Búnaðarrit - 01.01.1969, Page 135
SKÝRSLU K STAKFSMANNA
125
haustuóttum og búfé þeirra talið. Almenn hagskýrslu-
söfnun gerir þó kröfu til þess, eins þar sem sveitafélögin
sjálf liafa samþykktir um minnsta magn fóðurs á hverja
búfjáreiningu á haustnóttum, magns, er nægja skal fyrir
sveitina sem heild liversu sem árar. En í öðrum sveitum,
þar sem einstaklingar leggja svo djarft á vaðið í forða-
gæzlumálum sínum, að ætlað er naumlegt viðhaldsfóður
handa nautpeningi, og ekkert eða svo sem 10 fóðurein-
ingar lxanda hverri kind, til vetrarins, má auðsætt vera,
að félagsleg afskipti verða að koma til greina, því að
slíkum mönnum verður ekki forðað frá efnahagsvanda
— eða jafnvel sveitarframfæri — nema aðrir liafi vit
fyrir þeim. Og lán, til þess að bjargast vetrarlangt með
bústofninn, þar sem svo liagar til, fást yfirleitt ekki
nema með ábyrgð sveitarstjórna. Þrátt fyrir kerfisbundið
eftirlit með forðagæzlunni um áratugi, er þó enn ekki
komið lengra áleiðis en það, að til eru bændur í mörg-
um sveitum, sem setja á „guð og gaddinn“ að meira eða
minna leyti.
Eftir sumarið 1967, þegar heyfengur var takmarkaður
í ýmsum landslilutum og á eftir kom einn hinn mesti
harðindavetur, sem aldnir menn muna, veturinn 1967—
68, varð víða fóðurs vant síðla vetrar og á vordögum.
Við hlið harðærisnefndar var það umfangsmikið lilut-
verk mitt að kanna, livað eftir annað á fyrri liluta árs
1968, hvernig komið var birgðamálum bænda í vissum
landslilutum og þá einkum þar, sem hafís lá fyrir landi
og siglingar því tepptar.
Gilti þetta einkum Norðaustur- og Austurland, enda
ríkti þar vetrarveðrátta og liafþök ísa, sums staðar allt
fram í maílok. Var ekki um annað að ræða en erlent
fóður, til þess að bjarga bústofni frá vá, og eftir 20. maí
stóð ég enn að því að lilutast til um yfirfærslu kjarn-
fóðurs úr millilandaskipum yfir í minni skip, er brutust
gegnum liafís austanlands til þess að komast þangað,
sem bifreiðir gálu tekið fóðrið og flutt það til bænda.