Heilbrigðismál - 01.04.1965, Blaðsíða 6

Páll Agnar
Pálsson, jor-
stöðumaður
Tilrauna-
stöðvarinnar
á Keldum
fruma í illkynjaðar, felist möguleiki til ná-
kvæmra greininga, sem kunni að leiða í Ijós
mjög mikilsverðar uppgötvanir er geti vald-
ið byltingu varðandi skilning manna á eðli
og orsökum krabbameinsins, og þá jafn-
framt orsakað gjörbreytingu á meðferð þess.
Spurningin um það hvort líta mætti á
vissar tegundir meinsemda sem veirusjúk-
dórna varð fyrst raunhæf á fyrstu dögum
veirufræðinnar, þegar dönsku læknarnir
Ellerman og Bang sýndu fram á það 1908,
að eitthvert virkt eíni, sem ekki var sótt-
kveikjur, og síaðist í gegnum sóttkveikju-
síur, orsakaði hvítblæði í fuglum. Þetta voru
einhverjar fyrstu veirur, sem voru uppgötv-
aðar. Nokkrum árum seinna uppgötvaðist
veira, sem kennd er við Rous og kallast
Rousveiran. Það er sú veirutegund, sem er
hvað mest rannsökuð allra veirutegunda,
sem enn eru þekktar. Þrátt fyrir þessar upp-
götvanir urðu þ(') Jrær hugmyndir ekki neitt
verulega fleygar að spendýrameinsemdir og
illkynjuð æxli í mönnum kynnu að orsakast.
af veirum, heldur var litið á hænsnamein-
semdirnar sem sérstæð fyrirbæri án nokk-
urrar frekari almennrar þýðingar. Það var
ekki fyrr en 1950 að áhuginn fyrir veiru-
meinsemdum fékk byr undir báða vængi,
er Gross fann veiru er orsakaði hvítblæði í
músum, ef þær voru smitaðar með henni ný-
fæddar. Síðan hefur þróunin á rannsóknum
Jreirra verið stórstíg og rnargt athyglisvert
verið leitt í ljós. Eitt af Jrví sem ber áhug-
anum fyrir veirumeinsemdunum glöggt
vitni er að á undanförnum árum hafa verið
haldin fjölmörg Jring vísindamanna um all-
an heim til að ræða J^essi mál. Þau eru þegar
orðin mörg veirumeinin, sem tekizt hefur
að mynda í 8 tegundum tilraunadýra, og
tala þeirra eykst hröðum skrefum. A vís-
indaþinginu í Saltsjöbaden bættist enn eitt
við, sem ekki var vitað um áður, það var
eins og áður er getið, mæðin, — lungna-
meinsemd sauðfjárins.
Það var einnig rætt á þinginu livort
nokkrir sameiginlegir eiginleikar finnist
með Jressum veirutegundum, sem skilgreini
þær frá venjulegum veirum, aðrir en þeir
að valda meinsemdum. Það virðist ekki hafa
verið hægt að benda á nein slík afbrigði.
Áhugi vísindamannanna í Saltsjöbaden
Margrét
Gndnadóttir
lœknir
6
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÖISMÁL