Heilbrigðismál - 01.09.1970, Blaðsíða 8

Börn og reykingar
Frá upphafi vega hefur fullorðna fólkið
brotið heilann um hvers vegna börn haga sér
eins og þau gera. Það er jafn erfitt að svara
því og annarri spurningu: Hvers vegna hagar
fullorðna fólkið sér eins og það gerir? Og
spurningarnar eiga báðar rétt á sér hvað
snertir sígarettureykingar og allt annað.
Þegar hin mikla skýrsla amerísku lækn-
anna, tímenninganna, kom út um áramót-
in 1963 og 1964, og færði endanlegar sönn-
ur á sambandið milli sígarettureykinga og
lungnakrabba, fannst mörgum foreldrum og
kennurum sem þeir hefðu fundið nýjar rök-
semdir, er þeir gætu beitt gagnvart æskufólk-
inu, og þær voru þessar: Við fullorðna fólkið
fórum að reykja sígarettur áður en vísindin
höfðu sannað hvað hættulegt það var. Nú
vitum við þetta, en það er um seinan að snúa
við. Okkur verður um megn að afneita sígar-
ettunum. Þið unglingarnir, sem ekki eruð
enn farnir að reykja, vitið um hætturnar, sem
stafa af reykingum og hafið auk þess hið Ijóta
fordæmi foreldranna fyrir augunum. Þið eigið
að láta heilbrigða skynsemi ráða og byrja
ekki. Þessar röksemdir foreldra og kennara
eru haldlitlar. Hver andlega heilbrigður mað-
ur getur hætt að reykja, sé það ákveðinn á-
setningur hans, og viljinn einlægur. Og þess
eru engin dæmi, að fólk hafi beðið tjón á sálu
sinni eða líkama af að hætta reykingum, held-
ur hið gagnstæða. Mikið er rætt og ritað um
erfiðleikana við að venja sig af reykingum.
En það er lítið rætt um hvað erfitt er fyrir
venjuleg börn, að alast upp í nútíma þjóðfé-
lagi, án þess að venjast á reykingar.
Eru reykingar áreiðanlega hættulegar? -
Já, því miður. Það orkar ekki lengur tvímæl-
is, að unglingarnir, sem fara ?.ð reykja sígar-
ettur, eiga miklu meira á hættu en hinir, sem
ekki reykja. Ymsir sjúkdómar leita meira á
þá en hina og fleiri þeirra deyja um aldur
fram. Árið 1962 gaf heilsufræðistofnunin
ameríska út bækling um reykingar og heilsu-
far. Og árin 1967 og 1968 gaf sama stofnun
út nýjustu, vísindalegu staðreyndir um reyk-
ingar í bæklingnum: „Áhrif reykinga á heils-
una". Hér er útdráttur úr skýrslunni.
„ ... Samkvæmt samanburði er fjöldi sjúk-
dóma og dauðsfalla meiri á meðal þeirra,
sem reykja sígarettur en annarra þjóðféiags-
þegna, sem forðast þær. Þetta þýðir, að fjar-
vistardagar reykingafólks, vegna veikinda,
eru fleiri en þeirra, sem ekki reykja og reyk-
ingamenn eiga frekar hættu á að deyja fyrir
aldur fram. Tala þeirra, sem dáið hafa úr
lungnakrabba væri ekki nema lítið brot af
því, sem hún er ef sígarettureykingum væri
ekki til að dreifa. Nokkuð sama gildir um
8
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMAL