Búnaðarrit - 01.01.1992, Blaðsíða 115

drög 20. desember, þegar slitnað hafði upp úr samningaviðræðum GATT-
þjóðanna.
Formaður Búnaðarfélags íslands, Jón Helgason, fór þess á leit við
búnaðarmálastjóra, að hann léti gera athugun á áhrifum þessara nýju draga
á íslenskan landbúnað. Það féll í minn hlut, og þeirri skýrslu varð ég að skila
2. janúar 1992. Sú úttekt leiddi til þeirrar niðurstöðu, að landbúnaður hér á
landi mundi mæta það harðri samkeppni, að með tímanum mundi innflutn-
ingur aukast í þeim mæli, að til byggðaröskunar mundi leiða. Markmið
GATT-viðræðnanna er einmitt að efla heimsverslunina með landbúnaðar-
vörur, sem mundi leiða til aukinnar framleiðslu í þeim löndum, sem búa við
hagstæðari skilyrði. Nokkur helstu útflutningslönd heimsins eru Nýja-
Sjáland, Astralía, Bandaríkin, Evrópubandalagið, Argentína og Kanada.
Grundvallaratriði í þeim hugmyndum, sem efst eru á baugi í þessum
samningaviðræðum, eru, að tollar komi í stað magntakmarkana á innflutn-
ingi á landbúnaðarvörum. Síðan lækki tollar að meðaltali um 36% og
niðurgreiðslur um 20% á sex árum. Hver áhrifin verða, ákvarðast af því,
hve tollurinn reiknast vera hár og hver lækkun tolla einstakra vara verður
mikil. Lágmarkið er 15%, en meðaltal verður að vera 36%.
Eftir áramótin fór ég ásamt fulltrúa frá Stéttarsambandinu á marga
bændafundi um GATT-málin. Fundir voru mjög vel sóttir og fróðlegt að
kynnast meðal annars þeirri viðhorfsbreytingu, sem orðið hefur meðal
þéttbýlisfólks um mikilvægi landbúnaðarins fyrir atvinnuöryggi þess.
Einnig var athyglisvert að kynnast tengslum stjórnmálamanna og fólksins í
dreifbýlinu.
Landbúnaðarráðherra, Halldór Blöndal, skipaði mig í nefnd 19. des.
1991 til að gera úttekt á stöðu íslensks landbúnaðar í ljósi þess að vænta má
harðnandi samkeppni í kjölfar samninga um Evrópska efnahagssvæðið og
innan GATT. Nefndin hóf ekki störf fyrr en á árinu 1992. Einng var ég
skipaður í nefnd til að gera tillögur um skattalega meðferð á sölu fullvirðis-
réttar milli bænda.
Önnur störf. Ég sat tvo stjórnarfundi Hagþjónustu landbúnaðarins, en sá
háttur hefur verið hafður á að boða varamenn á stjórnarfundi, þótt þeir
hefðu ekki atkvæðisrétt, en málfrelsi. Hagþjónustan fékk um 300 búreikn-
inga til úrvinnslu síðla sumars, og með því var einu atriði af því takmarki
náð, sem stefnt var að með átaksverkefni í búreikningahaldi meðal bænda.
Það verður hins vegar að segjast eins og er, að hagskýrslugerðin gengur illa
hjá Hagþjónustunni á öðrum sviðum. Hefur það valdið mér verulegum
vonbrigðum.
Samstarfsfólki þakka ég samstarfið á liðnu ári.
8
113