Fríu Føroyar - 30.05.1942, Blaðsíða 3

1. árg.
FRÍU FØROYAR
Nr. 4
verður til avlops í útheiminum, í størst møguligan mun kemur
til brúks til bj-gging og innkeyp av skipum, so Føroyingar
kunnu taka henda vinnuveg upp skjótast gjørligt.
Valuta- og Seðilbanki Føroyá.
Føroya løgtiríg skal hava eitt umboð, ein Valuta- og
Seðilbanka. Peninga-umboð Føroya skal ha\a vald at gera
peningar og lata teir koma fram til almennt gagn.
Peningurin skal vissa Føroyum øll amboð, sum dugandi
menn kunna arbeiða við á sjógv og landi. Hann skal hjálpa
til at fáa skip og tað hartil krevst til fiskiskap og til farma-
sigling. Hann skal hjálpa til at fáa størri-og størri d) rkilendi,
vegir, hús og djór á dyrkilendini, fáa fram kraftnýtslu úr foss-
uni, fjørðum og sundum, fáa Føroyum góðar havnir og lend-
ingar, fáa framleitt úr fjøllum landsins tey ráevni, sum kunnu
geva nýggjar vinnuvegir o. s. fr.
Penirigaumboð P'øroj-a samarbeiðir tá við vinnumonnum
landsins og bjálpir at liava í avreiðingarlondum altíð nógstóran
pening til innkeyp av ráevnum til allmennagagnið. Lands-
bankin (peningaumboðið) skal st)-ðja hinar privatu bankar og
sparikassar Føróya, geva stuðul og lán saman við teimum til
frama av vinnulívinum.
Tá matnøgd landsins skal nørast.
Tá framleiðsla landsins av týdningarmiklasta mati, av
mjólk, nú er nógv ov lítil, má landið taka sær um reigg og
gera stórarbeið til tess at bjarga fólki úr neyðini. Tá fólka-
øking knappliga verður øðiliga stór, sum her í P'øroyum hesi
seinastu tvey árini, má mjólkatrot vera í aftur størri mun og
ávirka veikleika og sjúku. Vit hava nú sæð, hvussu stórt
trot ið var longu 1935. Tað má tí nú vera uppaftur nógv
størri. Her skal tí talast meira um
y-ára planin.
Tá Føroyingar leggja sær ein 5-ára plan til tess at fáa
mest møguligt dyrkilendi, verður Lað P'øroya løgting, sum
hevur undir hond ta jørð„ sum arbeiðini skulu gerast á, inntil
5-ára plánurin er at enda. (Meira.)
£>ócjv€tiak.
Vit takka tær >P'øroyingur«, og rætta fram hond okkara
til lógvatak, tú sum skrivar hesi orð í >Tingakrossi« hin 20.
mei:
99 Fvselsi.
Odnarveður leikar um okkum og á okkum. f bý og á
býgd leingjast fólk eftir frælsi. Tað ræður um, at hesi fólk
finna hvønn annan og standa saman, »fylkjast øksl rnóti aksl-
um«, tá ið royndarstundin skjótt kemur, so P'øroyingar sum
ein ung norrøn tjóð, frælsir og sameindir kutina stíga inn í
fólkaringin til samarbeiði í friði og vinsemi.
P'øroyingur«.
Vit ynskja her tað, »P'øroyingur«, at túsundtals Føroy-
ingar saman við okkum fylkjast øksl móti akslum, og í álvara
sláa ring um móðir okkara P'øroyar og bera hana har hon
eigur at vera, seta hana á gamla hásæti millum hinar norrønu
tjóðirnar. Royndarstundin er longu komin, far tí »P'øroying-
ur« og lat teg í frælsisbúnaðin og statt búgvin at fara inn í
fólkaringin saman við teimum norrønu tjóðunum.
At ivast og stúra ovleingi vit gjørdu.
Tað førir ei fram móti frcelsi og máit.
Tí drepast skal spillan os ftemmantvaldføtdi.
Móti Ijósi vit stevna, úr myrkri og nátt.
Treystari mál.
Munnu hinir vónleysu vera tiknir av ræði, hugsaðu vit
seinasta mikudag, tá »Tingakrossur« kom okkum fyri ej'gu.
Alt leingi hevur ein vónlovsisandi merkt hetta gamla, í
forum so reyslmælta blað. Hví taft enn kallaði seg »Føroj'a
sjálvstýrisblað« var manguf Førojingur bilsin yvir, tí tað var
ikki bara eina ferð, men fleiri ferðir sagt har tey seinastu
árini av »akademikarum«, at P'øroyar kundu ikki bjarga sær
peningaliga sum sjálvstýrandi land, tað var vónleyst at hugsa
slíkt. Tað vóru sjálvir oddamenn »Havnar Framburðsfelags*
ið talaðu soleiðis, tveir formenn innan sjálvstýrisflokk Føroj'a
løgtings. Henda tala teirra var so sambandsk sum nøkur
sambandstala kann vera, og tí hava P'øroyingar, ið ikki vilja
teljast millum sambandsfólk, skýrt hesar menn »sambandsmenn
í sjálvstýrishami* og flokk teirra »Vónloysisflokkin«.
Nú er eitt treystari mál at hoyra aftur í »Tingakrossi«,
um tað viðvarandi skal tala soleiftis, vil tíðin vísa. Vit vóna
tað ið hvusu er.
í oddagreinini seinasta mikudag stóð m. a.:
»Hvussu so enn hetta raknarok tekur seg upp, megu vit
ikki smokka burtur ímillum ,ella verða gloymdir. Vit (tað skal
væl vera Føroyingar?) hava víst’áræði og dirvi, tá ið á stóð,
og eiga tí eftir førimuni okkara lut í tí framtíðarskipan, ið fer
at koma í lag; — . . .«
Hvat fyri skipan her sipast til, sigst einki um í greinini,
men tað kemur kanska næstu ferð. Hesi vónríku orð boða
frá onkrum góðum til Føroyar. halda vit.
Henda tala er reinari enn talan, sjálvstýrisformaðurin helt
undan seinasta løgtingsvali. Hon var vónleys. Hann rópaði
út til mannafjøldina tá: »Loysing loysir seg ikki at nevna«.
Hann var longu tá ein vónleysur sambandsmaður, og tí
varð tað svarað honum aftur tá:
»Sjálvstýri uttan loysing er einki sjálvstýri, tað’ er »sam-
hørighed og Samband««, men P'ørojingar roknaðu hann eisini
longu tá fyri sambandsmann.
Kann »Tingakrossur« gera hann aftur til sjálvstýrismann,
(tað er loysunnarmann) so er tað óført bragd, tí tað eru so
fáir ið venda við aftur, tá teir eru komnir í »godt Selskab«.
Rúta-glas,
einkult og dupult
fæst í heilsølu
hjá
N. S. Johannessens Eftf.
Telef. 192.
Hjá A. ZISKA
kunnu seljarar og keyparar hittast
um keypslag av húsum, traðum,
grundstykkjum, aktium o. a.
Telefon 337.