Búnaðarrit - 01.01.1992, Blaðsíða 224

Hringskyrfi í Vestur-Eyjafjallahreppi
í byrjun ágúst 1987 tók húsmóðirin á Mið-Grund í Vestur-Eyjafjalla-
hreppi eftir skurfu á haus á einni mjólkurkú í fjósinu. Áleit hún að um
sólarexem væri að ræða, og gerði því ekkert veður út af því. Skurfa þessi
stækkaði smám saman og fleiri svipaðar skurfur komu í ljós á hálsi kýrinnar.
Síðar fór að bera á hárlausum blettum eða skurfum á fleiri kúm í fjósinu, en
ekki virtist það hafa merkjanleg áhrif á líðan gripanna.
Seint í október, þegar farið var að klippa kýrnar, var tekið eftir því að
eitthvað óvenjulegt var á ferðinni, þar sem í ljós kom að á mörgum kúnum
voru dreifðir hárlausir blettir og skurfur víða um skrokkinn.
Var þá haft samband við héraðsdýralækni, sem taldi, að um sveppasýk-
ingu væri að ræða og lét af hendi lyf til meðferðar á útbrotunum og tók
bónda jafnframt vara við því að láta frá sér skepnur til lífs.
Nokkru áður hafði bóndi tekið eftir hringlaga upphlaupnum, rauðleitum
bletti á hægri úlnlið, sem hafði verið að stækka smátt og smátt, en ekki gaf
hann því mikinn gaum.
Um miðjan nóvember 1987 hafði bóndi samband við dýralækni á Hellu
varðandi útbrotin á kúnum og sýndi honum um leið blettinn, sem hann
hafði fengið á úlnliðinn, en hann var þá orðinn ca. 5 cm í þvermál.
Taldi héraðsdýralæknirinn á Hellu að um væri að ræða hringskyrfi.
Við nánari eftirgrennslan og sýnatöku af útbrotum kúnna á Mið-Grund
var staðfest með ræktun og smásjárskoðun, að um hringskyrfi (T. verrucos-
um) væri að ræða. Var sú greining síðar staðfest á rannsóknarstofu ríkisins
fyrir dýrasjúkdóma í Osló.
Var bændum í sveitinni tilkynnt um þesssa niðurstöðu og athygli vakin á
reglum, er sjúkdóminn varða, og þá einkum hömlum á flutningi á skepnum
milli bæja.
Jafnframt var reynt að kanna sem ítarlegast upptök veikinnar og samgang
búfjár við skepnur frá Mið-Grund, undanfarna mánuði.
Upptök veikinnar á Mið-Grund
í byrjun júní 1987 komu tveir unglingar, piltur og stúlka, frá Svíþjóð til
sumardvalar að Mið-Grund.
Stúlkan, sem var vön skepnum, fór fljótlega að hjálpa til við fjósverk.
Skömmu eftir komu þeirra var tekið eftir því að stúlkan var með
upphlaupinn, rauðleitan smáblett á hægri handlegg. Hafði hún nýlega
fengið þessa ákomu. Smám saman stækkaði bletturinn, og tveir aðrir blettir
komu fram neðar á handleggnum.
Húsmóðirin hvatti stúlkuna til þess að leita læknis, en hún drap því á
dreif, þar sem svo stutt væri þar til hún sneri aftur til Svíþjóðar, enda fór hún
af landi brott 15. júlí.
Samkvæmt upplýsingum lækna í Svíþjóð var síðar staðfest, að um
222