Heilbrigðismál - 01.09.1981, Blaðsíða 7

ÓNÆMISAÐGERÐIR
frá fæðingu til fermingaraldurs
skv. tillögu landlæknisembættisins

3 MÁNAÐA
4 MANAÐA
6 MÁNAÐA
7 MÁNAÐA
14 MÁNAÐA
2 ÁRA
3-4 ÁRA
6-7 ÁRA
9 ÁRA
12 ÁRA (stúlkur)
14 ÁRA _
átak sem frestað var árið áður.
Ætlunin var að ná til sem flestra
kvenna fæddra 1940—67, auk
stærri hóps í dreifbýlinu (f.
1934—39). Ákveðið var að bjóða
öllum mótefnalausum konum
ókeypis bólusetningu. Heildar-
fjöldi kvenna í þessum hópum var
rúm 53 þúsund. Viðbrögðin voru
mjög jákvæð því að nú hafa 80—
90% kvenna á barneignaaldri og
90—98% skólastúlkna (12— 16 ára)
verið mældar. í flestum aldurs-
flokkum reyndust um 90% kvenn-
anna ónæmar. Söfnun upplýsinga
og blóðsýna vegna bólusetning-
anna er ekki að fullu lokið. lslend-
ingar voru fyrstir þjóða heims til að
gera svo víðtæka rannsókn á
ónæmi gegn rauðum hundum, og
má búast við því að þar með hafi
verið nær komið í veg fyrir að far-
aldur rauðra hunda geti náð sér á
strik meðal kvenna á barneigna-
aldri. En hvers vegna er ekki fyrir-
skipuð bólusetning allra lands-
manna? Ólafur Ólafsson land-
læknir svarar því: „I fyrsta lagi er
bóluefnið nokkuð dýrt og tiltölu-
lega ódýrt að velja úr með mót-
efnamælingum þá sem þurfa á
bólusetningu að halda. í öðru lagi
er sjúkdómurinn ekki hættulegur
öðrum en barnshafandi konum
(eða réttara sagt fóstrum þeirra). í
þriðja lagi er talið mjög erfitt að
koma í veg fyrir faraldur, og segja
má að eðlileg sýking barna sé ódýr
leið til að þau fái mótefni."
SPARNAÐUR. Ávinningurinn
af því að koma í veg fyrir varanlegt
heilsutjón vegna rauðra hunda er
mjög mikill en vandmetinn. Þó má
nefna að áætlaður útlagður kostn-
aður ríkisins vegna eins heyrnar-
skerts barns gæti orðið um ein
milljón nýkróna. Otgjöldin við all-
ar aðgerðirnar síðustu árin nema
lægri upphæð. Skúli G. Johnsen,
borgarlæknir í Reykjavík, sagði um
árangurinn: „Líklegt má telja að
meiri hluti tilfella af meðfæddu
heyrnarleysi stafi af rauðum hund-
um, og má sjá hvílíkur sparnaður
yrði af því fyrir þjóðfélagið ef
heyrnleysingjum fækkaði til rnuna,
fyrir utan hinn ómetanlega ávinn-
ing sem felst í því ef færri einstakl-
ingar þurfa að lifa ævilangt í heimi
þagnarinnar."
FRAMTÍÐIN. Ólafur Ólafsson
landlæknir var spurður um skipu-
lag þessara aðgerða næstu árin:
„Við stefnum að því að árlega verði
mæld mótefni hjá öllum tólf ára
stúlkum, og þeim seni ekki eru
ónæmar verði boðin bólusetning.
Fljótlega má vænta þess að slíkar
aðgerðir verði eðlilegur þáttur í
starfi heilsugæslustöðvanna, en
rannsóknirnar verði áfram gerðar
hjá Rannsóknastofu í veirufræði. Á
þennan hátt verðum við betur búin
undir næsta faraldur og þurfum
ekki eins að beita fóstureyðingum,
sem eru auðvitað neyðarúrræði."
Margrét Guðnadóttir, prófessor og
forstöðumaður Rannsóknastofu í
veirufræði, sagði aðspurð urn næsta
faraldur rauðra hunda: „Vegna
þess hve stutt var á milli síðustu
tveggja faraldra þá búumst við ekki
við þeim næsta fyrr en nálægt 1990.
Þær stúlkur sem voru í fyrstu tólf
ára aldurshópunum sem aðgerð-
irnar náðu til verða þá á algengasta
barneignaaldrinum svo að mikil-
vægt er að fylgjast vel með því í
mæðraskoðunum hvort ónæmið
gegn rauðu hundunum dvínar
nokkuð.“
ÞRÓUNIN. Tekist hefur að út-
rýnia mörgum hættulegum smit-
sjúkdómum, svo sem alkunna er.
Nú virðist hafa náðst mjög mikill
árangur í baráttunni við afleiðingar
rauðra hunda. Mislingabólusetn-
ing er hafin og enn stærra átak í
undirbúningi. Bóluefni gegn hettu-
sótt er fáanlegt. Hvað næst? -jr.
Stuðst við greinar eftir Auði Antonsdóttur, Birnu
Einarsdóttur, Björgu Rafnar, Harald Tómasson,
Hclgu M. ögmundsdóttur, Margréti Guðnadóttur,
Ólaf Ólafsson, Sigriði Guðmundsdóttur, Skúla G.
Johnsen og Þorgerði Árnadóttur.
Fréttabréf um HEILBRIGÐISMÁL 3/1981 7