Búnaðarrit - 01.01.1943, Blaðsíða 82
80
B Ú N A Ð A R R I T
fólgin, að jarðvegur þykknar «g þornar óeðlilega
liratt, og þegar hann er orðinn nægilega þurr fýkur
liann burtu. Þarf þá oft ekki annað en lækur i leys-
ingu skeri gróf í jarðveginn lil þess að hrinda fokinu
af stað, sem síðar heldur áfram unz eitthvað kemur,
sem slitur jarðvegstorfuna sundur og stöðvar fokið.
Af sama toga er ]>að spunnið, að sums staðar í hratt-
lendi vex skriðuhætta eflir því sem jarðvegur
þykk nar.
Sums staðar eyðisl land, af því að sandur leitar á
landið. en hreyfing sandsins getur verið alveg óháð
allri rányrkju. Sandurinn safnast saman, unz þar
verður stór skafl eða alda, sem vindurinn síðan kem-
ur á hreyfingu og velltir vfir gróðurlandið, svo gróð-
urinn deyr og landið blæs upp, ]>ar sem sandaldan
gengur yfir.
Landspjöll af þessu tagi þurfa ekki að standa i
neinu samhandi við rányrkju, þótt rányrkja geti
stundum hrundið þeim af stað, og þau hafa vafa-
laust átl sér stað hcr á landi fyrir landnámstíð.
í kjölfar þessarar eyðingar fylgir svo endurgræðsla,
landið grær smám saman, nýr jarðvegur myndast,
raki vex og safnar nýju jarðfoki, þar til aftur er
kominn þykkur jarðvegur, sem uppblástur vofir yfir
á ný.
Bollaleggingar skögræktarstjórans, um stærð gróð-
urlands hér á landi og eyðingu ])ess, eru ákaflega
handahófslegar og hæpnar, ekki lieldur á miklum
heimildum að hyggja, en þær eru í stuttu máli
þannig:
Milli 200 og 400 m hæðar yfir sjó eru um 17 000
Km- og aðeins Vs þess lands gróinn. Milli 100 og 200
ju yfir sjó eru um í) 500 km- og uin helmingur gró-
inn. Undir 100 m hæð eru 17 000 kin-', þar af um
4 000 km- sandar. Af þeim 15 000 km-, sem þá eru
eftir, eru aðeins fi 500 km- grónir eða helmingurinn.
j