Heilbrigðismál - 01.03.1984, Blaðsíða 5

CIÐ/Jó
Niðurstaða alþjóðlegrar ráðstefnu í Reykjavík:
Hægt aö lækka dánartíðni úr brjóstakrabbameini
um nær helming með töku brjóstaröntgenmynda
Um miðjan apríl var haldin hér á
landi alþjóðleg ráðstefna um leit að
brjóstakrabbameini. Var ætlunin að
bera saman niðurstöður frá rann-
sóknum sem hafa staðið yfir í
nokkrum löndum, m.a. til að meta
gildi þess að taka röntgenmyndir af
brjóstum. í samantekt frá ráðstefn-
unni segir m.a.:
Margt bendir til þess að með
skipulegri leit meðal heilbrigðra
kvenna, þar sem beitt er brjósta-
myndatöku og skoðun, megi lækka
dánartíðni úr brjóstakrabbameini,
a.m.k. meðal kvenna yfir fimmtugt.
Um 38% lækkun á dánartíðni fyrstu
fimm árin kom í ljós í stórri banda-
rískri rannsókn (HIP, Health Insur-
ance Plan of Greater New York). í
rannsókn sem stenduryfir í Utrecht í
Hollandi, þar sem brjóstin eru
skoðuð og mynduð, kemur fram enn
meiri lækkun á dánartfðni eftir sjö
ár. í nýlegri rannsókn í Nyjmegen í
Hollandi, þar sem einungis brjósta-
myndatöku er beitt, kemur einnig
fram lækkun á dánartíðni að sjö
árum liðnum. Þrjár rannsóknir sem
standa nú yfir í Svíþjóð, en þar er
eingöngu notuð brjóstamyndataka,
sýna að tala þeirra sem greinast með
annars stigs krabbamein eða víðtæk-
ara er mun lægri írannsóknarhópnum
heldur en f samanburðarhópi. —
Bæði með brjóstamyndatöku og
skoðun er hægt að greina brjósta-
krabbamein í einkennalausum kon-
um yfir fertugt, en myndataka er
næmari greiningaraðferð við hóp-
skoðun heldur en þreifing ein sér. —
Niðurstöður bandarísku rann-
sóknarinnar benda til þess að með
skipulögðum rannsóknum sé unnt
aðgreina krabbamein í brjósti tólf til
átján mánuðum fyrr en með hefð-
bundnum aðferðum. Samkvæmt
rannsókninni í Utrecht er sá tími allt
að tveim árum. Þessar niðurstöður
gefa til kynna að ekki sé æskilegt að
meira en tvö ár líði á milli skoðana.
— Flest bendir til að unnt sé að ná
mjög góðum árangri ef brjósta-
myndataka og skoðun er gerð af vel
þjálfuðu ólæknislærðu starfsfólki
sem vinnur undir stjórn sérfræðinga.
— Öll rök hníga nú að þvíað geislun
í lágum skömmtum leiði ekki til
aukningar á brjóstakrabbameini hjá
konum sem eru fertugar eða eldri
þegar röntgenmyndir eru teknar. Því
er óhætt að líta á brjóstamyndatöku
sem hættulausa rannsóknaraðferð
hjá konum á þessum aldri. —
Reynsla frá þrem löndum sýnir að
kostnaður við hópskoðanir þar sem
beitt er bæði brjóstamyndatöku og
þreifingu er um 900 krónur fyrir
hverja rannsókn. í Svíþjóð er kostn-
aður við brjóstamyndatöku eina sér
um 450 krónur. — Með því að greina
krabbamein í brjósti snemma er
unnt að bjóða sjúklingnum upp á
vægari meðferð og því má búast við
betra lífi fyrir þær konur sem þannig
greinast.
Nefnd sú sem heilbrigðisráðherra
skipaði í árslok 1981, til að kanna
möguleika á aukinni leit að brjósta-
krabbameini, hefur rætt niðurstöður
ráðstefnunnar. Að sögn Ólafs Ólafs-
sonar landlæknis, formanns nefndar-
innar, eru nefndarmenn sammála um
að skoða beri allar íslenskar konur á
aldrinum frá fertugu til sjötugs annað
hvert ár. Um þrjátíu þúsund konur
eru á þessum aldri. Nú er verið að
athuga hvernig best verður staðið að
framkvæmd slíkrar leitar.
Svipmynd frá Reykjavíkurrá&stefn-
unni um leit aff brjóstakrabbameini.
Þátttakendur voru tuttugu frá sjö
löndum. RáSstefnan var haldin á
vegum Alþjóða krabbamcinsrann-
sóknastofnunarinnar (IARC) í Lyon
í Frakklandi, landlæknisembættisins
og Krabbameinsfélags Islands.
HEILBRIGÐISMAL 1/1984 5