Heilbrigðismál - 01.09.1998, Qupperneq 22

Blóðrauði eykst við notkun
lúpínuseyðis og rauðum
blóðkornum fjölgar
Kúmarínefni og ilmolíur
úr hvönn hafa mikla
frumudrepandi virkni
fram. Einn hætti fljótlega þannig að rannsóknin var
framkvæmd á 29 manns.
Rannsóknin var skipulögð sem tvíblind víxlrannsókn.
I upphafi var tekið blóðsýni úr öllum, til viðmiðunar.
Hver þátttakandi fékk síðan ýmist seyði merkt A (lúp-
ínuseyði) eða seyði merkt B (lyfleysu, þ.e. gerviseyði)
og neytti þess daglega samkvæmt leiðbeiningum í tvo
mánuði. Eftir það var gert hlé í hálfan mánuð en síðan
var hópunum víxlað og fengu þátttakendur sem tekið
höfðu seyði A gerviseyðið B og tóku í tvo mánuði og
þátttakendur sem höfðu fengið seyði B fengu nú seyði
A. Tekin voru blóðsýni á fjórtán daga fresti, alls tíu
sinnum.
Við hverja komu í rannsóknastöð Hjartaverndar
voru tekin blóðsýni hjá þátttakendum, sem verið höfðu
fastandi að minnsta kosti í tíu klukkustundir. Mæling-
ar voru gerðar á kólesteróli, lípópróteini (HDL), þrí-
glyseríði, sykri, kreatíníni, þvagsýru, hemóglóbíni og
hematocríti. Talin voru hvít blóðkorn, rauð blóðkorn
og fleira. Mælingarnar voru gerðar eftir stöðluðum að-
ferðum Rannsóknastöð Hjartaverndar. Við hverja
komu var þátttakandi spurður um líðan og hvort hann
hefði tekið eftir einhverri
breytingu á henni eftir að
rannsókn hófst eða fund-
ið fyrir einhverjum nýjum
einkennum. Slíkar at-
hugasemdir voru skráðar
sem aukaverkanir. Einn
þátttakenda hætti í rann-
sókninni vegna uppkasta
sem hann tengdi seyði A.
Ekki virtist marktækur
munur á hópum hvað
einkenni snerti. Tölfræði-
legur samanburður á
mæligildum þegar seyði
A var notað við mæligildi
þegar seyði B var notað
sýndi marktxka hækkun á
hemóglóbíni við notkun á
lúpínuseyði og umtalsverða
og nærri marktæka aukn-
ingu á rauðum blóðkornum.
= Ekki kom fram marktæk
| breyting á mæligildum
| blóðfitu eða öðrum þeim
~ efnum sem mæld voru svo
2 sem sykri, þvagsýru o. fl.
Aukning á hemóglóbíni eða blóðrauða og aukning á
fjölda blóðfruma eftir neyslu lúpínuseyðis er talið merki
um örvun á starfsemi beinmergs en þar eru blóðfrumur
og ýmsar frumur ónæmiskerfisins myndaðar. Þessar
niðurstöður kunna að skipta máli meðal annars fyrir
þá sem eru í lyfjameðferð eða annarri meðferð sem get-
ur heft starfsemi beinmergsins.
Rannsóknastofa Háskólans í ónæmisfræði undir
stjórn prófessors Helga Valdimarssonar gerði athug-
un á áhrifum lúpínuseyðisins á ónæmiskerfið og voru
tíu einstaklingar valdir úr fyrrgreindum hópum. 1
rannsókninni var notuð frumuflæðisjá til að athuga
undirhópa svokallaðra T eitilfruma. Kannaðar voru
tvær gerðir af T drápsfrumum, svonefndar ræstar og
óræstar frumur, en þessar frumur efla varnir gegn
veirusýkingum og æxlismyndun. Á sama hátt voru
kannaðar T hjálpar- og bólgufrumur sem tengjast fremur
vörnum gegn bakteríum og sveppum. Talsverðar
sveiflur voru í fjölda frumanna hjá hverjum einstakl-
ingi, óháð lúpínuseyði. Það sem vakti athygli var að
þeir sem fengu lúpínuseyði og voru með lágt upphafs-
gildi af ræstum T drápsfrumum enduðu allir með tals-
vert hærra lokagildi á
meðan samanburðarhóp-
urinn stóð í stað. Fjöldi
einstaklinga í þessari
rannsókn var hins vegar
ekki nægilegur til að sýna
tölfræðilega marktækar
breytingar á þessum T
drápsfrumum.
Þriðji áfangi:
Rannsókn á virkum
efnunt
í þriðja áfanga voru
gerðar efnafræðilegar
rannsóknir á Hffræðilega
virkum efnum í jurtum.
Rannsóknirnar fóru fram
á Raunvísindastofnun
Háskólans og var verk-
efnið styrkt af Rannsókn-
arráði Islands, Fram-
leiðnisjóði landbúnaðar-
ins, Átaksverkefni land-
búnaðarins og Ný-
sköpunarsjóði náms-
manna.
I íslenskum rannsóknum á fjallagrösum hefur verið
sýnt fram á að í þeim eru líffræðilega virk efni sem
hafa áhrif á sjúkdóma.
22 HEILBRIGÐISMÁL 3/1998