Heilbrigðismál - 01.07.1969, Blaðsíða 19

Ótti og angist verri en líkamlegar þjáningar
fyrir lítil börn
MÖRGUM foreldrum finnst ekkert jafnast á við þá
ásakandi samvizku og kvöl, þegar þau verða að yfir-
gefa barnið sitt dauðfölt og með augun flóandi í
tárum, starandi eftir sér frá sjúkrarúminu í spítal-
anum. En það er engin undankomuleið, hvorki fyrir
foreldrana né barnið. Börn verða veik og þurfa að
fara á spítala og foreldrarnir verða að sætta sig við
að annars er ekki kostur. Eða er það svo? Geta for-
eldrarnir geit eitthvað til þess að sjúkrahúsvistin
verði ekki sú andlega áþján fyrir börnin, sem hún
iðulega er?
Rannsóknir sýna að nánast 1 af hverjum 10 börn-
um verður fyrir alvarlegum sálrænum áhrifum af
sjúkrahúsvist, sem haldast mánuðum saman. Og hjá
langflestum þeirra veldur spítalavistin óþægilegum
minningum. Það einkennilega er, að börn sem eru
minnst ve'k fara verst út úr því. Litla barnið sem
hefur étið þvottaefni eða gleypt pillurnar hennar
mömmu sinnar, eða drengurinn, sem hefur dottið
af hjólinu og er borinn hálfmeðvitundarlaus eða
telpan sem verður að leggjast inn vegna bráðrar
botnlangabólgu, gerir sér grein fyrir að spítalinn er
staður þar sem fólk er læknað. En 3ja ára drengur-
inn, sem finnur ekki annað en að hann sé stálhraust-
ur, en er þó settur á spítala þar sem hann er gerður
veikur og ómögulegur dögum saman, lítur hvorki
á læknana né hinar elskulegustu hjúkrunarkonur,
sem neina frelsandi engla. í hans augum verður
spítalinn staður sem gerir fólk veikt.
Barnalæknir, sem hefur langa reynslu að baki,
segir: Lítil börn þola í rauninni líkamlegar þjáningt-
ar ótrúlega vel. Oft standa þau sig betur en þeir
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMÁL
Foreldrarnir
eiga oft sökina d
spítalahrœðslunni
fullorðnu. Það sem skapar mestan vanda er hræðsl-
an, angistin og örygisleysið. Það er hið mikla hlut-
verk foreldranna að reyna að afstýra þessu.
Það er furðulegt hvað vel greindir og samvizku-
samir foreldrar geta gert sig seka um að ala upp
hræðslu við spítala ,löngum áður en barnið kemst í
þá afstöðu að þurfa að fara þangað. Ef þú hleypur
svona út á götuna, ef þú snertir rafmagnstengilinn,
ef þú leikur þér að eldspýtum, finnurðu voða mikið
til og þá verðurðu að fara á spítala. Þannig ógna
margir án þess að hugsa um hvað þeir eru að segja.
Því miður líta börnin ekki þannig á, að það að
meiða sig sé liræðileg reynsla, en að lenda á spítala
sé hreint það versta sem geti hent nokkra lifandi
veru.
Ofgafull umhyggja og vorkunnsemi getur líka
orðið til þess að börnin fari að gruna, að eitthvað
hræðilegt bíði þeirra. Ég skil vel hræðslu foreldr-
anna og örvæntingu þegar börnin eru veik, sagði
nef-, háls- og eyrnasérfræðingurinn, en ég er hrædd-
ur um að jafnvel ástúðlegasta móðir geri sér ekki
nógu ljóst, hvað auðveldlega hún smitar barnið
með áhyggjum sínum og gerir því þar með erfiðara
að komast í gegnum spítalavistina, án þess að
verða fyrir andlegum áföllum. í stað þess að gefa í
skyn að barninu sé einhver óskapleg vorkunn, á að
lata í ljós við það, að hér sé ekkert að gerast nema
það sem svo óendanlega margir verði að láta sig
hafa. Alltof margir foreldrar flýja á náðir ósann-
söglinnar og það í bezta hugsanlegum tilgangi, víkja
sér undan að gefa hrein svör, reyna að friða börnin
með hálfgerðum blekkingum, í stað þess að segja
19