Bjarmi - 01.04.2003, Blaðsíða 25
Árió 1 907 fluttu barnaguðsþjónustur KFUM yfir í nýtt félagshús við Amtmanns-
stíg 2B en breyttust síðan árið 1910 í hefóbundinn sunnudagaskóla þar sem
fræóslan fór að hluta til fram í minni hópum eftir aldri og búsetu. Myndin er tek-
in í sunnudagaskóla KFUM vió Amtmannsstíg árió 1957 en skólinn starfaói þar
allt til ársins 1978. Síóustu áratugina veitti Ástráóur Sigursteindórsson skólanum
forstöóu en hann er þrióji starfsmaóurinn frá vinstri á myndinni. Víóa má einnig
sjá börn halda á Ijósgeislamyndum sem þau hafa nýlega fengið.
voru barnaguósþjónustur félagsins ekki sér-
lega vel sóttar veturinn áður. Næsta vetur
lágu þær hins vegar alfarið niðri á meðan
framkvæmdir við nýtt félagshús við Amt-
mannsstíg 2 B stóóu yfir.
I marsmánuði 1907 var hið nýja félags-
hús KFUM tekið formlega í notkun. Barna-
guðsþjónustur félagsins hófust þó ekki aft-
ur fyrr en í lok ársins og hélt Knud Zimsen
þar áfram um stjórnartaumana. Fékk hann
brátt til liós við sig mikið einvalalið karla og
kvenna en því miður eru heimildir fátækleg-
ar um starf félagsins fyrstu mánuðina á
Amtmannsstígnum. Trúlega hafa barna-
guðsþjónusturnar þó farið fremur rólega af
stað og verið með svipuðu sniði og í Mel-
steðshúsi. Næsta vetur lifnaði hins vegar
smám saman yfir barnastarfinu sem fór
fram á sunnudagsmorgnum klukkan tíu ár-
degis og varði fram í júní. Þaó var einkum
ætlað skólabörnum á aldrinum 8-14 ára en
talsvert kom einnig afyngri börnum.
Enn hélt starfið áfram með svipuðu sniði
næsta vetur en í byrjun nóvember 1910 var
barnaguðsþjónustunum loks breytt í hópa-
skiptan sunnudagaskóla til frambúðar.
Haustið 1912 voru kennarar skólans orðn-
ir 17 talsins og álíka margir af báðum kynj-
um. Fór þeim áfram fjölgandi næstu árin
líkt og börnunum sem sóttu starfið. Virðist
þátttaka þeirra hafa náð sögulegu hámarki
veturinn 1916 til 1917 þegar þess voru
dæmi að fast að 800 börn sóttu sunnu-
dagaskólann í einu. Var þá komið út fyrir
mörk þess sem hús félagsins rúmaði þótt
allar vistarverur væru nýttar samtímis enda
gerðist það aó minnsta kosti einu sinni um
veturinn að tveir hópar urðu að hafast við
úti í porti og fá sína fræðslu þar. Kom sér
þá vel hversu vel viðraði þann daginn!
Táknmál og textafundir, Ljósgeislar,
límonaði og fleira gott
Grunnurinn aó þessum mikla vexti og við-
gangi sunnudagaskólans fólst trúlega að
verulegu leyti í þeirri hópaskiptingu sem
upp var tekin haustió 1910 en þó ekki síð-
ur í þeim mikla mannauði sem að skólan-
um kom. Þaó þurfti bæði gott skipulag og
samhent starfsfólk til að halda utan um
markvissa fræðslu og skemmtun þar sem
mörg hundruð börn á ýmsum aldri voru
saman komin í miklum húsnæðisþrengsl-
um. I hverri viku voru því haldnir sérstakir
textafundir þar sem starfsfólk skólans fór
yfir texta næsta sunnudags, ræddi málefni
starfsins vítt og breitt og lagói þaó fram fýr-
ir Guð í bæn. Fundir þessir voru vel sóttir og
styrktu samfélag þeirra sem að skólanum
komu. Einnig gerði starfsfólkið sér af og til
dagamun meó ýmsum hætti, fór í ferðalög
saman, hélt kaffisamsæti og skipulagði ár-
lega aðalfundi á gamansömum nótum.
Aðkoma séra Friðriks að sunnudaga-
skólanum hafði nokkra sérstöóu. I fyrstu
tók hann að sér að kenna ungviðinu sem
var undir skólaaldri en fór svo brátt að
taka heyrnarlaus börn sem komu í skólann
upp á arma sína. Hafði hann lært táknmál
og nýtti sér það í kennslunni. En við burt-
för hans til Vesturheims 1913 lagðist þessi
táknmálskennsla af og hættu mállaus
börn þá að mestu að sækja sunnudaga-
skólann.
Sigurbjörn A. Gíslason annaðist sömu-
leiðis ýmsa sértæka þjónustu í þágu barna-
starfsins. Hann sá til dæmis um að útvega
litlar litprentaðar biblíumyndir frá Vestur-
heimi sem nefndarvoru Ljósgeislar og voru
með íslenskum skýringartexta á bakhlið-
inni. Hafði hann einkarétt á sölu mynd-
anna lengi vel en þær nutu mikilla vinsælda
hér á landi í kirkjulegu barnastarfi lengst af
aldarinnar. Einnig kann Sigurbjörn að hafa
átt þátt í því að árið 1909 fengu íslensk
sunnudagaskólabörn í fyrsta sinn sérstaka
Jólakveðju frá dönskum sunnudagaskóla-
börnum að gjöf. Var kveójan í formi mynd-
skreytts jólablaðs sem í nálægt þrjá áratugi
var dreift ókeypis í um og yfir 10.000 ein-
tökum til íslenskra barna á skólaaldri vítt
og breitt um landió.
Aó lokum er vert að geta þess aó vorið
1915 tók starfsfólk sunnudagaskólans upp
þann sið að frumkvæði Sigurbjörns Þorkels-
sonar kaupmanns að greiða sérstakt mán-
aðargjald í þágu skólans. Voru þessar tekj-
urmeðal annars nýttar til að útvega jólatré,
stjörnuljós, bókaverðlaun, biblíumyndir,
söngbækur og sitthvað fleira í þágu starfs-
ins. Jafnvel safaríkir ávextir, gómsætar kök-
ur, brjóstsykur og límonaði var keypt fyrir fé
úr sjóði þessum til að gleðja börnin á hátíð-
arstundum og í sumarbyrjun var gjarnan
efnt til gönguferóar eða skemmtunar úti
við. Starfsfólk skólans var því í senn örlátt á
tíma sinn og fé en uppskar ómældar
ánægjustundir í staðinn.
i Starfsárin I 1933, 13. Samkvæmt Friðriki
skiptust menn á að hafa hugleióingar ogvoru
með skrifaðar ræður.
ii ísafold 1903, 43.
iii Starfsárin I 1933, 240.
iv Bjarnijónsson 1906, 14-15. „Bs“ vísartil
barnasálmabókar Jóns Helgasonar frá 1901:
Sálmar og andleg Ijóð til notkunar í barna-
skólum og vió barnaguðsþjónustur.
25