Búnaðarrit - 01.01.1969, Page 244
'234
BÚNAÐARIiIT
um vegna gengisfellinganna 1967 og 1968 nam um 180
milljónum íslenzkra króna. Af því færðist yfir á við-
skiptaaöila þá, sem að framan var getið, um 72 milljónir
króna, en Stofnlánadeildin varð sjálf að bera mismuninn,
xúmar 108 milljónir, af því að gengistryggingarákvæði
liafa sem betur fer enn ekki verið sett á lán til bænda
sem einstaklinga.
Bændur liafa með lögþvingun síðan 1963 greitt í Stofn-
lánadeildina kr. 76.956.240,92. Þessari upphæð og nær
32 milljónum króna betur tapaði Stofnlánadeildin á
þessum tveimur síðustu gengisfellingum. Spyrja má, til
bvers er þetta puð? Allt er gert að engu með ráðleysi.
Bændur verða að krefjast þess, að þær krónur, sem þeir
af naumum tekjum sínum verða að afhenda ríkissjóði í
Stofnlánadeildina, til að lána bændum aftur með 6,5%
vöxtum, verði verndaðar gegn því, að þær gangi upp í
bein gengistöp, nóg er live gildi liverrar krónu minnkar
við liverja gengisfellingu, þótt þær liverfi ekki með öllu.
Tilbúinn áburður er ein niikilvægasta og dýrasta
rekstrarvara, sem landbiinaðurinn þarf að nota. Veltur
því mjög á því fyrir bag bænda, livernig Áburðarverk-
smiðjunni lif. og Áburðareinkasölu ríkisins tekst að
gegna hlutverkum sínum.
Áburðarverksmiðjan liefur á undanförnum árum sætt
allmikilli gagnrýni frá bændum og fleirum fyrir að fram-
leiða kalklausan köfnunarefnisáburð — kjarnann -—- og
fyrir live liann er erfiður í meðförum, vegna þess að
bann er ekki kornaður. Þessa gagnrýni leiði ég lijá mér
að sinni, bún hefur verið ósanngjörn að sumu leyti. Samt
er öllum ljóst, að í upphafi keypti stjórn verksmiðjunnar
óbeppilegar vélar, vafalaust vegna vanþekkingar, og það
«r ekki í fyrsta sinni, sem vanþekking befur orðið Islend-
ingum dýr. Að sjálfsögðu liefur Áburðarverksmiðjan
orðið fyrir nokkrum töpum vegna gengislækkana undan-
farið, en um slíkt er ástæðulaust að æðrast, því á verk-
smiðjunni livíla ekki nema eðlilegar eftirstöðvar af er-