Vesturland - 26.09.1981, Blaðsíða 4

iriiiiiiii Éiiniiii ~i i > ti' MíMmmmmmmmmmmmmmmí
I Aðalfundur
Aðalfundur Sjálfstæðiskvennafélags ísafjarð-
ar verður haldinn föstudaginn 2. október klukk-
an 21 að Uppsölum (uppi).
1. Venjuleg aðalfundarstörf
2. Lagabreytingar
3. Kjör fulltrúa á 24. lands-
fund Sjálfstæðisflokksins
4. Önnur mál
Eiga kvennaframboð rétt
Kvenréttindamál eru jafnan
til umræðu. Sjaldan þó eins og
nú. Hugsaniegt kvennafram-
boð á Akureyri, í Reykjavík og
jafnvel víðar hafa hrist upp í
mönnum og kvenréttindaum-
ræðurnar blossað upp. Hugs-
anlega á líka þátt í þessum
vaxandi áhuga á málefnum
kvenna, sú staðreynd að kona,
Vigdís Finnbogadóttir var kjör-
inn forseti íslands í fyrra. Er
hún fyrsti kjörni þjóðarlelðtog-
inn í heiminum.
Konur fengu kosningarétt til-
tölulega snemma á fslandi, eða
árið 1915 Fyrsta konan Ingi-
björg H. Bjarnason var kjörin á
þing af kvennalista við lands-
kjör árið 1922. Furðu fáar kon-
ur hafa fetað f fótspor hennar.
Og spurningin vaknar: hvers
vegna? Það er til dæmis at-
hyglisverð staðreynd að kona
var ekki kjörin til setu á Alþing-
is, úr kjördæmi utan Reykjavík-
ur, fyrr en árið 1974. Það var
Sigurlaug Bjarnadóttir frá Vig-
ur, sem þá skipaði þriðja sæti
framboðslista Sjálfstæiðs-
flokksins hér í Vestfjarðakjör-
dæmi og varð landskjörin. Sig-
urlaug er nú fyrsti varaþing-
maður Sjálfstæðisflokksins.
Vesturland taldi ástæðu til
að reifa þessi mál frekar og
leitaði til fjögurra Vestfirðinga
og bað þá að svara spurning-
unni: Telur þú kvennaframboð
eiga rétt á sér?
Þeir sem spurningunni svara
eru:
SIGURURLAUG BJARNA-
DÓTTIR frá Vigur, mennta-
skólakennari. Hún er varaþing-
maður og sat á Alþingi á árun-
um 1974 — 1978, en hafði áður
verið borgarfulltrúi í Reykjavík
um árabil
INGIBJÖRG INGIMARS-
DÓTTIR húsmóðir á Patreks-
firði, er reykvísk að uppruna,
en hefur búið á Patreksfirði
undanfarin ár, og m.a. stundað
þar kennslu við Grunnskólann.
GUÐMUNDUR AGNARSSON
á sér?
framkvæmdastjóri. Hann hefur
tekfð virkan þátt f störfum Sjálf-
stæisflokksins um margra ára
skeið og starfað mikið að bæj-
armálum í Bolungarvík, þ.á.m.
verið bæjarfulltrúi.
EINAR K. GUÐFINNSSON
stjórnmálafræðingur og rit-
stjóri Vesturlands. Hann er nú
annar varaþingmaður Sjálf-
stæðisflokksns í Vestfjarða-
kjöræmi og vinnur við skrif-
stofustörf í Bolungarvík.
Sigurlaug Bjarnadóttir:
Pólitísk markleysa
Spurt er: Eiga kvennafram-
boð rétt á sér? Væri ekki fullt
eins mikil ástæða til að spyrja:
Eiga karlaframboð rétt á sér?
Ég veit ekki betur en að í öllum
almennum kosningum á ís-
landi komi fram fleiri og færri
karlalistar og rekur enginn upp
ramaóp. A öðrum bregður fyrir
einstaka konu í öruggu sæti og
svo örfáum öðrum í vafasæt-
um. Svona er nú þetta af göml-
um vana.
FORDÆMI SÖGUNNAR
Hvað sem því líður, þá sýnist
mér það engan veginn bera vitni
heillavænlegri stjórnmálaþróun í
okkar landi, að nú á ofanverðri
20. öldinni skuli vera uppi bolla-
leggingar um sérstök kvenna-
framboð, á Akureyri og Reykja-
vík, I almennum kosningum nú á
næsta leyti. Þar með erum við í
rauninni að hverfa um þrjá aldar-
fjórðunga aftur í tímann til 1908,
Þegar kvennaframboð til bæjar-
stjórnar í Reyjavík skilaði fjórum
konum kjörnum í glæsiiegum
kosningasigri. Við munum það
líka, að annað kvennaframboð,
árið 1922 fleytti fyrstu konunni,
Ingibjörgu H. Bjarnason inn á
Alþingi. Fordæmi sögunnar eru
því óneitanlega hvetjandi fremur
en hitt.
STANDA ÁLENGDAR-
ÁHRIFALAUSAR
Það er á hinn bóginn furðulegt
og heldur dapurlegt, að stóraukin
menntun kvenna og kröftug jafn-
réttishreyfing skuli ekki hafa leitt
til almennari þátttöku þeirra og
áhrifa í íslenskum stjórnmálum.
Hér er annars vegar stærra mál og
viðurhlutameira en svo, að hægt
sé að skoða það aðeins frá al-
mennu jafnréttissjónarmiði eða
sem metnaðarmál kvenna. Það
felur jafnframt í sér þá mikilvægu
spurningu, hvort við höfum efni
á, að svo margar hæfileikakonur
með víðtæka þekkingu og reynslu
standi álengdar og áhrifalausar
þegar teknar eru - í sveitarstjórn-
um og á Alþingi - afdrifaríkar
ákvarðanir í málum, er varða
daglegt líf og velferð alls almenn-
ings I landinu.
Einar K. Guðfinnsson:
Kvennaframboð
á fúnum stoðum
Fyrstu fréttum um kvenna-
framboð, sem bárust frá Akur-
eyri, tók ég af miklu alvöru-
leysi. Mér varð á að líta á daga-
tal til að vita hvort þessar fréttir
gætu verið fyrsta apríl gabb.
Svo var þó ekki. Konurnar á
Akureyri voru að tala í alvöru
(það er kannski aukaatriði, en
fregnir herma að kvennafram-
boðið megi rekja til karls eins
þar nyrðra, hversu þversagnar-
kennt sem það kann nú að
hljóma).
Það virðist Ijóst að hugmynd-
in um kvennaframboð á umtals-
verðan hljómgrunn. Af þeim á-
stæðum er eðlilegt að ræða
hana á pólitískum vettvangi.
Þegar kvennaframboð er
rætt, er nauðsynlegt að gera
sér grein fyrir aö hér er á ferð-
inn| pólitísk hreyfing. Hún er
pólitísk vegna þess að hún tek-
ur afstöðu til mikilvægrar hug-
myndar, sem snertir jafnrétti
kynjanna. Slíkt gera raunar
margir aðrir hópar beint og ó-
beint. Þrýsti- og hagsmunahóp-
ar eins og Kvenréttindafélag ís-
lands eða Rauðsokkur eru
beinlínis myndaöar utan um
hugmyndina um jafnrétti
kvenna og karla. Stjórnmála-
flokkar hafa orðið að gera upp
við sig afstöðuna til þessa mikil-
væga máls.
Kvennaframboð er þó nýr
flötur á þessu öllu. Aðstand-
endur kvennaframboðsins sam-
einar afstaðan til jafnréttis kynj-
anna. Öfugt við kvenréttindafé-
lög og rauðsokkur ætla þeir
hins 'vegar að stofna stjórn-
málafélag, efna til framboðs.
Það gerir gæfumuninn.
ÆTTI FRAMBOÐ UNGS
FÓLKS RÉTTÁ SÉR?
Að baki kvennaframboðs
liggur sú hugmynd að konur
hafi verið settar hjá í stjórnmál-
um. Þetta má vel til sanns vegar
færa. Menn deila um hver setti
hvern hjá. Settu karlar konur
hjá með frekjunni, eða dæmdu
Framhald á bls. 3
VANTAR SJÁLFSTRAUST
Konum er sjálfum um að
kenna, er gjarnan svarað til, og
víst er nokkuð til í því. Konur
hafa ekki enn öðlast það sjálfs-
traust sem til þarf að brjótast
fram og beita sér á opinberum
vettvangi. Þær vantreysta sjálfum
sér - og um leið öðrum konum.
Það hefir t.d. komið berlega fram
framhald á bls. 3
Guðmundur Agnarsson:
Hefðbundin flokks-
framboð ekki einhlít
Ég svara spurningunni ját-
andi, að svo miklu leyti sem
hægt er að tala um rétt eða
rangt í þessum efnum, einfald-
lega vegna þess, aö hlutur
kvenna er of lítill í pólitískri
stjórn lands- og sveitarfélaga.
