Heilbrigðismál - 01.04.1965, Blaðsíða 17

Því verðurðu að hætta, sagði hreppstjór-
inn, þetta er hættulegt fyrir litla drengi eins
og þig.
Já, en ég hefi margreynt að hætta, en get
það ekki. Ég er búinn að reykja í 3 ár.
Svo sannarlega er þjóðin okkar á góðum
vegi með að verða nikotinistar. Það er lóðið.
Það rýkur úr öllum hausum. Það er
remma úr hverjum einasta kjafti og hverri
nös. Úr gardínum og gólfteppum, sængur-
fötum og klæðnaði. Frá öllu leggur þef af
gömlum reyk.
Rannsóknir sýna að börnin okkar eru tó-
baksþrælar, þegar í unglingaskólunum.
Börnunum er bannað að reykja í skólun-
um. En kennararnir, fyrirmynd barnanna,
þeir geta reykt. Ætli krakki inn í kennara-
stofuna einhverra erinda, sér hann ekkert
fyrir tóbaksreyk, sem veltur eins og ský út
um dyrnar í hvert skipti sem þær opnast. Að
minnast á þetta við kennarana? Nei, það er
eins gott að ómaka sig ekki með því, þá er
betra að ávarpa grjótvegg.
Ég hef reynt að vernda börnin mín fyrir
þessum ófögnuði, skýrt fyrir þeim hætturn-
ar ,hvað það sé mikil fjarstæða að þrælbinda
sig venjum sem eru svo dýrkeyptar, eyði-
leggja vinnugleðina og eru á margan hátt
stórskaðlegar. En svo er ég heimsóttur al
allskonar höfðingjum, biskupum, próföst-
um, djáknum, formönnum heimatrúboðs-
ins, prófessorum í uppeldislræðum og skipu-
lagsfræðum, og allir eru þeir með hvíta titt-
inn í munnvikinu, rjúkandi af nikotini. En
börnin mín eru ekkert lússa á djáknanum
eða formanni heimatrúboðsins, heldur ekki
á biskupnum eða prófastinum, ekki á pró-
fessornum í siðfræði og skipulagsfræðum,
en þau eru hissa á mér. Hverskonar fugl er
hann þessi pabbi þeirra, sem varar þau við
því,sem allt almennilegt fólk hefur umhönd
og þykir gott? Og þarna stend ég uppi eins
og einhver heimótt eða bjálfi.
Þegar fólk spyr mig, hversvegna ég reyki
ekki, get ég ekki svarað öðru en því að það
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMÁL
sé svo teprulegt. Erlingur vinur minn í
Kristvík uppi á Völlurn var sannur mann-
þekkjari og sálkönnuður. Hann sá það út
hvernig það á sér sameiginlega orsök að fólk
treður öllu mögulegu í kjaftinn, eins og
sígarettum og tyggigúmmíi og öllu þess hátt-
ar. Það er ófullnægð löngun til að sjúga, eða
vera á brjósti.
Aður fyrr mátti ef til vill líta á tóbakið
sem einn þeirra hluta er kallast adifora, eitt-
hvað beggja blands, sem liægt var að um-
gangast eins og hvern lysti, nota þá eða nota
ekki. Þeir hlutir voru hvorki guðlegir né
óguðlegir, hvorki illir né góðir, sama hvort
þeir voru til eða ekki. Gagnvart þeim gat
því hver haft sinn vilja og hver sinn smekk.
Nú erum við allt öðru vísi sett. Vísindin
segja okkur að tóbak sé stórhættulegt eitur,
sem smátt og smátt fari með heilsuna.
Krabbamein í lungun og hálsinn, æða-
sjúkdómar, margvísleg hættideg áhrif á
hjarta, lifur, nýru og lungu, feta í fótspor
sígarettunnar og nikotinsins. Þetta varpar
alveg nýju 1 jósi á málið.
í stað þess að vera fikt, sem hvorki gerir
til né frá, eru sígarettureykingarnar orðnar
siðfræðilegt vandamál. Frá sjónarmiði
kristninnar er það vitandi vits að spilla og
ríl'a niður musteri líkamans, sem Guð gaf
okkur sem bústað. Það ræður örlögum ást-
vina okkar til ills eða góðs, þroski og heil-
brigði barnanna okkar veltur á því.
Fyrir nokkrum dögum hitti ég vin frá
skólaárunum, sem nú er þekktur lungna-
sérfræðingur, en hefur reykt eins og skor-
steinn alla sína daga. Ég spurði hann hvort
nokkuð væri að marka allt þetta sem sagt er
um tóbakið, krabbamein í lungum og allt
það fargan.
Örugglega! Ómótmælanlegt! sagði hann.
Ég reykti 60 sígarettur á dag, en nú þori ég
það ekki lengur, enda hættur.
Fjöldi lækna, en þó alltof fáir, hafa varað
við hættunum og sagt sannleikann, jafn-
framt því sem þeir neita sér um nikotinið
17