Bjarmi - 01.10.2003, Blaðsíða 20

isminn að breiðast út. Frægasta
rit Upanishadasbókmenntanna er
Bagavadgita sem er mörgum Is-
lendingum kunn enda hefur sú
bók veriö þýdd á íslensku. Þar
segir frá Arjúna konungi og guö-
inum Krishna.
Qg alveg eins og Brahman er innsti
kjarni tilverunnar, þá er innsti
kjarni einstaklinganna í heiminum
atman. Við getum kallað það guðs-
neistann. Guðsneistinn, eða atman,
lifir af líkamsdauðann.
Mikill vefnaður er í
Kamcheepuran eins
og víðar á Indlandi.
Þrælabörnin hafa
verið notuð til þes-
sara verka m.a.
Hér hefur veriö rakin löng og
oft flókin saga og enn erum viö
ekki komin fram undir okkar
tímatal. Um þaö leyti þegar Júlíus
Sesar er aö brjóta Galla til hlýöni
viö Rómaveldi og forfeöur okkar,
germanir og keltar, eru enn ekkert
annað en villtir og sögulausir
þjóöflokkar í frumskógum Evrópu,
þá er menning Indlands þegar
oröin 3000 ára gömul. Þegar
komið er fram undir okkar tíma-
tal er mótunartímanum eftir
þjóðflutninga og innrásir arínna
löngu lokiö og hin nýja menning
Upanisjadaritana blómstrar. Á
þessum öldum urðu til þau rit,
skólar, heimspeki og trúarkerfi
sem enn í dag eru grundvöllur
hindúismans. Næstu 1000 árin
nær indversk menning hápunkti á
þróunarferli sínum og í nýsköpun.
Fræöi brahmanismans eða prest-
anna náöu fullkomnun og búdd-
isminn gekk í gegnum mörg
breytingaskeið. Um tíma leit út
fyrir að búddisminn myndi sigra
hindúismann og veröa trú allra
eöa flestra Indverja. En svo fór
sem fór aö hindúisminn náði aft-
ur yfirhöndinni og búddisminn
breiddist út utan Indlands. Þar
meö er ekki átakasögu trúar-
bragðanna á Indlandi lokiö. Fram
undir 17. öldina tókust á hindú-
ismi og islam á meginlandi Ind-
lands. Múslímar stofnuðu Mó-
gúlaríkiö á 16. öldinni og náði
þaö yfir mestan hluta Noröur-
Indlands. íslam var í mjög örri
sókn á 16.-17. og 18. öldinni og
hefur skilið eftir sig varanleg
áhrif á indverska menningu. Á
þessum öldum bættist shikisminn
viö trúarbragðaflóruna á Indlandi
og undir lok miöalda taka Evr-
ópubúar aö leggja undir sig ind-
verska menningarheiminn. Bretar
gersigruöu Mógúlana áriö 1858
og stofnuöu í framhaldinu Ind-
verska keisaradæmiö. Þeir höföu
hvorki mikinn skilning né áhuga á
indverskri menningu og litu þeir
niður á Indverja, hverrar trúar
sem þeir voru. Frá því á 18. öld-
inni uröu hindúar því að skil-
greina sig upp á nýtt og horfast í
augu við ásókn Vesturlanda, ný-
lenduherra, kristniboöa, og ekki
síst hins vestræna hugsunarhátt-
ar. Því miður hefur þessi endur-
nýjun ekki gengið friösamlega
fyrir sig eftir aö Indland hlaut
sjálfstæöi frá Bretum við lok síð-
ari heimsstyrjaldarinnar. Blóðug
átök múslíma, hindúa og búddista
um yfirráð yfir Indlandi hafa
markaö djúp spor. Landiö er nú
klofiö milli trúarhópanna í Pakist-
an, Indland, Sri Lanka og Bangla-
desh. Fátækt, örvænting og þjóö-
ernisofsi eru ekki til þess aö
draga úrspennunni og þegar
bætist viö kjarnorkuvopnaeign
Indverja og Pakistana þá liggur í
augum uppi að þetta ástand
kemuröllum heiminum við.
III. Guðir og goð
Gríöarlegan aragrúa guða er aö
finna á Indlandi. Gróflega er
hægt aö skipta þeim í tvo flokka.
Annars vegar er það guðaher
Vedaritanna en þeim veröur ekki
gerö skil hér því ekki er til þess
rými. Hinir eiga rætur að rekja til
Upanisjadaritanna. Æöstir guöa
þeirra eru hin fræga þrenning
Brahma, Visnu og Shiva. Kallast
þeir saman Trimurti. Þaö eru þeir
og þeirra fjölmörgu goömögn sem
hindúar í dag tilbiöja í musterum
sínum. Æðstur guöa Upanisjada-
ritanna er Brahma. Brahma er
eins konar sköpunarguð. Hann er
upphaf alls sem við sjáum, þeirrar
blekkingar sem heimurinn er
samkvæmt hindúismanum, en svo
fjarlægur að enginn leitar i raun
til hans í tilbeiðslu og fá hof eru
helguð honum. Kona Brahma
heitir Sarasvati og er hún gyöja
lærdóms og sannleika. Guðinn
Visnu er varðveitandinn sem
stendur viö hliö skaparans. Hann
20