Ætla má, að sérstök kvenna-
framboð geti aukið áhrif
kvenna í stjórnmálum, og náð
þannig þeim markmiöum, sem
að er stefnt.
Að öðru leyti tel ég, að sam-
eiginleg baráttumál, líkar skoð-
anir og samstarfsvilji, muni
öðru fremur ráða tilhögun fram-
boða, enda geti þá allt eins
verið um sérframboð að ræða
eins og sameiginleg framboð
beggja kynja.
í mínum augum eru hin hefð-
bundnu flokkaframboð ekki
einhlít, ef hægt er að ná betri
árangri með öðrum.
Guðmundur Agnarsson.
Ingibjörg Ingimarsdóttir:
Flokkarnir taka konum
opnum örmum
Nú þegar hópur kvenna hef-
ur lýst vilja sínum til að efna til
sérstaks kvennaframboðs í
næstu sveitarstjórnarkosning-
um, hefur fólk farið að skoða
hug sinn um það, hvort slíkt
bæti stöðu íslenskra kvenna í
stjórnmálum. Mín skoðun hefur
ætíð verið sú, að kvenfrelsis-
baráttu okkar sé best borgið ef
við höslum okkur völl á sama
vettvangi og karlar, en ekki sem
einhver einangruð fyrirbæri.
Það er afskaplega sárt að
vita til þess að konum fjölgar
sáralítið í sveitarstjórnum og á
Alþingi, þrátt fyrir breyttar þjóð-
félagsaðstæður. Ég held aö á-
stæðan sé alls ekki sú, að kon-
ur geti ekki komist til áhrifa á
þessu sviði, af því þær eru kon-
ur, heldur að þær konur sem
hafa boðið sig fram í prófkjör-
um eða til uppstillingar á lista
hafa ekki gert það af sömu
alvöru og karlar. Þær hafa
hugsað með sér, að það væri
allt í lagi að vera með, en ef þær
hlytu ekki kosningu, skipti það
ekki öllu máli.
Mér hefur alltaf verið meinilla
við að þær konur, sem hafa náð
kosningu til sveitastjórna og Al-
þingis, hafa oft einbeitt sér að
vissum málaflokkum eins og
menningarmálum og félagsmál-
um, í stað þess að starfa á sem
framhald á bls. 3
Aflabrögð í Vestfirðingafjórðungi:
Góður afli í ágúst
Afli var yfirleitt góður hjá
togurunum í ágúst. Sterk
þorskganga kom á miðin út af
Vestfjörðum um miðjan mán-
uðinn og fengu skipin, sem þá
voru á þorskveiðum, ágætan
afla á stuttum tíma. Afli var
aftur á móti mun misjafnari hjá
þeim skipum, sem voru á
karfaveiðum. Færaafli var einn-
ig dágóður í mánuðinum.
[ ágúst stunduðu 12 (13)tog-
arar og 110 (107) bátar botn-
fiskveiðar frá Vestfjörðum.
Flestir bátarnir voru á handfær-
um. 21 (27) bátar stunduðu
rækjuveiðar.
Botnfiskaflinn í mánuðinum
var 7.996 lestir, en var 6.432
lestir í ágúst í fyrra. Er botn-
fiskaflinn frá áramótum þá orð-
inn 68.227 lestir, en var 67.918
lestir á sama tíma í fyrra.
Rækjuaflinn í ágúst reyndist
451 lest, sem er nákvæmlega
sama aflamagn og síðasta ári. í ágúst á
Botnfiskaflinn í verstöðum: einstökum
Patreksfjörður: lestir ferðir
Núpur I. 84,2
20 handfærabátar 312,4
Tálknafjörður:
Tálknfirð. tv. 600,3 4
Bíldudalur:
Sölvi Bjarnason tv. 479,0 3
Helgi Magnússon dr. 31,0 9
Snæberg dr. 19,9 5
Þingeyri:
Framnes I tv. 555,5
9 færabátar 52,2
Flateyri:
Gyllir tv. 530,8
8 færabátar 53,6
Suðureyri:
Elín Þorbjarnard. tv. 161,5
Ingimar Magnúss. 1. 31,7
Jón Guðmundss. l/f. 12,3
9 færabátar 29,4
Bolungarvik:
Dagrún tv. 723,2
Heiðrún tv. 382,5
Kristjá i n. 32,7
Páll Helgi n. 22,6
Haildóra Jónsd. 1. 10,4
Haukur f. 20,2
18 færabátar 134,0
ísafjörður:
Páll Pálsson tv. 606,6
Guðbjörg tv. 584,9
framhald á bls.