Bjarmi - 01.12.2003, Qupperneq 34

Tilfinningar eru
andvarp sálarinnar
Kristnir menn eru hvattir til aö
vera ávalit glaöir, glaöir í
Drottni. En hvaö gerum við meö
hinar myrku tilfinningar, þær
sem tjá allt annaö en gleði?
Getur kristin trú rúmaö erfiðu
tilfinningarnar?
Erfiöar tilfinningar eru hluti af
veruleika okkar. Þetta eru tilfinn-
ingar sem við forðumst gjarnan og
viö tileinkum okkur alls konar
brögð til þess aö komast hjá því
aö finna til. Viö leitum til sálfræö-
innar aö tæknilegri lausn á sálar-
vanda okkar. Meö ýmiss konar aö-
feröum deyfum viö tilfinningalífiö.
Sumir nota lyf eða vímugjafa. Aör-
ir deyfa sálina með því að vera sí-
fellt önnum kafnir eöa fóöra hug-
ann stöðugt af upplýsingum og
ytra áreiti. Margir kjósa afneitun
og innri dauða fremur en að finna
til. Þaö er svo sárt aö finna til.
í Sálmi 139 er þessum flótta
frá hinu árvakra augliti Guðs, frá
hinum sanna veruleika, lýst á
grípandi hátt: „Hvert get ég farið
frá anda þínum og hvert flúið frá
augliti þínu? Þótt ég stigi upp í
himininn, þá ertu þar, þótt ég
gjörði undirheima aö hvílu minni,
sjá, þú ert þar. Þótt ég lyfti mér á
vængi morgunroðans og settist
við hið ysta haf, einnig þar mundi
hönd þín leiða mig og hægri hönd
þín halda mér. Og þótt ég segöi:
„Myrkrið hylji mig og Ijósið í
kringum mig verði nótt," þá myndi
þó myrkriö eigi verða þér of myrkt
og nóttin lýsa eins og dagur,
myrkur og Ijós eru jöfn fyrir þér."
Við kynnumst Guði betur
Bókin The Cry of the Soul - How
our Emotions Reveal our Deepest
Questions about God fjallar um
það hvernig tilfinningarnar geta
hjálpað okkur til að kynnast Guöi
betur. Höfundarnir eru dr. Dan B.
Allender, prófessor í sálgæslu og
dr. Tremper Longman, prófessor í
gamlatestamentisfræðum. Margt
kristiö fólk heldur að þaö sé
dyggð að bæla niður erfiðar til-
finningar en Allender og Longman
halda því fram aö þaö aö flýja til-
finningar sé hluti af uppreisn okk-
ar gegn Guði, flótti frá honum.
Allender og Longman segja aö
tilfinningar opni okkur leið að
raunveruleikanum. Allir vilja forð-
ast sársauka og við viljum flýja
raunveruleikann. Þó að lífið bjóði
upp á mikla gleði er hún alltaf
hverful og ófullkomin upplifun,
hún er eins og skuggamynd af því
lífi sem okkur var ætlað að lifa.
Bestu stundir lífs okkar skapa
væntingar og þrá eftir meira og
þjáningin er áminning um að við
erum ekki heima og lifum í fölln-
um heimi. Páll postuli lýsir þessari
kvöl: „Vér vitum, að öll sköpunin
stynur líka og hefur fæðingarhríö-
ir allt til þessa. En ekki einungis
hún, heldur og vér, sem höfum
frumgróöa andans, jafnvel vér
stynjum með sjálfum oss meðan
vér biðum þess, aö Guð gefi oss
barnarétt og endurleysi likami
vora." (Róm.8,22-23). Oft erum
við dofin fyrir þessari kvöl og flýj-
um hana meö því að útiloka til-
finningar. Það er ekki merki um
þroska og yfirvegun heldur hroki
sem snýr baki við raunveruleikan-
um. Sálmarnir er okkur fyrirmynd
um að skoöa innri veru okkar og
leita svara við spurningunni: „Hví
ert þú beygö, sál mín, og ólgar í
mér?" (Sálm 42,6) Tilfinningarnar
ýta okkur inn í raunveruleikann.
Það er þar sem viö mætum Guði.
Rödd sálarinnar
Allender og Longman segja aö til-
finningarnar séu rödd sálarinnar.
Til þess að skilja dýpstu þrá okkar
og sannfæringu þurfum við að
hlusta á þessa rödd. Við tengjum
tilfinningar fýrst og fremst við
samskipti okkar við fólk en á sama
tíma birta þær einnig hið ráðandi
afl í hjarta okkar. Þær opna fyrir
erfiðu spurningarnar: Hefur lífið
tilgang? Hvers vegna þurfa öll
samskipti aö taka enda? Er lífið
réttlátt? Er lífið fyrirsjáanlegt? Er
Guð góður? Þegar við hlustum á
tilfinningarnar erum við i raun að
spyrja: Hver er ég? Hvert stefnir
hjarta mitt? Þetta snýst um
spurninguna: Hvað geri ég viö
Guð? Við getum skoðað tilfinning-
ar út frá því hvort þær leiði til
dýpri tengsla við Guð eða leiði
okkur burt frá því að treysta hon-
um. Ef við hundsum tilfinningar
svíkjum viö sjálf okkur og missum
af tækifæri til að kynnast Guði.
Hreinskilni og eigin vanmáttur
gefa möguleika á því að breyting
geti átt sér stað. Þegar viö horf-
umst í augu við dýpstu ráðandi
þrá okkar þá er von um breytingu.
Allender og Longman segja að
við þurfum að skilja tungumál
sálarinnar til þess að geta hlustað
á tilfinningarnar. í bókinni fjalla
þeir um erfiðu tilfinningarnar
reiöi, ótta, öfund, örvæntingu, fyr-
irlitningu og skömm og þær
spurningar sem þær varpa fram.
Þeir bjóða ekki neinar róandi
lausnir við tilfinningaólgu. Það er
of mikil einföldun á lifinu og innri
veru okkar að nota tæknilegar
lausnir við erfiðum tilfinningum.
Svörin sem bókin gefur eru ekki í
þvi fólgin að fjarlæga glímuna,
heldur er lausnin sú aö mæta per-