Búnaðarrit - 01.01.1943, Blaðsíða 43

B Ú N A Ð A H B 1 T
41
Sigurðar H. Pélurssonar gerlafræðings. Þar er grein-
argóð lýsing á eí'nasamselningu smjörs og þeiiu
gerlagróðri, sem venjulega er í smjöri.
Það ætli að vera augljóst, að ekki er hægt að fram-
leiða gott smjör lir lélegri mjólk, hversu góða þelck-
ingu sem smjörgerðarkonan hefur og hversu sam-
viskusamlega sem Iiún vinnur. Mjólkin verður eltki
einungis að vera þrifalega meðfarin, heldur verður
efnasamsetning hennar að vera þannig, að smjörið lái
sín eðlilegu einkenni, bæði livað snertir bragð, útlit
og jiéttleika.
Allir kannast við þann mikla mismun, sem er a
vetrar og suinarsmjöri. Sumarsmjörið er venjulega
mjög kramt i sér, þá er litur þess einnig gulur, stund-
um næstum því rauðleitur. Vetrarsmjörið er aftur á
móti venjulega mjög hart i sér og alveg hvítt. Þessi
mismunur kennir af misjafnri l'óðrun. Sé kúnUm
gefið eingöngu þurt hey verður smjörið hart og hvítt.
Svo hart oft á tíðum að erl'itt er að smyrja því ofan
á brauð.
Með því að gefa kúnum súrhey að vetrinum sam-
timis þurheyi, verður smjörið eðlilega lint og fær
sinn eðlilega gula lit. Hérlendis er kúm venjulega
gefið allt of lílið súrhey. Það ætti ekki að vera vandi
að gefa þeim um 10 kg af súrheyi á sólarbring, ef
súrheyið er gott og vel verkað.
Þegar talað er um smjörgæði er aðallega átt við
úllit þcss, bragð, þéttleika og geymsluþol. Þéttleik-
inn fer aðallega eftir því fóðri, sem kýrnar hafa feng-
ið, en þó er hægt að hafa örlítil ábrif á hann með
sjálfri smjörgerðinni, eins og síðar verður drepið á,
en þó er þetta ekki hægt nema að örlitlu leyti.
Geymsluþol smjörsins fer eftir ýinsuin aðstæðum,
cn þó einna mest eftir því, hve hreinlega liefur verið
farið að, þegar smjörið var framleitt, bæði hvað
snertir sjálfa mjólkurmeðferðina, meðhöndlun rjóni-