Heilbrigðismál - 01.07.1965, Blaðsíða 6

eftir því sem tæknin leggur þeim fleiri tæki
og vopn upp í hendurnar. Það er fólkið sem
fæddist um og eftir lok síðari heimsstyrjakl-
arinnar sem nú á hvað mest á hættu að
blekkjast af þessum áróðri og við vitum
að börnin og unglingarnir í barnaskólunum
mynda einnig álitlegan hóp viðskiptavina
sígarettusalanna. Það leynir sér heldur ekki
að tóbaksframleiðenduinir stefna einnig
auglýsingaskeytunr sínum að þeim aldurs-
flokkum, svo óhugnanlegar eru þær brautir
sem fégræðgin og fjárplógskapphlaupið get-
ur leitt mennina út í.
Hvers virði verður þá öll viðleitni lækn-
anna, kennaranna, hjúkrunarfólksins og
annarra sem leitast við að fræða fólkið um
hætturnar, þegar svona er farið að? Þó þetta
fólk geri sitt ýtrasta til að vernda börnin og
unglingana fyrir þessum voða er það meira
og minna unnið fyrir gíg og eyðilagt, því
máttur auglýsingarinnar er stórkostlegur
svo að fátt fær staðizt hann eða hamlað gegn
valdi hans og áhrifum.
Það hlýtur þó að koma að því að tóbaks-
hringarnir og hluthafar þeirra verði að Iiaga
sér eins og siðaðir menn með ábyrgðartil-
finningu og draga úr eða hætta hinu brjál-
aða auglýsingakapphlaupi, og horfast í augu
við að það verður að draga úr reykingunum
í heiminum, því það er orðið allt of margt
fólk sem reykir allt of margar sígarettur.
Hinar liamslausu og fruntalegu aðgerðir
þeirra, sem allar miða að því að hvetja fólk
á öllum aldri til Jressa athæfis er orðinn vís-
vitandi fjandskapur við þjóðfélagið, og sé
engin leið að brjóta brodd hans á annan
hátt verða löggjafarsamkomur þjóðanna vit-
anlega að skerast í leikinn.
Sem ljetur fer er engin tóbaksframleiðsla
hér á landi sé neftóbakið undanskilið, en
það má víst telja fremur saklaust. En tóbaks-
auglýsingar vaða hér uppi og jafnvel hvað
mest síðan umræður hófust um að banna
þær með lögunr. Það má vera að það breyti
litlu þó Alþingi banni tóbaksauglýsingar, en
það sem þó vinnst með því er að það víkur
sér ekki undan þeim skyldunr senr á því
hvíla í þessu efni og sýnir viðleitni til að
styrkja þá baráttu senr krabbameinsfélögin,
skólarnir og fleiri aðilar halda uppi, þó að
við ofurefli sé að etja.
Það vakti ekki litla athygli sunrs staðar
erlendis þegar ísland varð fyrst allra þjóða
til að reka af höndum sér þá villimennsku
sem hnefaleikarnir eru. Það liggur nærri að
halda að það yki einnig sænrd þess út á við
ef það bannaði og fordænrdi tóbaksauglýs-
ingar á íslandi, þó það geti ekki með þeinr
aðgerðunr sínum hrundið ófögnuðinum af
þjóðinni eða bætt það böl senr hann veldur,
nema ef til vill að einhverju örlitlu leyti. Eir
livert spor senr rrriðar í rétta átt, hversu
snrátt sem það kann að vera er þess virði að
stíga það og er skylda þeirra senr telja sig líf
og lreilsu hinnar upprennandi kynslóðar
einliverju skipta.
Það urðu sár vonbrigði þegar frunrvarpið
unr bannið við tóbaksauglýsingmrr dagaði
irppi á Alþingi, en vonandi hafa það verið
nristök sem verða leiðrétt þegar á næsta
þingi.
Heimurinn stendur nú á vegamótunr
gagnvart tóbaksnautninni, því nú veit hann
unr voðann serrr hún hefur í för með sér og
jafnframt ætti Jrað að verða ljóst að tóbaks-
framleiðendunum getur ekki lengur haldizt
uppi að mata krókinn á kostnað Ireilsu og
lífshamingju þeirrar kynslóðar senr nú er að
erfa hann.
Öll Jrvingun er andstyggileg, en ef ein-
hverjir heimta að halda uppi fjandsamleg-
unr athöfnum gegn Jrjóð siniri, eða telja sig
ekki geta konrizt hjá því, er ekki um neitt að
velja: Það verður með einhverjum aðgerð-
um að ráða rriðurlögum þeirra afla.
Bj. Bj.
6
I'RÉTTABRÉF UM HEILBRIGBISMÁL