Búnaðarrit - 01.01.1992, Blaðsíða 206
6. í 12. og 13. grein frumvarpsins er gert ráð fyrir mikilli skerðingu á
framlagi ríkisins til refa- og minkaveiða, úr 75% kostnaðar í 25%.
Búnaðarþing mótmælir eindregið þeirri breytingu.
Á það skal bent, að minkurinn er samfélagslegt vandamál, sem þjóðin í
heild hlýtur að þurfa að taka á sig. Hann er vargur í véum í íslenzku
lífríki og mál alþjóðar að sporna við offjölgun hans og víðtækum
eyðileggingaráhrifum, t.d. í verðmætum fuglabyggðum.
Þó að refurinn hins vegar sé gamali þegn í íslenzkri náttúru og skaði af
hans völdum minni en áður vegna breyttra búskaparhátta, þarf ekki að
efa, að mikil fjölgun hans kæmi niður á öðrum þáttum lífríkisins, og því
sé það einnig mál alþjóðar að sporna við fjölgun þar, eins og gert hefur
verið frá upphafi íslandsbyggðar.
Nú þegar er orðið æði fámennt og þunnskipað í afskekktum byggðar-
lögum og viðbúið, að sú þróun haldi áfram um sinn.
Þar með eru þau vanbúin að standa straum af kostnaði við refa- og
minkavarnir, ef hann á þar að auki að lenda á þeim með þreföldum
þunga. Umræddar varnir myndu þá einfaldlega leggjast niður.
7. 116. grein er fjallað um sel og selveiðar. Þar segir, að umhvefisráðherra
geti aflétt friðun á tilteknum svæðum og árstímum, samkvæmt tillögum
sjávarútvegsráðherra. Sjávarútvegsráðherra stjórnar nýtingu selastofna
og hefur umsjón með þeim aðgerðum af opinberri hálfu sem œtlað er að
hafa áhrif á stofnstœrð og útbreiðslu sela eða tjón af þeirra völdum.
Þetta verður að teljast einkennilegt ákvæði af fleiri en einni ástæðu:
1. Umhverfisráðherra hefur umsjón með öllum málum er varða villt
dýr, segir í upphafi 3. greinar.
2. í 4. grein stendur: Veiðistjóraembœttið hefur umsjón með og stjórn á
þeim aðgerðum af opinberri hálfu, sem ætlað er að hafa áhrif á
stofnstærð og útbreiðslu villtra dýra -
3. Selveiði hefur aldrei heyrt undir sjávarútvegsráðherra. Selalátrin
tilheyra bújörðum, og veiði í þeim hefur jafnan verið talin til
hlunninda á viðkomandi jörðum og metin með öðru jarðargagni í
fasteignamati. Einstaklingar hafa mátt skjóta sel utan friðlýstra
svæða, en aldrei hefur verið „gert út“ á sel hér við land á borð við
íshafsselveiðar sumra þjóða, enda engin aðstaða til þess við ísland.
Helzt mætti þó nefna þar stórfellda selaslátrun, sem greitt var fyrir á
árabili, í því skyni að fækka sel við landið. Þar var í mörgum
tilfellum ýtt undir lagabrot einstaklinga, og getur sá hernaður á
engan hátt verið forsenda þess, að selastofnarnir skuli eftirleiðis
heyra undir sjávarútvegsráðherra, enda gengi slíkt þvert á ákvæðin
tvö, sem bent er á hér að framan.
„Skotveiði skal ætíð bönnuð í látrum" segir í frumvarpinu, og er þar
204