærum barns-
röddum, Afabörnin eru þar á
ferð. Þau þurfa oft að finna
afa og ömmu, nóg eru erindin,
ar, sem eru 4,7% af þjóðinni, nú með 26% af heildarfram-
leiðslunni miðað við magn, en hærri, ef miðað er við verð-
mæti að undanskildum loðnuafla. Hvað verður, þegar togur-
um er hleypt inn í landhelgina í 10 mánuði á ári?“
Á Vestfjörðum verður það ekki árásarefni á Matthías
Bjarnason og Þorvald Garðar að hafa greitt atkvæði gegn
samkomulaginu við Breta, eins og það var í pottinn búið.
Heldur er þeim almennt og öðrum þingmönnum sem at-
kvæði greiddu gegn þessum samningi, þökkuð einörð and-
staða til þessa undanhaldssamnings, og hefði það óneitanlega
verið ánægjulegra að aðrir þingmenn Vestfirðinga hefðu
gert það sama.