Heilbrigðismál - 01.09.1998, Blaðsíða 16

Sigurður Stefán J<
Svo mælti landlæknir
Miðað við það heilsutjón sem hlýst af reyk-
ingum væri rökréttast að landlæknir leggði til
við ríkisstjórnina að banna innflutning og sölu
tóbaks. Hitt er svo annað mál hvort slíkt sé
raunhæft.
Takmark, 1982.
Gerbreyttar þjóðfélagsaðstæður hafa dregið
úr samvistum foreldra og barna. Erfiðleikar for-
eldra, hjónaskilnaðir og minnkandi fjölskyldu-
festa auka á óöryggi og þar með vanlíðan
margra barna. Börnin verða oft útundan vegna
strangrar lífsbaráttu eða óska um aukna vel-
megun, og í umbrotum gelgjuskeiðsins týna
sum þeirra áttum. Börn og unglingar þarfnast
öryggis, hlýju og leiðandi handar.
Mannvernd í velferðarþjóðfélagi.
Heilbrigðisskýrslur, 1988, fylgirit.
Fyrr á öldum gekk hér um vegalaust fólk,
enda bjó þjóðin við rýran kost. Nú höfum við
aftur eignast vegalaust fólk, börn sem hafa ekki
fjölskyldu eða heimili að hverfa að, þó að þau
séu ekki munaðarlaus. Vandað uppeldi verndar
unglinga gegn slæmum og hættulegum lífs-
stíl.
Heilbrigðismál, 3/1990.
Flestir eftirlaunamerm eru við góða heilsu og
jafnframt vel vinnufærir. Áður fyrr var rosknu
fólki talið hollast að setjast í „helgan stein" og
hvílast, en það kemur ekki heim við nútíma
læknisfræðiþekkingu og verður að teljast með
öllu úrelt.
Það eru mannréttindi að halda óskertum
starfsréttindum svo lengi sem hæfni og starfs-
orka leyfa.
Heilbrigðismál, 3/1991.
Tíðni alvarlegra meiðsla vegna ofbeldis hefur
aukist. Margt bendir til þess að áhorf barna og
unglinga á ofbeldismyndir í sjónvarpi og af
myndböndum sé sterkur samverkandi þáttur í
þessu framferði. Unglingar læra þannig óæski-
legar aðferðir til lausnar á vandamálum.
Morgunblaðið, 1996.
Menn verða ekki stórir af embættunum ein-
um. Þeir verða að standa vörð um fagleg gildi
og ráða heilt í þeim efnum. Góður stjórnunar-
stíll felst í því að freista þess að stjórna af raun-
sæi, heyra margt en tala fátt. Að vinna traust
samstarfsmanna er mikilvægara en að temja sér
sumar reglur viðskiptaheimspekinnar.
Ur ávarpi á Háskólahátíð 1998.
að mistök séu gerð og að aðgerð mistakist - árang-
urinn verði ekki eins og vænst var. „Læknar standa
frammi fyrir þeim vanda að þurfa að útskýra flókna
hluti fyrir fólki sem oft er ekki mjög vel að sér, til dæm-
is varðandi afleiðingar aðgerða," segir Ólafur. „Sam-
skiptin hafa viljað einkennast af messustíl, en þetta hef-
ur lagast."
„Læknirinn tekur
ákvörðun um meðferð, í
samráði við sjúkling, en
byggir ákvörðunina með-
al annars á mælingum og rannsóknum annarra, sem
ekki hafa læknismenntun. En læknirinn einn er ábyrg-
ur," segir Ólafur. „Lagaákvæði um samskipti læknis
við skjólstæðing sinn eru orðin skýrari en áður var, en
oft vill gleymast að hugsunin um að samþykki sjúkl-
ings sé nauðsynlegt er ekki ný - hún hefur verið í
læknalögum síðan 1932."
„Lækni ber að segja sjúklingi satt og rétt frá, en
óþarfi er að reikna út dánardægur hans eftir meðal-
talslíkum. Það má ekki taka frá fólki vonina. Islend-
ingar eru mikið bjartsýnisfólk - annars hefðu forfeður
okkar ekki sest hér að," segir Ólafur.
„Læknislist til forna byggðist á greiningarhæfni,
næmi, hugmyndaauðgi, athyglisgáfu og samkennd.
Hvað hefur breyst? Verkleg tækni er betri en áður - en
listin hefur dofnað."
„Okkur skortir hvorki menntun né færni," segir
Ólafur en hann hefur áhyggjur af því að mikið álag á
starfsfók og erfiðar aðstæður á sumum heilbrigðis-
stofnunum valdi því að sífellt fjölgar kvörtunum um
Ábyrgðin er
læknisins
Þegar Ólafur Ólafsson tók við embætti landlæknis
haustið 1972 voru starfsmennirnir fjórir, nú eru þeir
tólf. „Það var annað hvort um það að ræða að láta
embættið vaxa - eða leggja það niður," segir Ólafur.
16 HEILBRIGÐISMÁL 3/1998