Alþýðublaðið - 08.08.1923, Blaðsíða 1

Crefiö út af Alþýðaflokknnm
1923
Þjéðnýting.
>Vísir< reynir ( gær af veik-
um mætti að andmæla tillögum
Alþýðublaðsins um þjóðnýtingu
atvinnuvega og verziunar. Raunar
er hann þar að mestu fyrir utan
efnið og vitanlega tyrir neðan
það, eins og við var að búast.
HeJzta mótbáran er sú, að í
öðrum löndum álfunnar hafi menn
aítur horfið frá þessu og meira
að segja jafnaðarmenn hugsi
ekki lengur til þess. Við þetta
er í fyrsta lagi það að athuga,
að blaðið fer hér með rangt mál,
Það er ekki lengra síðan en í
vor um páskaleytið, að margra
daga umi æður voru um þjóðnýt-
ingu brezka iðnaðarins og nám-
anna í sjálfu brezka þinginu,
innlsiddar af jafnaðarmanni, og
hefir verið gttið um það áður
hér í blaðir.u, og í Rú.slandi
heldur þjóðnýting áfram, þótt í
annari mynd sé en upphaflega
var hugsað, og svo er víðar.
í öðru lagi sér það á ástandinu
í Vesturlondum áifunnar, að ekki
er þjóðoýtt, og má vel fallast á,
að ekki sé vert að þjóðnýta, ef
»Vísir< gæti sýnt. að það væri
verra, ef þjóðnýtt hefði verið.
Ástæðan til þess, að þáð he.fir
ekki verið gert, er vitanlega sú,
að auðvaldið hefir barið það
niður. í þriðja iagi þýðir >Vísi<
ekki að halda því fram, að
óráð sé að þjóðnýta, þegar íræði-
menn, sem standa ritstjóra >Vísia<
svo miklu framar að atgervi sem
ritningin er göfugri biaði hans,
hafa sannað, að þjóðnýting sé
eina ráðið til endurreisnar.
Alt er, þegar þrent er.
Framleiðslutæbin eiga að-
rera jrjððareigu.
Miðvikudaginn 8. ágúst.
178. töiubiáð.
Að gefou tilefni.
>En nú kynni einhver að vilja
spyrja: Hefir þá ekki kristin-
dómurinn stuðlað að því að við-
halda misréttinu og auðvaldinu?
hefir hann ekki stutt hina mátt-
armeiri og þá, er betur voru
settir? Kirkjan hefir án efa stund-
um gert það, en stundum líka
unnið á móti slíku og reynt að
koma á meiri jöfnuði. En krist-
indómur Krists, kenning Jesú
sjálfs, hefir aldrei atutt auðváld
né yfirdrotnun né neins konar
kógun. Hann hefir æfinlega
staðið sem andmæli gegn öllu
slíku. Varar Kristur öllu meira
við nokkru en þeirri hættu fyrir
sálina, er auðnum kunni að vera
samfára? >Hversu torveldlega
mun ríkur maður inn ganga i
Guðs ríki<, segir. hann. — En
jífnandvfgur var hann aUri hylt-
ing, sem hefir ofheldi að vopni.
Að hans dómi áttu ailar umbætur
að koma að innan og þroskast
eðlilega. Þær áttu allar að byrja
á betruðu hugaríari; hið betraða
hugarfar einstaklinganna átti því
næst smátt og smátt að koma
umbótucum á hið ytra í mann-
félaginu. Það e* u þær breyting-
ar, sem 1 andi Krists hefir æfin-
fega verið að koma á og er enn,
þar sem hann verður ríkjandi í
mannfálaginu.<
Haraldur Níelsson
(í prédikun í fdkirkjunni
15. júlí 1923).
Prófessor Haraldur Níelsson hefir
sent blaðinu undan farandi katla
úr predikun og annan, sem kemur
á morgun. Birtir blaðið kafla þessa
með ánægju. En þar sem á er
minst »bylting, sem hefir ofbeldi
að vopni<, hefði blaíinu þó þótt
æskilegt, að ljósara hefði verið til
oröa tekið. Að öðru leyti vísast
um það eíni til greinar á 3. síðu.
Frð ýmsum hliðum.
Óriðkunnanleg er vankuon-
átta sú f kristnum fræðum, er
einhver >a.< sýnir ( »Morgun-
biaðinu< í gær, þar sem hann
heldur því fram og virðist trúa
því, að fleiri séu sömu skoðunar,
að ummæli Jesú Krists, er tekin
voru upp í Alþýðublaðið nýlega,
séu eftir Ólat Friðriksson, enda
þótt í blaðinu væri tilgreint
guðspjall, kapítuli og vers í
Nýja-testamentinu, þar sem um-
mælin standa. En vafalítið er
óviljandi sú sæmd, er hann gerir
Ólafi Friðrikssyni með þessu,
eftir því hugarþeli til jafnaðar-
manna, sem lýsir sér í greininni,
en þar mun hafa takið af höf-
undi ráðin tilfinningin fyrir því,
að bæði er, að starfsemi Ólafs
svipár að ekki litlu leyti til start-
semi Krists í jarðneskum efnum
að minsta kosti, og aðbúðin er
ekki ósvlpuð af háliu þeirra, er
þekkingu og ráð þykjast hafa
hér bæði (tímanlegum og eiKfum
efnum og fylgja trúlega í því
fyrirmyndum síuum, Faríseum
og fræðimönnum Gyðinga að
tornu. En þar sem »a.< vandar
um að Kristur sé dreginn tram
í dægurþrasið, svarar ritstjóri
Alþýðublaðsins því, að slíkt
mundi hann ©kki hata gert, ef
hiæsnaralið auðvaíddns hefði
ekki látlaust brugðið jafnaðar-
mönnum um fjandski^p við kenn-
ingu Krists, þótt það sé tráleitt,
þár sem þeir berjast fyrir fram-
kvæmd hennar í maonlegu lífi.
En nú má það lið sjálfu sér um
kenna, ef eldur brennur í sam-
vizku þess, er ritningarnar eru
rannsakaðar og skýlaus ummæli
Krists lýsa samræmi við starf
jafnaðarmanna. Það ræður því,
hvort það vill þá kannast við
hann fyrir mönnum, eins og þar
stendur.