Heilbrigðismál - 01.03.1961, Blaðsíða 1

FRÉTTABREF
UM IIEILBRIGÐISMÁL
9. árgangur . Marz-april 1961 . 2. tölublað
Hín nýju penisillinlyf
Fram á miðja 19. öld mátti segja, að
menn vissu ekkert um orsakir sjúkdóma,
og í samræmi við það voru lækningar æði
handahófskenndar.
En á seinni hluta aldarinnar, eftir að
gerð hafði verið notliæf smjásjá, fundu
menn smámsaman orsakir margra farsótta,
eða næmra sótta, en í þeirri leit höfðu þeir
Pasteur og Kock forgöngu.
Þegar þannig höfðu fundizt ýmsir sýklar,
senr sannanlega voru valdir að tilteknum
sóttum, þá var strax liafizt handa urn að
leita að efnum, sem gætu drepið sýklana,
jafnvel þótt komnir væru inn í líkamann,
og þannig læknað sjúkdóminn.
Efnafræðingarnir voru sérstaklega hrifn-
ir af þeirri hugmynd, að takast mætti að
finna sérstakt lyf við sérhverjum sjúkdómi.
19. öldin átti þó eftir að líða án þess
nokkurt slíkt efni kæmi fram, sem hefði
raunhæfa þýðingu, þótt sótthreinsandi efni
liefðu fundizt, sem hægt var að beita utan
líkamans.
En skömmu eftir aldamótin tókst Páli
Ehrlich að finna lyf við sárasótt, eftir þrot-
lausa leit með tilraunum, í sérstökum flokki
efna, arsenflokknum.
Þetta lyf var salvarsan, sem olli aldahvörf-
um í kynsjúkdómalækningum.
EFNISYFIRLIT
1. Hin nýju penisillínlyf.
2. Nýstárleg aðferð til að útrýma meindýrum.
3. Djöflarnir í dalnum.
4. Farsóttir á íslandi 1961.
5. Carl Linneus og bjórstofan í sjúkrahúsinu.
6. Frá Krabbameinsfélagi Reykjavíkur.
Eftir þetta afrek leið langur tími þangað
til næsta sérhæfa sýklalyfið fannst.
Það var ekki fyrr en árið 1928, að Alex-
ander Flemming hinn brezki, uppgötvaði
penisillinið, sem þó fékk ekkert raunhæft
gildi fyrr en í byrjun síðustu lieimsstyrjald-
ar, en Jrá var ekkert til sparað í leitinni að
sýklaskæðu efni, sem ráðið gæti niðurlögum
graftrar- og bólgusýkla, sem Jnifust vel á
vígstöðvunum.
Og penisillínið gerði miklu meira en að
uppfylla þær vonir, sem menn, í upphafi,
höfðu gert sér um gildi Jress.
Rétt áður, fyrir stríðið, ltöfðu súlfalyfin
komið fram á sjónarsviðið, en ]>au höfðu
töluvert víðtækar verkanir og gerbreyttu
lækningamöguleikauum á lungnabólgu og
graftrarsóttum.
Þannig voru, við lok fjórða tugs þessarar
aldar, komin fram lyf, sem höfðu víðtæk
sýklaskæð áhrif, og hafði Jrá hinn gamli
draumur efnafræðinga og lækna 19. aldar-
innar loksins rætzt, að nokkru.
Og nú Jrótti vel hæfa að setja markið það
hátt, að takast mætti að finna eitt efni, sem
drepið gæti alla sóttarsýkla.
Þótt þessi draumur hafi ekki rætzt, og
fréttabréf um heilbrigðismái.
1